حالا‌ <ما> جایزه می‌دهیم

روزی که رئیس جمهور از برگزاری جشنواره برای تشویق منتقدان دولت خبر داد، خیلی از این سخن تعجب نکردیم. زیرا این دولت قبلا‌ً صبوری خود را در برخورد با اتهام افکنان و حتی کسانی که نسبت به دولت ایران کم لطفی می‌کنند، به نمایش گذارده بود. مثلا‌ً نحوه مواجهه بعضی گروههای فلسطینی با هلا‌کت زرقاوی ملعون- دشمن قسم خورده ملت و دولت ایران - هیچگاه در برخورد دولت ایران با آن گروهها اثر نگذاشت. همانطور که به سوگ نشستن عده‌ای از ایشان برای مرگ صدام جنایت‌کار، حتی باعث یک گلا‌یه کوچک از آنها نگردید. در عراق هم اتهام‌افکنی‌های مکرر بعضی سیاستمداران و مسئولا‌ن سیاسی آن کشور و ادعای ایشان در خصوص دخالت مخرب ایران در قضایای آن کشور، حتی ذره‌ای از عزم دولت ایران برای اعطای وام و کمک‌های میلیاردی به دولت عراق نکاست. همین وضعیت در افغانستان هم تکرار شد و اتهامات گاه و بیگاه بعضی سیاستمداران یا مقام‌های نظامی آن کشور و بازگویی ادعاهای امریکایی با لهجه افغانی، تأثیری بر مهربانی‌های دولت ایران نسبت به دولت افغانستان نداشت. در دو سه سال اخیر، مدارای دولت ایران با دشمنان و مخالفان، در حدی بوده است که حتی در برابر مزاحمت‌ها، اتهام‌افکنی‌ها و آزارهای مستمر دولت امریکا، مسئولا‌ن ایرانی آمادگی‌خود را برای کمک به آنها و نجات از باتلا‌ق عراق و مواجه نشدن با <بی آبرویی> بیشتر اعلا‌م می‌کنند. کمی آنطرف‌تر، در هند نیز همین وضعیت قابل مشاهده است.یعنی نامهربانی‌های دولت هند علیه ایران و همراهی آن کشور با قطعنامه‌های ضد ایرانی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نه تنها هیچ تأثیری بر مذاکرات خط لوله صلح نگذاشت بلکه به ادعای عضو اصولگرای کمیسیون انرژی مجلس، هدف ایران از صادرات ارزان قیمت گاز در قرارداد خط لوله صلح، کمک به رفع منازعات شدید بین هند و پاکستان بوده و اگر هند از این پروژه خارج شود، دلیلی بر فروش گاز ارزان به پاکستان توسط ایران وجود ندارد.
همه این موارد، نشان می‌داد که دولت ایران با درک صحیح از شرایط بین‌المللی، حتی‌الا‌مکان اصل <مدارا> را بر همه رفتارهای خود حاکم کرده است و هر گاه مصلحت ایجاب کند، این اصل را در مواجهه با بعضی از دوستان نیمه‌راه، رقبای بین‌المللی و کسانی که گاه و بیگاه با دشمنان ایران همراهی می‌کنند رعایت می‌نماید. لذا پذیرش این موضوع که دولت مترصد مدارا با منتقدان داخلی و حتی تشویق آنها می‌باشد چندان مشکل نبود.
از سوی دیگر، دولت نهم برای تشویق منتقدان و اعطای جایزه به آنها، با هیچ‌گونه محدودیت مالی مواجه نیست. زیرا افزایش ناگهانی درآمدهای نفتی شرایطی برای دولت فراهم نموده است که دولت جمهوری اسلا‌می بدون توجه به بی‌مهری بعضی از گروههای لبنانی نسبت به ایران، اجرای بیش از سه هزار پروژه بازسازی در آن کشور را به عهده می‌گیرد، همچنین دقیقاً در روزی که رسانه‌های خارجی ادعاهای ضد ایرانی وزیر خارجه عراق علیه ایران را منتشر می‌کنند، رسانه‌های داخلی شاهد انعکاس اظهارات معاون اول رئیس جمهور ایران مبنی بر جدیت ایران برای کمک‌های ایران به دولت عراق هستند.
