«پنجه طلایی» اتاق عمل

«پزشکی»، دانش شناخت بیماری ها، تشخیص، درمان و جلوگیری از بروز آنهاست. در روزگاران کهن، این دانش برای مردم ناشناخته بود و بیماری ها را ناشی از عوامل ماورا»الطبیعه می دانستند، لذا برای درمان آن ها به سحر و جادو دست می زدند.
در میان ملل مختلف، یونانیان در پیشرفت این دانش نقش بسزایی داشته اند و دانشمندانی از جمله «بقراط»، «ارسطو» و «جالینوس» از مروجان اصلی این علم در یونان باستان بوده اند. در همین راستا و همگام با پیشرفت سایر علوم، بنیان های علم پزشکی نیز دگرگون شدند و در نهایت با پیدایش مداوم دانسته ها و اطلاعات، بهمراه اکتشافات متعدد در رشته های علوم پایه پزشکی، «علم نوین پزشکی» بوجود آمد.
این علم اگرچه پایه های خود را از دانسته های گذشته گرفته و هنوز نیز بعضا از علوم سنتی بعنوان منبع استفاده می کند، ولی روش آن مبتنی بر استانداردهای سخت علمی است. در حال حاضر به دلیل گستردگی بسیار زیاد این علم، علاوه بر «پزشکی عمومی»، علم پزشکی به رشته های تخصصی و فوق تخصصی فراوان تقسیم گردیده و همچنین ارتباط بسیار نزدیک و تنگاتنگی با رشته هایی همچون; «داروسازی»، «علوم آزمایشگاهی»، «پیراپزشکی»و... دارد. در ایران باستان نیز پزشکی سنتی، شامل «گیاه درمانی»، «دعا درمانی»، «جراحی»و... وجود داشته و با برپایی دانشگاه هایی همچون; «گندی شاپور» یا «جندی شاپور»، این دانش در ایران گسترش یافت و پس از اسلام نیز این روند با پیشرفتی چشمگیرتر ادامه یافت که از جمله پزشکان بزرگ ایرانی پس از ورود اسلام به ایران می توان به «شیخ الرئیس ابوعلی سینا»، «زکریای رازی»و... اشاره کرد.
شاید هر خواننده ای با خواندن چنین مقدمه ای تصور کند که قرار است مطلبی پیرامون «تاریخ پزشکی» یا «تفاوت پزشکی سنتی با مدرن» و از این دست مطالب بخواند، اما راستش را بخواهید علت نوشتن این مقدمه دو دلیل داشت، که به ترتیب به شرح آنها می پردازیم.
علت اول; رسیدن به نام هایی چون «شیخ الرئیس ابوعلی سینا»، «زکریای رازی»و... بود، و طرح این سوالات که بعنوان یک ایرانی، وقتی نام این افراد را می شنوید، چه احساسی به شما دست می دهد؟ جز اینست که به ایرانی بودن خود می بالید و باعث فخرتان است که در سرزمینی زندگی می کنید که چنین انسان های والایی، روزگاری در شهر و دیار کنونی شما زندگی می کرده اند؟ آیا بعنوان یک ایرانی آنطور که شایسته نام این افراد است، قدر منزلت و جایگاه آنها را دانسته ایم؟ و در جهت ترویج افکار و منش و سیر و سلوک آنها به جهانیان، کارهای لازم را انجام داده ایم؟و... اما علت دوم; اینکه حضور این مفاخر علمی، فرهنگی و تاریخی که امروز نامشان در سراسر دنیا شهره خاص و عام است، نه تنها به گذشته های دور و چند صد سال پیش ختم نمی شود، بلکه در همین دوران معاصر نیز بسیارند افرادی که در حوزه های مختلف علمی، فرهنگی، هنری و... از مفاخر و نخبگان زمان هستند و نام آنها نیز همچون «بوعلی»ها، «رازی»ها و... در تاریخ جاودان خواهد ماند و علاوه بر ما، آیندگان نیز به ایرانی بودن آنها افتخار خواهند کرد و همه انسان ها از خدمات ایشان بهره ها خواهند برد.
