خونریزی

● اثرات خونریزی در بدن
اثرات كلی از دست رفتن خون عبارتند از:
▪ از دست رفتن گلبول های قرمز به كاهش اكسیژن رسانی به بافتها منجر می شود.
▪ كاهش در حجم خون سبب كاهش فشار خون میشود.
▪ سرعت پمپاژ قلب جهت جبران فشار خون كاهش یافته، افزایش می یابد.
▪ كاهش در قدرت ضربان قلب.
خونریزی های خفیف و آرام معمولا بی خطر بوده و علائم عمومی ایجاد نمی كنند.عدم رسیدگی فوری در خونریزی های متوسط( كه تا حدود ۱ لیتر خون از دست می رود)، منجر به بروز حالت شوك می شود.در خونریزی های شدید، امكان بروز مرگ در عرض چند دقیقه نیز وجود دارد.
● دستگاه گردش خون :
دستگاه گردش خون از مهمترین سیستمهای بدن میباشد كه از سه جزء اصلی زیر تشكیل شده است :
▪ قلب
▪ رگها
▪ خون
وظیفه این دستگاه انتقال مواد غذائی واكسیژن به سلولهای بدن وهمچنین انتقال مواد دفعی ودی اكسید كربن سلولها به اندامهای دفعی می باشد .
● علائم ونشانه های خونریزی
به صورت واكنشی و برای جبران خون از دست رفته، خون كمتری به قسمتهای كم اهمیت تر مثل پوست، می رسد و به همین دلیل رنگ پریدگی پوست و مخاطها جزو علایم شایع خونریزی است. در مراحل اولیه و یا خونریزی های خفیف به جز رنگ پریدگیهای مختصرپوست و افزایش تعداد ضربانقلب علایمی دیده نمیشود ولی با افزایش شدت خونریزی علایم زیر ظاهر میشود:
▪ تشنگی
▪ ضعف، بی حالی،بی قراری و پرخاشگری
▪ تند شدن ضربان قلب و ضعیف شدن نبضهای محیطی
▪ عرق سرد روی پیشانی
▪ تنفس سریع و سطح
▪ تهوع و استفراغ
▪ افت فشار خون
▪ خواب آلودگی
▪ احساس سبكی سر، سرگیجه و سردی پوست
▪ احساس سرما
▪ وجود علایم خاص خونریزی در ارتباط با بعضی از قسمت های بدن مثلا خونریزی جمجمه، درون قفسه سینه یا شكم و…
▪ مشاهده خروج خون از زخم در موارد خونریزی خارجی
▪ به خاطر كاهش رسیدن خون اكسیژن دار به مغز، فرد دجار خواب آلودگی، گیجی، سیاهی رفتن چشمها و یا اضطراب و بی قراری می شود.
● انواع خونریزی:
با توجه به نوع عروق آسیب دیده، خونریزیها به سه دسته تقسیم می شوند:
۱) خونریزی سرخرگی:
این نوع خونریزی به دلیل سرعت زیاد جریان خون به صورت جهنده و با فشار زیاد است.رنگ خون به دلیل محتوای اكسیژن بالا قرمز روشن است.
این نوع خونریزی به آسانی مهار نمیشود. درموارد قطع عضو به دلیل ضربه ممكن است سرخرگ به طور كامل و شدید منقبض شده و خونریزی قطع گردد.
۲ ) خونریزی سیاهگی:
سیاهرگها شامل خون تیره بوده و جریان خون در آن آرام است و در نتیجه این نوع خونریزی بدون جهت و فشار بوده و آسانتر از خونریزی سرخرگی مهار میشود. یك خطر جدی خونریزی سیاهرگی، ورود هوا (مكش هوا ) به درون خون و بروز مرگ ناگهانی است. این موضوع خصوصا در مورد خونریزی از سیاهرگهای بزرگ گردنی صادق است. گر چه خون از درون سیاهرگهای آسیب دیده بدون جهش خارج می شود و میتوان با فشار ملایم آنرا مهار كرد، ولی در موارد آسیب به سیاهرگهای بزرگ امكان وقوع خونریزی شدید و غیر قابل مهار وجود دارد.
