سوءمصرف استروئیدهای آنابولیک

پرتگاه قدرت
نام های ژنریك و تجاری: اكسی موتولون (آنادرول)، متاندرستنولون (دیانوبول)، استانوزول (وینسترول)، ناندرولون دكانوئات (دكا _ دورابولین)، تستوسترون سیپیونات (دپو _ تستوسترون)، بولدنون اندسیلنات (اكی پوییز) و غیره نام های عامیانه...

استروئیدهای آنابولیك چیستند؟
بسیاری از استروئیدها به طور طبیعی در انواع هورمون ها و ویتامین ها وجود دارند. داروهایی كه به نام «استروئیدهای آنابولیك» شناخته می شوند، در آزمایشگاه ساخته شده و دارای همان ساختمان شیمیایی استروئیدهای موجود در هورمون جنسی مردانه یعنی تستوسترون هستند. نقش این داروها در ساختن بافت عضلانی (اثر آنابولیك) و ایجاد ویژگی های مردانه (اثر آندروژنیك) سبب می شود كه ورزشكاران و كسانی كه در حوزه پرورش اندام كار می كنند، بدان ها علاقه نشان دهند.استروئیدهای آنابولیك كاربردهایی در پزشكی دارند. اولین مورد استفاده آنها بهبود وزن گیری و نمو عضلانی در دام ها است. این داروها به ندرت برای انسان تجویز می شوند، اما گاه در درمان بلوغ دیررس، برخی انواع ناتوانی جنسی، كاهش وزن در بیماری ایدز و سایر بیماری ها به كار می روند.مكمل های استروئیدی از قبیل دهیدرو اپی اندروسترون (DHEA) در بدن به تستوسترون یا تركیبی مشابه تبدیل می شوند.گرچه در مورد مكمل های استروئیدی بررسی اندكی انجام شده است، اما مصرف آنها در دوزهای بالا احتمالاً همان اثرات و همان عوارض جانبی استروئیدهای آنابولیك را ایجاد می كند.
استروئیدها از كجا می آیند؟
آنابولیك های استروئیدی ساخته شده توسط شركت های دارویی تنها با تجویز و نسخه پزشك قابل فروش هستند. بیشتر استروئیدهای مورد استفاده ورزشكاران قاچاقچی، مسروقه یا ساخته شده در آزمایشگاه های زیرزمینی و غیرمجاز هستند. همچنین غالباً داروهای دامپزشكی مورد استفاده قرار می گیرند.گرچه حمل ونقل این داروها غیرقانونی است، مجازات هایی كه برای آن در نظر گرفته شده اند، ملایم هستند. تملك استروئیدها قانونی است.اشكال دارویی استروئیدها چیست و چگونه مورد استفاده قرار می گیرد؟استروئیدهای آنابولیك به شكل قرص، كپسول، محلول تزریقی و كرم یا ژل برای مالیدن روی پوست تولید می شوند.دوزهای مورد استفاده پرورش دهندگان اندام اغلب تا صد برابر بیشتر از دوزهایی است كه برای درمان بیماری های داخلی مورد استفاده قرار می گیرند. به نظر می رسد كه روش های سختگیرانه برای درمان با استروئیدها، اثرات این داروها را افزوده و مضرات آن را كاهش می دهند. گرچه شواهد علمی برای اثبات این ادعاها وجود ندارد. این روش ها شامل موارد زیر هستند:
روش دوره ای:
در این روش دارو در یك دوره زمانی دریافت شده و سپس برای یك دوره قطع می شود چرا كه اعتقاد بر این است كه دوره فاقد دارو به بدن اجازه بازسازی سطوح نرمال هورمون را می دهد.
روش منشوری:
دریافت دوزهای دارو در دوره های شش تا دوازده هفته ای. در این روش دارو با دوز پایین شروع شده و سپس به تدریج افزایش می یابد و پس از آن دوز دارو كاهش می یابد تا به صفر برسد. اعتقاد بر این است كه این روش اجازه تطابق بدن را با دوزهای بالا می دهد.
روش متراكم:
دو نوع یا بیشتر استروئید در این روش دریافت می شود. اشكال خوراكی و تزریقی دارو با هم تلفیق می شوند، چرا كه تداخل داروهای مختلف اثر آنها را افزایش می دهد.
چه كسی استروئید را مصرف می كند؟
بیشترین مورد مصرف غیرپزشكی این دارو در ورزشكارانی است كه اعتقاد دارند این داروها برای برنده شدن بدان ها كمك می كند و نیز مردان جوانی كه فكر می كنند با عضلات بزرگتر، زیباتر به نظر خواهند رسید. كسانی كه برای بهبود فعالیت های ورزشی و ساختن عضلات برجسته از استروئید استفاده می كنند، اكثراً مرد هستند، گرچه سرعت مصرف آن در زنان در حال افزایش است. بررسی های انجام شده در كشور آمریكا افزایش مخرب مصرف این داروها را در میان نوجوانانی نشان می دهد كه با تصویر خویش از بدنشان راحت نیستند. برخی افراد از استروئید استفاده می كنند، چون تصویر نامطلوبی از بدن خویش دارند و فكر می كنند كه دارای عضلات كوچكی بوده و یا زیادی چاق هستند، حتی اگر بدنی عضلانی و بدون چربی داشته باشند.