● «پنجه طلایی» اتاق عمل
پروفسور «کاظم عباسیون»، استاد جراحی مغز و اعصاب، که در میان همکارانش به «پنجه طلایی» شهره است، و کسی که اثبات کرد ایران براستی سرزمین «بوعلی سینا» پرور و«رازی» پروراست، در چهارم اسفندماه سال ۱۳۱۶ه.ش، در یک خانواده بازرگان در شهر تهران پا به عرصه وجود نهاد. وی تحصیلات ابتدایی خود را در دبستان «فردوسی» و متوسطه را در دبیرستان های «علمیه» و «مروی» به پایان رسانید.
در بین سال های ۱۳۳۵تا۱۳۴۱ دوره پزشکی عمومی خود را در دانشکده پزشکی دانشگاه شیراز طی نموده و پس از یک سال رزیدنتی در رشته آسیب شناسی عمومی در بیمارستان «نمازی» شیراز، در سال۱۳۴۲ به آمریکا عزیمت کرد و دوره ۶ساله تخصصی در جراحی مغز و اعصاب را در بیمارستان و دانشکده پزشکی دانشگاه «جانزهاپکینز» طی نمود.
وی در سال۱۳۴۸ موفق به اخذ بورد تخصصی این رشته از آمریکا گردید و در همین سال فعالیت آموزشی خود را با مقام دانشیاری در دانشکده پزشکی دانشگاه پهلوی شیراز آغاز نموده و در مدت ۴سال تدریس تمام وقت، سرپرستی امور دانشجویان دانشکده پزشکی این دانشگاه را نیز عهده دار بود. دکتر عباسیون در سال۱۳۵۲ فعالیت علمی خود را به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران منتقل نمود و در تجهیز و راه اندازی دانشکده پزشکی داریوش کبیر سابق(بیمارستان دکتر شریعتی فعلی تهران) سهم بسزایی داشته و از سال۱۳۵۳ با مقام دانشیاری، مسئولیت آموزش بخش جراحی مغز و اعصاب این مرکز را عهده دار گردید. حاصل فعالیت وی، آموزش تعدادی از جراحان مغز و اعصاب برجسته کشور می باشد که تحت نظر وی و سایر اساتید آن بیمارستان تربیت شده و به عرصه آموزش و درمان کشور وارد شدند. دکتر «کاظم عباسیون» پس از ترک دانشگاه تهران به سال۱۳۶۵ فعالیت خود را کماکان ادامه داد و به تقویت و تکمیل بخش جراحی مغز و اعصاب بیمارستان «آراد» تهران همت گمارد. دکتر عباسیون همواره در امور پژوهشی و تالیف مقالات علمی فعال بوده و همچنین مشوق سایر همکاران(بخصوص در این رشته تخصصی) بوده است و در زمینه بیماری های شایع کشور و منطقه، نظیر «کیست هیداتید»، «بیماری بروسلوز»، «تومورهای غده هیپوفیز»، «تومورهای اوربیت» و «آئوریسم های تروماتیک عروق مغزی» بخصوص در مصدومین جنگی، تحقیق و فعالیت داشتند و نتیجه آنها را بصورت کنفرانس های متعدد در کنگره های ملی و بین المللی ارائه نمود و همچنین متجاوز بر ۵۰مقاله علمی در مجلات طراز اول کشوری و بین المللی به چاپ رسانیدند.
وی از سال۱۳۵۰ عضو انجمن جراحان مغز و اعصاب آمریکا و کنفدراسیون بین المللی جراحان مغز و اعصاب می باشد و از سال۱۳۵۴ عضو هیات مدیره انجمن جراحان مغز و اعصاب ایران بوده اند. دکتر عباسیون از سال۱۳۶۳ عضو جامعه جراحان ایران بوده و طی ۱۰سال گذشته بعنوان عضو هیات مدیره جامعه انتخاب شدند. در ۸سال گذشته در سمت دبیر اجرایی جامعه جراحان ایران در تدوین و تنظیم و اجرای کنگره های سالیانه و بازآموزی های جراحان کشور نفش بسزایی را ایفا نمودند. سال ها خدمت شایسته در درمان بیماران، فعالیت مداوم در ارتقا» سطح علمی رشته جراحی مغز و اعصاب ایران، تلاش در حل مشکلات پزشکی ایران از طریق خدمت در سازمان نظام پزشکی ایران از نکات برجسته کارنامه حرفه ای وی می باشد.