۳ ) خونریزی مویرگی:
خون موجود در مویرگ ها مخلوطی از خون سرخرگی و سیاهرگی است. خون معمولا از زخم نشت می كند و مقدار خون از دست رفته نیز كم است. معمولا فشار روی زخم برای مهار خونریزی كفایت می كند و در بسیاری مواقع حتی بدون درمان، روی زخم خودبه خود لخته می بندد و خونریزی مهار میشود. در این نوع خونریزی خطر عفونی شدن زخم بیشتر از خطر از دست رفتن خون مطرح است.
باتوجه به كانون خونریزی، خونریزیها به دو دسته تقسیم می شوند:
۱) خونریزی داخلی:
در خونریزی داخلی،خون از درون عروق خارج شده، ولی داخل بدن باقی میماند.یعنی خون به درون حفرات بدن مثل شكم، قفسه سینه، جمجمه و … می ریزد. این نوع خونریزی را با چشم نمی توان دید و تشخیص آن مشكل است.
۲) خونریزی خارجی:
در خونریزی خارجی، خون از بدن خارج شده و بیرون می ریزد و غالبا نتیجه ی بریدگی، جراحت جنگی و شكستگیهای باز استخوان ها ایجاد می شود.
● علل خونریزی ها:
از علل خونریزی خارجی می توان آسیبهای ناشی از تصادفات، ضربه ها، بریدگی با آلات برنده و صدمات جنگی در اثر گلوله و تركش و… را نام برد.
از علل خونریزی داخلی می توان آسیب و ضربه در اثر تصادفات، ضربه ها، وارد شدن گلوله به درون احشاء ، برخی بیماریهای خاص مثل خونریزی گوارشی و اختلالات انعقادی اكتسابی و ارثی را نام برد.
● اهداف كلی در خونریزی ها
▪ شناسایی وضعیت مصدوم و شدت از دست رفتن خون
▪ مهار خونریزی
▪ تمیز نگه داشتن زخم و پوشاندن آن با گاز استریل جهت به حداقل رساندن خونریزی و ممانعت از بروز عفونت
▪ انتقال مناسب مصدوم به بیمارستان
● كمكهای اولیه در خونریزی ها
▪ در ارائه كمكهای اولیه سرعت عمل به خرج دهید اما خونسردی خود را حفظ كنید.
▪ تاخیرممكن است به قیمت از دست رفتن جان مصدوم تمام شود.ــ علایم حیاتی را كنترل كنید.
▪ مصدوم را به پشت بخوابانید و پاها را در وضعیت زانوخمیده بالا ببرید.
▪ خونریزی را كنترل كنید ?!?
▪ مصدوم را گرم نگه دارید
▪ مصدوم را در وضعیت استراحت قرار داده و اندام زخمی را بی حركت كنید
▪ لباس مصدوم را شل كنید
▪ در صورت بروز شوك، پاهای مصدوم را بالا نگه دارید اما در صورت خونریزی سر و گردن نباید سر را نسبت به بقیه بدن پایین تر نگه داشت ، چون سبب خونریزی بیشتر می شود.
▪ در صورتی كه خون لخته شده باشد، از كندن و تمیز كردن آن خودداری كنید؛ زیرااین كار سبب خونریزی مجدد میشود.
▪ هرگز اشیائی مانند چاقو، تكه های شیشه و… را از زخم خارج نكنید زیرا امكان تشدید آسیب و خونریزی بیشتر وجود دارد. در این شرایط، از یك دستمال و یا باند حلقه شده به نام تــامپون استفاده كنید. توجه داشته باشید كه تامپون باید كاملا اطراف جسم را بپوشاند طوری كه وقتی خواستید روی آن باندپیچی كنید، به جسم فشار وارد نشود.
▪ مصدوم را به مركز درمانی انتقال دهید.

منبع : پایگاه اینترنتی امدادگران ایران