مصرف استروئید همچنین در میان كسانی كه قبلاً مورد سوءاستفاده و آزار قرار گرفته اند، دیده می شود چرا كه این افراد در آرزوی داشتن عضلات قوی برای حمایت از خویش هستند. مصرف استروئید توسط كمیته بین المللی المپیك و بسیاری دیگر از سازمان های حرفه ای و غیرحرفه ای ورزشی ممنوع اعلام شده است اما از آنجایی كه آزمایش این داروها گران تمام می شود، تست های به عمل آمده از ورزشكاران حرفه ای به صورت تصادفی انجام شده و اغلب قبل از انجام آنها اخطار داده می شود. تست های منظم اجباری تنها در سطح مسابقات بین المللی انجام می شود.پیشگیری موفقیت آمیز سوءمصرف استروئیدها بر آموزش مردم درباره نحوه پرهیز از این داروها و توجه به سایر راه های افزایش توده و قدرت عضلانی تكیه دارد.
استروئیدها چه احساسی در شما ایجاد می كنند؟
استروئیدها می توانند انواع گوناگونی از اثرات روان شناختی را از سرخوشی تا پرخاشگری ایجاد كنند. برخی از كسانی كه استروئید دریافت می كنند، می گویند كه این داروها در آنها قدرت و انرژی ایجاد می كند اما استروئیدها می توانند تحریك پذیری، اضطراب و تهاجم را سبب شده و ایجاد نوسانات خلقی، علائم شیمیایی یا سوءظن نمایند، به ویژه زمانی كه در دوزهای بالا مصرف شوند. تنوع پاسخ افراد به استروئیدها می تواند تا حدی به دلیل تفاوت های فردی و یا با نوع استروئید دریافتی مرتبط باشد. درك علمی اثرات مصرف استروئیدهای آنابولیك غیرطبی، محدود و ناچیز است.دوزهای بالا به ویژه زمانی كه از راه خوراكی دریافت شوند، سبب تهوع، استفراغ و تحریك معدی می شوند. سایر اثرات این داروها شامل احتباس مایع و لرزش است.
آیا استروئیدها خطرناك هستند؟
بله. دریافت دوزهای بالای استروئیدها خطر بزرگ شدن و ناهنجاری های قلب، فشار خون بالا، لخته شدن خون، حمله قلبی و سكته مغزی را افزایش می دهد. نارسایی قلبی ناشی از مصرف استروئید در ورزشكاران جوان تر از سی سال دیده شده است.تهاجم و پرخاشگری (خشم و...)، تغییرات منفی شخصیتی، شیدایی یا افسردگی كه می تواند منجر به خودكشی شود، از سایر خطرات مصرف استروئیدها هستند. افسردگی می تواند تا یك سال پس از قطع مصرف دارو ادامه یابد.التهاب كبد (هپاتیت)، بزرگی كبد و سرطان كبد، كاهش باروری در زنان و مردان، پارگی تاندون، توقف رشد نوجوانان، هپاتیت یا HIV در صورتی كه استروئیدها با سوزن مشترك تزریق شوند و عفونت های مختلف در صورتی كه استروئیدها با سوزن آلوده تزریق شوند.
آیا استروئیدها اعتیادآور هستند؟
بله، می توانند باشند. اعتیاد به استروئیدها با اعتیاد به سایر داروها از این نظر متفاوت است كه تحمل نسبت به اثرات آن پیدا نمی شود اما برخی افراد كه استروئیدها را مورد سوءمصرف قرار می دهند، معیارهای وابستگی به دارو را دارند، چرا كه:
- مصرف استروئید را ادامه می دهند، حتی زمانی كه اثرات عاطفی و فیزیكی منفی را تجربه می نمایند.
- زمان و پول زیادی را صرف به دست آوردن این دارو ها می كنند.
- علائم ترك را نظیر نوسانات خلقی، خستگی، بی قراری، افسردگی، بی اشتهایی، بی خوابی، كاهش سائقه جنسی و تمایل به دریافت مقدار بیشتر استروئید تجربه می نمایند
اثرات طولانی مدت مصرف استروئید چیستند؟
برخی اثرات استروئیدها با قطع مصرف دارو از بین می رود، حال آنكه بقیه آنها دائمی هستند. اثرات مصرف طولانی مدت استروئید شامل موارد زیر هستند:
- آكنه، كیست، پوست و موی چرب و نازك شدن موی سر در هر دو جنس
- پیدا شدن خصوصیات زنانه در مردان شامل بزرگ شدن دائمی پستان ها
- كوچك شدن بیضه ها، اشكال یا درد در زمان ادرار كردن و افزایش خطر سرطان پروستات در مردان
- پیدایش صفات جنسی مردانه در زنان، شامل كاهش اندازه پستان ها و كاهش چربی بدن، خشونت پوست، بزرگی كلیتوریس، كلفتی صدا، رویش بیش از اندازه مو های بدن، از دست رفتن موی سر و تغییر یا قطع سیكل قاعدگی. برخی از این اثرات با مصرف طولانی مدت، می توانند دائمی گردند.
- در كودكان یا نوجوانان سطح بالای تستوسترون رشد استخوانی را متوقف نموده و از رشد مجدد آنها تا رسیدن به قد كامل جلوگیری می كند.
- تهاجم و خشونت، تغییرات شخصیتی با قطع دارو، از بین می روند.

دكتر زهرا عباسپور تمیجانی

منبع : روزنامه شرق