رسانه ها در دو نقش اعتماد آفرینی و اعتماد زدایی

رسانه ها در شکل گیری ادبیات سیاسی جامعه نقش بسزایی دارند. با نگاهی دقیق به رابطه رسانه ها با افکارعمومی جامعه از یک سو و احزاب سیاسی کشور از سوی دیگر، می توان دریافت، اصحاب رسانه می توانند هر دو نقش مثبت و منفی را در اخلاق سیاسی جامعه ایفا کنند. رسانه ها به اعتقاد کارشناسان ارتباطات این نقش خویش را با ترویج ارزش هایی مثل مدارا ، تحمل، نقد پذیری و عقلانیت به منصه ظهور می رسانند.
از این منظر رسانه ها مرزبان همه بنیان های فرهنگی جامعه نظیر: واقع بینی، صداقت و حرمت هستند. در صورتی که این مرزها و حریم ها در مطبوعات شکسته شود، آنگاه می توان نتیجه گرفت، فضایی از اغتشاش و نابسامانی اخلاقی بر روابط فعالان سیاسی جامعه حکمفرما می شود. در دوره ای که جامعه مسیر توسعه سیاسی را طی می کند، رسانه ها ناظران و چشم بیدار جامعه هستند. آنها به همان اندازه که مراقب عملکرد مدیران و نهادهای اداری هستند، باید مراقب مناسبات بازیگران حزبی نیز باشند.
اما آیا به راستی مطبوعات ایران چه بخشی از این نقش حیاتبخش خویش را ایفا می کنند همه اقرار دارند که: وضع کنونی مطبوعات با آنچه انتظار جامعه و مبتنی بر اهداف متعالی انقلاب است، فاصله دارد. در این باره شاید اظهارات اخیر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به اندازه کافی گویا باشد که: بخشی از خانواده مطبوعات دانسته یا ندانسته، آگاهانه یا ناخودآگاه پای شان در پروژه جنجال و تخریب و بداخلاقی های اهل سیاست گرفتار شده است ‎/ محمدحسین صفارهرندی می گوید: در راستای فرمایشات اخیر رهبر حکیم انقلاب و ابراز ناخرسندی از برخی تخریب ها علیه دولت در فضای رسانه ای کشور، نشست همفکری با مدیران مسئول مطبوعات کثیرالانتشار و خبرگزاری ها را حول همین محور برگزار کردیم تا راه حل های ایجاد محیط سالم رسانه ای دنبال شود.
اما نکته نگران کننده این است که این مرجع حوزه رسانه ای کشور نسبت به همراهی بخشی از حوزه مطبوعات با برنامه « اصلاح و بازسازی رفتار اصحاب رسانه »آن هم به دست خود اهالی این خانواده ابراز تردید کرده و می گوید: «البته بنده می دانم در مورد بعضی از رسانه ها که فقط به دنبال فعالیت حزبی هستند، چندان نمی توان امیدوار بود.» اکنون این سؤال مطرح می شود که چه عواملی موجب می شود رسانه ها به جای آنکه کاتالیزوری برای حفظ سلامت فضای سیاسی باشند خود به منشأ نزاع ها و آوردگاه مبارزات ناسالم حزبی تبدیل می شوند و حتی از طرح هایی که به دست خود اهل قلم و با نیت بازنگری و خود انتقادی مطرح می شود، گریزان هستند
واقعیت این است که یک علت این قضیه به روابط احزاب و رسانه ها برمی گردد. رسانه ها در شرایطی می توانند چنین رسالت خطیری را در حراست از مرزهای اخلاق سیاسی به انجام رسانند که بر اصول حرفه ای در اطلاع رسانی و انعکاس صادقانه واقعیت های جامعه پایبند باشند. در مسیر رسالت اطلاع رسانی و روشنگری، بزرگترین آفت این است که خبر به عنوان مقدس ترین سرمایه اعتماد ساز رسانه ها خدشه بردارد.
جریان اطلاع رسانی در مطبوعات معمولاً از دو ناحیه آسیب می بیند؛ اول از ضعف حرفه ای عوامل و دست اندرکاران خبری که باعث می شود ضریب دقت و نگاه کارشناسی در تشخیص و انتقال تنزل کند و دوم غلبه جو هیجان ، التهاب و تعصبات سیاسی بر فضای رسانه ای کشور. این آفت زمانی دامنگیر رسانه ها می شود که مرز استقلال رسانه ها با احزاب از میان برداشته شود و شاید در برهه کنونی بیشترین صدمه از این ناحیه، مطبوعات کشور را تهدید می کند که مطبوعات به جای آنکه برای اصلاح فضای سیاست زده همت کنند، خود دنباله رو جریان های سیاسی می شوند. متأسفانه پیوند نادرستی که میان اردوگاه های حزبی و برخی پایگاه های رسانه ای جامعه برقرار شده، فرصت های بزرگی را بویژه برای نسل پرشور مطبوعات هدر می دهد.


[ سعید دانا ]

منبع : روزنامه ایران