۵ تیر ـ ۲۶ ژوئن ـ «دمکراسی کانت» و راه نیکبختی بشر

۲۶ ژوئن سال ۱۷۹۵ میلادی، «كانت» فیلسوف آلمانی اثر خود «صلح پایدار» را منتشر كرد.
امانئول كانت Kant فیلسوف آلمانی (۱۸۰۴- ۱۷۲۴) در عصر خود بزرگترین حامی دمكراسی بود. وی در زمانی از ضرورت دمكراسی برای تأمین حقوق اساسی مردم و پیشرفت كشورها و استفاده از همه مغزها برای خدمت به جامعه سخن به میان آورد كه کشورهای اروپایی ازجمله آلمان (پروس) نظام فئودالی داشتند.
با مطالعه کتاب «صلح پایدار» بر عقاید و فرضیه های کانت می توان وقوف یافت. نظر كانت در وهله اول بر توجه به دمكراسی داخلی [سیاست داخلی] یک كشور بود. وی عقیده داشت كه لازمه دمكراسی، «سیاست باز Openness» است نه تصمیم گیری و تصمیم به انجام كارهای عمومی و تعیین افراد برای اجرای امور در خفا. وی می گفت كه اگر دمكراسی در یک جامعه تحقق یابد خالق افرادی خواهد بود كه در نهایت دقت، و رعایت منطق به تصمیم گیری خواهند پرداخت و بنابراین، تصمیمات آنها در جهت تأمین کامل منافع جامعه و سعادت واقعی اكثریت مردم خواهد بود. به علاوه، این تصمیمات - معارض و مخالفت كمتری خواهند داشت.
كانت می گوید: پنهان كاری دولت كه مغایر دمكراسی است باعث نزاع و جنگ بر سر قدرت می شود و به دلیل دامن زده شدن آن توسط قدرتهای خارجی ممكن است به جنگ خارجی بیانجامد كه جنگ- داخلی یا خارجی- در جهت منافع مردم نیست.
«كانت» در عین حال همانند كوروش بزرگ بنیادگذار امپراتوری ایران كه دو هزار و سیصد سال پیش از او می زیست عقیده داشت كه برای پایان یافتن برخورد ملل با هم و قطع توطئه بر ضد یكدیگر و استفاده بهینه ملل از امكانات اقتصادی كره زمین باید كشورها با حفظ حاكمیت ملی و آزادی عمل، یك اتحادیه (نوعی حکومت جهانی) به وجود آورند كه در این صورت دمكراسی در هریك از اعضای اتحادیه كه دیگر نگران سیاست خارجی، منازعه، داد و ستد تجاری نیست به كمال خواهد رسید و نیكبختی بشر تأمین خواهد شد. «كانت» در مسائل اجتماعی تأكید بر آزادی «انتخاب» داشت، و تفاوت فرهنگها را می پذیرفت.
«كانت» می گفت: آن زمان كه با اجرای فرضیه او در مورد ایجاد یك اتحادیه از همه كشورهای جهان و دست كم به صورت مجمع ملل، خوبها در كنار هم قرار گیرند بدها خود به خود از میان خواهند رفت. بعدا لنین از این عقیده «كانت» استفاده كرد و گفت كه اگر همه ملل، «سوسیالیسم» را به عنوان نظام خود بپذیرند؛ جنگ، فقر، نابرابری، استثمار و جنایات از سراسر گیتی رخت برخواهد بست. لنین معتقد بود كه میان دو كشور سوسیالیست كه معتقد به یك عقیده و مجری آن هستند جنگ روی نخواهد داد.
پیروان كانت از عقاید او نتیجه گرفته اند كه نظامات و ترتیبات داخلی هر كشور می تواند به نتایج مطلوب بین المللی و حذف جنگ بیانجامید، و دمكراسی بهترین ترتیبات داخلی یك كشور را به وجود می آورد. این گروه و صاحبنظران دیگر، كانت را پدر فكر تأسیس جامعه ملل و سازمان ملل می دانند و می گویند كه «وودرو ویلسون» رئیس جمهوری دهه دوم قرن ۲۰ آمریكا بر اساس همین عقاید كانت، طرح ایجاد جامعه ملل برای جلوگیری از جنگ و تجاوز عمومی دیگری را مطرح كرد .«وودرو ویلسون» در عین حال یك فلسفه دان آمریكایی و قبلا استاد دانشگاه بود.
عقاید کانت در اواخر قرن ۲۰ به تاسیس اتحادیه اروپا که می رود کشورهای متحده اروپا شود کمک بسیار کرده است.
پیروان كانت تفسیر می كنند كه هدف او از «ترتیبات خوب داخلی یا Good Demostic Arrangement» تعیین ترتیبات اجتماعی جامعه یعنی توزیع عادلانه ثروت و درآمد، تأمین فرصت های مساوی برای همه، رعایت حقوق شهروندان و عدم تبعیض و حفظ انحصار بوده است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز