تاثیر مقادیر مختلف کودهای کم مصرف آهن و مس بر رشد و عملکرد ژنوتیپ های نخود تحت شرایط دیم منطقه الیگودرز - ازنا در استان لرستان

اگر چه نزدیک به ۲۱ درصد سطح زیر کشت نخود کشور در استان لرستان می باشد ولی اطلاع کمی از نیازهای غذایی این گیاه بویژه عناصر ضروری کم مصرف تحت شرایط این منطقه وجود دارد. به همین منظور آزمایشی مزرعه ای در شرایط دیم در بهار سال ۱۳۸۱ در منطقه الیگودرز – ازنا بر روی چهار ژنوتیپ نخود شامل: هاشم، جم، ILC۴۸۲ و توده محلی گریت، با استفاده از چهار سطح کود آهن شامل: شاهد (۰)، ۳۰،۴۳ و ۵۶ کیلوگرم در هکتار سولفات آهن و چهار سطح کود مس شامل: شاهد (۰)، ۱۷، ۲۰ و ۲۵ کیلوگرم در هکتار سولفات مس صورت گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و به صورت کرت های یکبار خرد شده در سه تکرار انجام شد که در آن ژنوتیپ ها با تراکم ۳۳ بذر در مترمربع در کرت های اصلی و سطوح مختلف کودهای آهن و مسن در کرت های فرعی قرار گرفتند. از میان چهار ژنوتیپ، هاشم دیررس تر، بلندتر و دارای اجزا عملکرد، عملکرد دانه و شاخص برداشت کمتر و گریت زودرس تر، دارای رشد گسترده تر و وزن صد دانه بیشتر و در نتیجه عملکرد دانه نسبتا بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها بود. استعمال کود آهن موجب افزایش معنی دار در شاخه دهی و افزایش غیر قابل ملاحظه در اجزا عملکرد گردید. به نظر می رسد این امر به افزایش متوسط عملکرد ماده خشک، دانه و متوسط شاخص برداشت ژنوتیپ های گریت، جم و ILC۴۸۲ به طور معنی داری کمک نموده است. استعمال کود مس تاثیر معنی داری در خصوصیات رشد، اجزا عملکرد و عملکرد این ژنوتیپ ها نداشت. اگر چه به طور کلی عملکرد ماده خشک و دانه ژنوتیپ های مورد استفاده در این آزمایش در شرایط دیم منطقه الیگودرز – ازنا چندان قابل توجه نبود ولی به نظر می رسد با تنظیم مناسب تاریخ کاشت و استعمال حداقل ۳۰ کیلوگرم در هکتار از این کود آهن بتوان از کاشت نخود دیم بهاره در این منطقه عملکرد دانه بالاتری به دست آورد.

محمد بهاری
رضا پهلوانی
ناصر اکبری
پرویز احسان زاده

منبع : پایگاه اطلاعات علمی