راهکارهای مناسب برای ابراز خشم کودکان‌

شاید تا به حال در زندگی‌تان مواردی پیش‌آمده باشد که احساس درماندگی، ناکامی و خشم کرده باشید. در واقع این احساس ناکامی در زندگی انسان کاملا طبیعی است اما مساله از جایی شروع می‌شود که دفعات آن افزایش یافته و شخص بخواهد خشم و عصبانیت ناشی از آن را ابراز نماید.‌
این حالت ناکامی در کودکان نیز وجود دارد که ممکن است سبب نگرانی والدین شده و پیامدهای نامطلوبی برای والد و کودک ایجاد کند.
برای جلوگیری و یا در مرحله بعد کنترل این حالت والدین باید تا حدودی با عواملی که سبب ناکامی در کودک شده آشنایی داشته باشند تا با دخالت به موقع مانع از ایجاد ناکامی شوند.
عوامل مهمی در ناکامی کودک دخالت دارند. یکی از مهمترین آنها دلزدگی و ملال است. معمولا این کودکان برای مشغول نگهداشتن خود فعالیت‌های جالبی ندارند. برای پیشگیری از ناکامی در این کودکان باید برنامه‌ای تنظیم شود که با فعالیت‌های جالب و سرگرم‌کننده‌ای تمام روز کودک پر شود. عامل مهم دیگر ممکن است به اختلالات جسمانی مربوط باشد.
شاید تا به حال با کودکی برخورد کرده باشید که مرتب کج خلقی و بداخلاقی می‌کند، اولین مساله‌ای که ممکن است والد به آن فکر کند مساله جسمانی کودک است خستگی، اذیت و آزار توسط کودکان دیگر یا اجبار کودک به انجام کارهایی که برای آن آماده نیست از عوامل مهم دیگر کج خلقی کودکان به شمار می‌آید.‌
برای کاهش ناکامی در کودکان باید سه کار انجام شود:
▪ نخست باید به اقداماتی دست زد که شکیبایی و تحمل کودک در مقابل فشار و ناکامی افزایش یابد که این امر مستلزم افزایش توانایی کودک در طول زمان است.‌
▪ دوم باید کارهایی انجام شود که هر نوع فشار روانی به کودک از بین برود برای این کار والدین باید محیط پرورش فرزند خود را امن و آرام نگهدارند و از ابراز مسائل و مشکلات زندگی در حضور کودکان پرهیز نمایند.‌
▪ سوم اینکه کودک باید راه‌های مناسب ابراز خشم خود را یاد بگیرد، این مساله از دو جهت باید حل شود:
- ابراز جسمانی
- ابراز کلامی خشم.
بسیاری از کودکان برای ابراز جسمانی عصبانیت خود راههای نامناسبی استفاده می‌کنند. ممکن است به خودشان صدمه بزنند مثلاً با مشت و زانو به سر و صورتشان بزنند یا سرشان را به کف اتاق، دیوار یا وسائل منزل بکویند، برخی از آنها به هنگام عصبانیت به سایر کودکان حمله می‌کنند، وسایل خانه را خراب می‌کنند، شیشه و پنجره‌ها را می‌شکنند یا به در لگد می‌زنند.
این کودکان به راه‌های قابل قبولی برای ابراز جسمانی خشم نیاز دارند مثلاً در مورد کودکی که هنگام عصبانیت به سر خود می‌کوبد، می‌توانیم یاد بدهیم که به دست فرد دیگری ضربه بزند یا بجای شکستن شیشه‌ها یا خراب کردن وسایل منزل به کیسه بوکس بکوبد، کاغذ یا پارچه باطله را پاره کند.‌
اکثر والدین از ابراز کلامی خشم فرزندان خود شکایت دارند که این امر را می‌توان با آموزش مناسب بهبود بخشید. مثلاً به او یاد بدهیم به جای توهین و استفاده از کلمات نامناسب به مادر یا اطرافیان بگوید: من عصبانی هستم یا تو مرا عصبانی کردی.
همچنین در صورت امکان، فرستادن کودک به یک اتاق ویژه یعنی جایی که بتواند تنها باشد و خشم خود را به هر ترتیبی که می‌خواهد بصورت کلامی ابراز کند، جیغ بکشد، گریه کند... بسیار مفید است به کودک یادآور می‌شویم که او می‌تواند در آن اتاق بماند تا آرام شود.
این نحوه کار معمولاً نتیجه خوبی دارد مگر اینکه کودک بخواهد از بداخلاقی و قشقرق برای فرار از موقعیتی که دوست ندارد مثل انجام تکلیف و... استفاده کند که در این‌صورت کج رفتاری‌های او تقویت شده و ممکن است ادامه یابد.‌
در خاتمه بر این جمله تاکید می‌شود که تربیت وجود پیچیده کودک احتیاج به صبر و حوصله فراوان والدین دارد.‌

کتاب: تغییر و اصلاح رفتار کودک‌
تالیف: لوک - اس . واتسن‌
ترجمه: دکتر شکوه ‌السادات بنی‌جمال‌
تهیه کننده: فرشته علی عسگری‌
به نقل از روزنامه اطلاعات

منبع : وزارت آموزش و پرورش ایران