نگاهی به ۲۳ اوت

● پیمان عدم مخاصمه میان آلمان نازی و اتحاد شوروی، تقسیم لهستان
۶۸ سال پیش در روز ۲۳ اوت سال ۱۹۳۹ میلادی در کرملین یواخیم فن ریبن تروپ ، وزیرخارجه آلمان نازی و مولوتف وزیرخارجه اتحاد شوروی یک پیمان عدم مخاصمه را امضا کردند.
جهان از خبر امضای این پیمان میان دو نظام که از لحاظ عقیدتی دشمن یکدیگر محسوب می شدند ، حیرتزده شد.
براساس این پیمان ۲ کشور به طور پنهانی تواقق کردند لهستان را میان خود تقسیم کرده و شوروی کشورهای بالتیک و فنلاند را اشغال کند.
استالین دیکتاتور شوروی به کشورهای غربی مظنون بود و تصور می کرد آنها قصد دارند تمایل هیتلر به کشورگشایی را به سوی شرق سوق دهند.
هنگامی که غربی ها با اشغال چکسلواکی توسط آلمان نازی موافقت کرده و واکنش نشان ندادند ، سوءظن استالین بیشتر شد.
بنابراین در شب ۱۹ اوت دفتر سیاسی پولیت بورو را از تصمیم خود مبنی بر امضای یک پیمان عدم مخاصمه با آلمان نازی آگاه کرد.
۳ روز بعد ، یواخیم فن ریبن تروپ ، وزیرخارجه آلمان نازی به مسکو سفر کرد و این پیمان را با مولوتف وزیرخارجه اتحاد شوروی امضا کرد.
مدت این پیمان ۱۰ ساله بود و براساس مفاد آن دو طرف امضا کننده تعهد کردند از هرگونه اقدام خشونت بار ، هرگونه تعرض و هرگونه حمله یکی از طرفین علیه طرف دیگر چه به صورت انفرادی ، چه با مشارکت قدرت های دیگر خودداری کنند.
هیتلر که از بیم جنگیدن در ۲ جبهه خلاص شده بود ، چند روز بعد در اول سپتامبر به لهستان اعلان جنگ داد ، در حالی که می دانست خطر جنگ با فرانسه و بریتانیا وجود دارد. ارتش شوروی نیز به نوبه خود به بخش شرقی لهستان حمله کرد و براساس پیمان دوستی با آلمان نازی بخش شرقی لهستان را تصرف نمود.
اتحاد شوروی در عین حال از این موقعیت استفاده کرده و به فنلاند حمله کرد و ۳ کشور بالت (استونی ، لتونی و لیتوانی) را به خاک خود منضم کرده و رومانی را نیز اشغال کرد.
به این ترتیب ، در روز ۲۳ اوت سال ۱۹۳۹ میلادی در کرملین یواخیم فن ریبن تروپ وزیرخارجه آلمان نازی و مولوتف وزیرخارجه اتحادشوروی یک پیمان عدم مخاصمه را امضا کرده و مخفیانه توافق کردند کشور لهستان را بین خود تقسیم کنند.
این سرآغاز جنگ دوم جهانی شد که بخش اعظم جهان به جبهه جنگ میان طرفین متخاصم تبدیل شد و ده ها میلیون نفر در جریان آن جان خود را از دست دادند.
مدت این پیمان ۱۰ ساله بود اما هیتلر حدود ۲ سال بعد بدون هشدار قبلی به اتحاد شوروی حمله کرد.
با اینکه نیروهای آلمانی به سرعت در خاک شوروی پیشروی می کردند ، استالین دیکتاتور شوروی هنوز باور نمی کرد مورد حمله آلمان نازی قرار گرفته است و تا چندین روز مات و مبهوت قادر به هیچ گونه تصمیم گیری نبود.
● دنگ شیائو پینگ متولد شد
۱۰۳ سال پیش در روز ۲۲ اوت سال ۱۹۰۴ میلادی دنگ شیائو پینگ ، رهبر چین و معمار اصلاحات این کشور پهناور و پرجمعیت در یک روستای دور افتاده سیچوان به نام پایفانگ در حنوب غربی چین متولد شد.
خانواده او زمیندار بودند.در دوران نوجوانی دنگ شیائو پینگ دوره فئودالیسم در چین خاتمه یافت.
در سال ۱۹۲۰ میلادی دنگ ۱۶ ساله به همراه ۸۲ جوان دیگر برای تحصیل به فرانسه رفت.
دنگ در سال ۱۹۳۵ میلادی در راهپیمایی بزرگ همراه با مائو تسه تونگ و چوئن لای شرکت داشت.به زودی او عضو کمیته مرکزی حزب کمونیست می شود.
پس از تاسیس جمهوری خلق چین در سال ۱۹۴۹ میلادی دنگ به مقام معاون نخست وزیر منصوب شده و به یکی از چهره های اصلی نسل اول رهبران جمهوری خلق چین مبدل شد.
دنگ شیائو پینگ زندگی سیاسی پرنوسانی را پشت سر گذاشت. در جریان انقلاب فرهنگی چین در نیمه سال های دهه ۱۹۶۰ تا اوایل سال های دهه ۱۹۷۰ میلادی او مغضوب و زندانی شد.
در سال ۱۹۷۳ میلادی دنگ دوباره دعوت به کار شد و تا سال ۱۹۷۵ میلادی تصدی مقام های مهمی در حزب کمونیست ، دولت و ارتش را به عهده داشت.
در بهار سال ۱۹۷۶ میلادی باردیگر مغضوب شده و در سن ۷۲ سالگی از کلیه مقام هایش معزول می شود.
پس از مرگ مائو در سپتامبر سال ۱۹۷۶ میلادی و سقوط «باند ۴ نفره» که نمایندگان جناح چپ افراطی بودند دنگ شیائو پینگ بار دیگر به صحنه سیاسی کشور چین بازگشت.
او ستون نسل دوم رهبران چین محسوب می شد و به معمار اصلاحات اقتصادی کشور و فردی که درهای چین را به روی خارچ باز کرد مبدل شد.
به این ترتیب ، در روز ۲۲ اوت سال ۱۹۰۴ میلادی دنگ شیائو پینگ رهبر چین و معمار اصلاحات این کشور پهناور که پرجمعیت ترین کشور جهان است در یک روستای دورافتاده سیچوان در جنوب غربی چین متولد شد.
او یک زندگی سیاسی پرنوسان را پشت سر گذاشت اما در ۲۰ سال آخر عمرش رهبر بلامنازع چبن بود که توانست درهای این کشور به روی خارج گشوده و دست به اصلاحات وسیع اقتصادی بزند.
دنگ شیائو پینگ در روز ۱۹ فوریه سال ۱۹۹۷ میلادی در سن ۹۲ سالگی درگذشت.

بهرام افتخاری

منبع : روزنامه جام‌جم