● دکتر عباسیون از نگاه همکاران
▪ دکتر فاضل، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی و رئیس جامعه جراحان ایران: «دکتر عباسیون به حق نقش برجسته ای در امر آموزش بر عهده داشتند و تدبیر و فعالیت و صمیمیت ایشان ستودنی است. اغلب جراحان اعصاب کشور مستقیم یا غیرمستقیم شاگردان استاد بودند و احترام و قدرشناسی از زحمات این اساتید بزرگ باید زمانی که هنوز شاداب و سرشار از زندگی هستند، بصورت رسمی و مستمر انجام شود.»
▪ دکتر رادمهر، استاد رادیولوژی دانشگاه تهران: «همیشه سعی کردم خصوصیت منحصربفرد استاد، یعنی تواضع ایشان را بیاموزم و به حق آدم می تواند در وجود ایشان مصداق واقعی درخت، هرچه پربارتر باشد، افتاده تر است را ببیند. استاد نه تنها برای جراحی اعصاب، بلکه برای دیگر رشته ها دست خیر و کمک دارند. ایشان برای رادیولوژی ایران زحمت بسیاری کشیدند.»
● گوشه ای از اندیشه های استاد عباسیون
▪ لذت معنوی کار:
«کل معمای بیماران و ارائه توضیحات کافی برای روشن شدن اذهان آنان از لذت بخش ترین ساعات کاری بنده است. به عقیده بنده خروج بیمار راضی از مطب از لذت بالایی برخوردار است. اگرچه من به همان اندازه، از تدریس در کلاس درس یا اطاق عمل هم لذت می بردم. توصیه ام برای آینده جراحی مغز و اعصاب کشور اینست که دانشگاهیان پژوهش را بیشتر تقویت نمایند و بطور واقع بینانه به موضوع سلول های بنیادی در درمان صدمات مغزی تحقیق و تفکر نمایند که به احتمال قوی اساس و آینده درمان را در چند دهه دیگر تشکیل خواهد داد.»
توصیه به پزشکان جوان و همکاران: «پژوهش را فراموش نکنند. در زمان ما هم محدودیت های زیادی برای پژوهش بود. امروز هم بخصوص از نظر بودجه اختصاص یافته به پژوهش مشکلاتی وجود دارد. همواره یک تنه به جنگ امراض بیماران خود نروید و از همکاری دیگر گروه های تخصصی استفاده کنید که بدون شک برای آسایش فکر خود سرمایه گذاری کرده و بازده بهتری عاید بیمار می شود.
از مقوله نگاه کردن به بیمار بصورت کالا که متاسفانه در جامعه پزشکی ما رخنه کرده است، برحذر باشید. در صورت مراجعه بیماری که بوسیله همکار دیگری تحت درمان قرار گرفته، پیش از اینکه به قضاوت بنشینید، خود را بجای آن جراح گذاشته و حرمت او را حفظ کنید. سعی نکنید با سخنان خود موجب خدشه دار شدن رابطه او با بیمار شوید. حفظ قداست پزشکی به هر حال جزو وظایف ماست.
من به همکارانم نیز توصیه ای دارم و آن اینکه زیر بال و پر رزیدنت های جوان خود را بگیرید. طبابت گروهی را توصیه می کنم. بخصوص برای همکاران جوانی که با اساتید باتجربه کار می کند با همکاری این اساتید، پزشکان جوان از آموزش بعد از دوران رزیدنتی نیز برخوردار خواهند شد. این همفکری آرامش خاطر شما را نیز در بروز مشکل تامین می کند.»
▪ آروزها:
«بنیانگذاری و راه اندازی انستیتوی نوروساینس همیشه از آرزوهایم بوده است. در سال۵۵ با کمک پروفسور عاملی طرح مقدماتی دادیم اما مدتی بعد انقلاب شد و بعد هم جنگ شروع شد و این طرح پیگیری نشد. امیدوارم همکاران داخلی اعصاب، جراحی اعصاب و روانپزشکی در آینده ای نه چندان دور به این آرزو جامه عمل بپوشانند.»
▪ دوران بازنشستگی:
از سال۶۵ که دانشگاه تهران را ترک کردم، همواره مشغول تقویت بخش جراحی اعصاب بیمارستان آراد بودم و اکنون هم تمایل شدید همکاران، مانع بازنشستگی من می شود. اما اگر چنین فرصتی دست بدهد، به نوشتن مقالاتی از فرآیند درمان های انجام شده ام، خواهم پرداخت.»

منبع : روزنامه ابتکار