چاقی کودک را جدی بگیریم

چاقی یکی از معضلات تمام دوران زندگی انسان از جمله دوران کودکی است و اغلب چاقی دوران کودکی پدیده‌ای خوش‌خیم نیست.
برخی از مردم به اشتباه بر این باورند که کودکانی که وزنشان بیش از حد معمول است خود به خود به وزن طبیعی برمی‌گردند در حالی که این عقیده درست نیست و هر قدر مدت زمانی که کودک در وزن بیش از حد طبیعی باقی بماند احتمال آنکه این وضعیت تا زمان نوجوانی و بزرگسالی ادامه یابد بیشتر خواهد بود. اگرچه فقط ۱۵ درصد از کودکان زیر یک سال چاق تا سنین بزرگسالی نیز چاق باقی می‌مانند اما وقتی چاقی تا سنین پیش مدرسه ادامه داشته باشد حدود ۳۰ درصد این کودکان تبدیل به بزرگسالان چاق می‌شوند.
● علت چاقی کودکان
عوامل مختلفی در بروز چاقی در کودکان تاثیر دارند. عوامل وراثتی و ژنتیکی تا حد زیادی در بروز چاقی کودک اثر دارند، اما جدا از این مساله کودکان اغلب بهترین تغذیه را در شرایطی دارند که والدین آنها رفتاری متعادل داشته و نه بیش از حد سخت می‌گیرند و نه بیش از اندازه آسان.
علاوه بر میزان دریافت مواد غذایی توسط کودک و میزان فعالیت جسمانی او، وجود مشکلات و مرافعه‌های خانوادگی نیز باعث شکل گرفتن رفتارهای غلط تغذیه‌ای در کودک و احتمالا بروز چاقی او می‌شود.
اگر والدین تلاش غیر معمول و بیش از حد متعارفی برای دستکاری و اصلاح غذا خوردن کودک نشان دهند ممکن است کودک احساس ناراحتی کرده و بیش از حد غذا بخورد اختلال در روابط خانوادگی معمولا سبب کاهش عشق و محبت کافی نسبت به کودک می‌شود و در نتیجه چون کودک احساس مثبتی درباره خود پیدا نمی‌کند و این مساله منجر به پرخوری عاطفی و در نتیجه چاقی او می‌شود.
● عوارض چاقی
چاقی در کودکان در برخی موارد منجر به عوارض جبران‌ناپذیری می‌شود بنابراین کودکانی که به هر دلیلی در معرض خطر ابتلا به چاقی هستند باید به طور مداوم پایش شوند تا در صورت لزوم مداخلات لازم را به موقع انجام داد.
● عوارض چاقی
▪ مسائل روانی و اجتماعی: متمایز شدن از هم‌سن و سالان، مسخره شدن و انزوا
▪ رشد: جلو افتادگی سن استخوانی، افزایش قد، قاعدگی زودرس
▪ دستگاه عصبی مرکزی: تومور کاذب مغزی
▪ تنفسی: آینه در هنگام خواب، عفونت‌ها
▪ قلبی عروقی: فشار خون بالا، بزرگ شدن قلب، بیماری قلبی در بزرگسالی
▪ متابولیک: مقاومت به انسولین و دیابت در آینده، نقرس، افزایش کلسترول خون، کبد چرب در سنین بالاتر، یانکراتیت و سنگ‌های صفراوی در بزرگسالی و...
▪ بدخیمی: افزایش خطر بروز سرطان‌های آندوتر، پستان، پروستات و کولون در بزرگسالی
● درمان چاقی
اگر چه درمان چاقی اغلب کار دشواری است، اما آموزش، اصلاح رفتار کودک، ورزش و رژیم غذایی مناسب از درمان‌های موثر در کاهش چاقی هستند ولی باید توجه داشت که نباید به بهانه درمان چاقی از نیازهای تغذیه‌ای کودک غافل ماند.
● چند توصیه غذایی مفید برای درمان چاقی عبارتند از:
▪ مصرف شیرینی‌ها و غذاهای غنی از قند را محدود کنید و به جای آنها، از میوه‌های تازه یا خشک شده، غلات همراه با شیر استفاده کنید.
▪ از دادن موادی مثل چیپس و غذاهای سرخ کردنی به کودکان خودداری کرده و به جای این مواد برنج، سیب‌زمینی، ماکارونی یا نان را در وعده‌های غذایی جایگزین کنید.
▪ دفعات صرف میان‌وعده‌های کودک را محدود کرده و در تمام وعده‌های غذایی او از سبزی استفاده کنید.
▪ بهتر است سایر افراد خانواده نیز از این توصیه‌ها پیروی کنند تا نتیجه بهتری برای کاهش وزن کودک به دست آید.
▪ علاوه بر محدود کردن مواد غذایی نامبرده، باید در جهت افزایش فعالیت جسمی کودک نیز تلاش کرد.

الهام متولی

منبع : روزنامه تهران امروز