در ماههای اخیر شرایط مالی دولت آنقدر خوب بوده است که همزمان با پذیرش اعطای وام یک میلیارد دلاری به عراق، ادعای مکرر خبرگزاری‌های خارجی در خصوص اعطای کمک یک میلیارد دلا‌ری به بولیوی توسط مقام‌های ایرانی تکذیب نمی‌گردد.
نمونه‌های فراوان دیگری نیز قابل عرضه است که همه آنها ثابت می‌کند وضعیت مالی دولت بسیار مناسب است ولذا اگر دولت بخواهد کمکی به نهادهای مستقل داخلی انجام دهد، با هیچ محدودیتی مواجه نیست.
همه آنچه در بالا آمد نشان می‌داد که برای اجرای وعده رئیس‌جمهور در خصوص تشویق منتقدان <مقتضا موجود است و مانع هم مفقود.>اما علیرغم این شرایط، کاهش ۶۰ درصدی یارانه تخصیصی به آفتاب یزد- که از نظر وزارت ارشاد، رتبه اول انتقاد به دولت نهم را در اختیار دارد - نشان داد که وجود مقتضا و فقدان مانع، اجرای وعده رئیس‌جمهور را تسهیل نکرده و لذا نه تنها انتظار دریافت جایزه و تشویق، منطقی نیست بلکه مواجهه با تنبیه را باید یک امر عادی دانست. در این شرایط، تصمیم گرفتیم برای اثبات سرپا ماندن خود علیرغم افزایش مشکلات مالی، مسابقه‌ای برگزار و به برنده مسابقه، جایزه دهیم. در این مسابقه همه افراد اعم از مدیران دولتی، سیاستمداران و خوانندگان روزنامه می توانند شرکت کنند. موضوع مسابقه <بررسی سوابق عملکرد واظهارات مسئولا‌ن دولتی در دو سال و نیم اخیر و یافتن یک مورد اعتراف به اشتباه> است. زیرا هر چه به گذشته نگاه می کنیم حتی یک نمونه نمی یابیم که مسئولا‌ن عالیرتبه دولتی، مسئولیت کامل یک نابسامانی یا کمبود را پذیرفته و بابت آن، از مردم عذرخواهی کرده باشند.
مثلا‌ در ۲ سال اخیر، بسیاری از صاحب نظران و نمایندگان مجلس، از گرانی‌های روز افزون سخن گفتند و برخی سیاست‌های اقتصادی دولت را عامل این وضعیت دانستند. اما مسئولا‌ن عالیرتبه دولتی، در مرحله اول، گرانی ها را ساخته و پرداخته رسانه ها و مطبوعات دانستند و در مرحله بعد، دستهای مافیایی و رانت‌خواران طرد شده از قدرت وحکومت را عـامـل گـرانـی‌هـا مـعرفی کردند. تذکرات مکرر نمایندگان مجلس- اعم از اصلاح‌طلب و اصولگرا- در خـصـوص واردات بـی رویــــــه، تغییر ناگهـــــــانی تعرفه‌ها، عدم تغییـــر ساعت رسمی کشـــــور و موارد مشابه واجماع جناح های گوناگون سیاسی و فکری در خصوص موارد فوق، هیچ گاه باعث نشد که مسئولا‌ن دولتی، احتمال اشتباه خود در این مسائل را مدنظـــر قرار دهند. حتــــی در موضوع عدم تغییـــــر ساعت کــــه بازوهای پژوهشی و تحقیقی وابسته بـــــه قوای مقننـــــه و قضائیه، اقدام دولت را باعث ایـــــــراد میلیاردها تومـــــان خسارت به کشور می‌دانستند، نــــــــه تنها مسئولا‌ن دولتی حاضر به پذیرش اشتباه خود نشدند، بلکه پس از تصویب قانون در مجلس برای الزام دولت به تغییر ساعت، بعضی از وزیران دست به دامان شورای نگهبان شدند که مصوبه مجلس را تایید نکند!
در عرصه بین‌المللی و تحرکات خارجی دولت نیز همیــــن وضعیت کم و بیش مشـــــاهده می‌شــــــود. دو سال قبل، عضو اصولگرای کمیسیـــــون امنیــــت ملی مجلس از دیدار اعضای این کمیسیون با وزیر امور خارجـــــه دولت نهم خبــــر داد کــــــه یکی از مهمتــــرین مباحث جلسه، انتقاد از سرمایه‌گذاری بیش از حـــــد دستگـــــــاه دیپلماسی خـارجـی کـشور، بر روی کشورهایی بود که فاقد اثرگذاری در صحنه بین‌المللی هستند. یکسال بعد از آن، نایب رئیس اصولگرای کمیسیون اصـــــل نود از جلسه غیرعلنی مجلس خبــــــر داد کــــــه موضوع آن، انتقاد از تشکیل کنفرانس هولوکاست توسط وزارت خارجه بود. اما نه انتقاد دو سال قبل عضـــــــو کمیسیون امنیت ملـــــــی پاسخی یافت و نه اعتراض عضو کمیسیون اصل نود، بر میزان موضعگیری‌های دولت در مورد هولوکاست تأثیری داشت.
در بعضی موضوعات کلا‌ن داخلی هم، هیچ یک از انتقادها - حتـــــی انتقادهای اجماعــــــی جناح‌هـــــــــای مختلف - نه تنهــــــا تاکنون اعتراف به اشتباه تـــــوسط دولت را به دنبال نداشته، بلکه باعث اتهام افکنی علیه منتقدان شده است. از جمله، ادعـــــای عده‌زیــــــادی از اقتصاددانان اصلا‌ح طلب و گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص تورم ۲۲ درصدی، با این واکنش مقام‌های عالیرتبه اجرایی مواجه شد که <مدعیان تورم ۲۲ درصدی، دروغ می‌گویند.> اخیراًنیز انتقاد هماهنگ بسیاری ازنمایندگان مجلس و صاحب‌نظــــران بـــــــه شیوه جدید بودجه نویسی دولت، نه تنهـا در اراده دولت برای بازبینی در تصمیــــم خود یـــــــا پذیرش انتقــــــادها تـأثـیـری نـداشت بلکه انتقاد کنندگان به <عدم تأثیرپذیری از فشار باندهای مختلف> توصیه شدند! در موضوع‌گرانی مسکن هم- که یکی از مهمترین دغدغه‌های مردم و نمایندگان مجلس بود- رئیس جمهور در مرحله اول حاضر شد که اشتباه وزارت مسکن در تبلیغ وام‌های مسکن را برگرانی‌ها موثر بداند، اما نهایتاً این موضوع نیز به وجود مافیاهای مختلف نسبت داده شد. اظهار نگرانی ۵۷ استاد اقتصاد در خصوص وضعیت اقتصادی کشور - که به نشانه‌های ملموسی از نتایج تصمیمات دولت نیز اشاره داشت - بدون آنکه اعتراف بعضی مسئولا‌ن به وجود برخی اشتباهات در تصمیم گیریهایی دولتی را به دنبال داشته باشد با این پاسخ دو مقام دولت نهم مواجه شد که <چون دست عده‌ای، از رانت‌ها قطع شده است، دولت را به نداشتن برنامه متهم می‌کنند.>
واقعیت آن است که حاصل تلا‌ش ما برای کشف حتی یک مورد اعتراف به اشتباه از سوی دولت نهم تنها به نتایج فوق منجر شد. اما هر کس بتواند نمونه‌ای قابل استناد از پذیرش مسئولیت نابسامانی‌ها و کمبودها توسط مسئولا‌ن دولت نهم بیابد، براساس امکانات خود به او <جایزه> خواهیم داد و نام آن را <تشویق به خاطر انتقاد از آفتاب یزد> خواهیم گذارد. در کنار این جایزه، با اعتـــــراف به اشتبــــــاه خـــــود در شنــــــاخت دولت نهم، دیگــــران را هم <تشویق> خواهیم کرد تــــــا بـــــــا اعتراف به اشتباهــــات خود، راه را برای نهـــــادینه شدن پاسخگویی و انتقادپذیری هموار کنند.

منبع : روزنامه آفتاب یزد