گزارشی از فعالیت‌های سازمان GSA

● موفقیت‌ها و امیدها
تعداد مشترکان GSM تا پایان ماه سپتامبر سال ۲۰۰۵، بیش از ۵۶/۱ میلیارد نفر بود؛ بدین ترتیب، در آن زمان که تعداد کل مشترکان تلفن همراه در تمامی فن‌آوری‌ها در حدود ۰۲/۲ میلیارد نفر بود، بیش از سه چهارم آن‌ها از فن‌آوری GSM استفاده می‌کردند. این فن‌آوری بیش از ۲/۷۷ درصد از بازار جهانی مخابرات سلولی (این میزان در پایان سال ۲۰۰۴ در حدود ۷/۷۴ درصد بود) و همچنین بیش از ۸/۹۰ درصد از مشترکان جدید را در سه ماههٔ سوم سال ۲۰۰۵ به‌خود اختصاص داده است.
در هر روز از سال ۲۰۰۵ به‌طور متوسط بیش از یک میلیون نفر به کاربران فن‌آوری GSM افزوده شده است؛ به‌گونه‌ای که فقط در سه ماههٔ سوم سال ۲۰۰۵، بیش از ۱۰۰ میلیون مشترک جدید به کاربران GSM اضافه شده است. این رقم رکورد جدیدی در صنعت تلفن همراه است.
اگر تعداد مشترکان GSM را به‌صورد منطقه‌ای هم بررسی کنیم، باز هم اعداد و ارقام به‌دست آمده، بسیار قابل توجه هستند؛ در سال ۲۰۰۵ در هر کدام از مناطق آمریکای لاتین / دریای کارائیب و آفریقا، تعداد مشترکان از مرز ۱۰۰ میلیون نفر گذشت. در همین مدت در آمریکای شمالی، GSM بیش از فن‌آوری‌های دیگر مشتری جلب کرده و بیش از ۸۰ درصد از بازار را به‌خود اختصاص داده است.
تعداد مشترکان تلفن همراه در آفریقا، آسیا، اروپای شرقی، هندوستان و آمریکای لاتین نیز در حال افزایش است که در میان آن‌ها تعداد مشترکان GSM بیشتر از بقیهٔ فن‌آوری‌ها است. در این میان، بزرگ‌ترین منطقه، قاره آسیا است که تا پایان سپتامبر سال ۲۰۰۵، بیش از ۶/۵۸۱ میلیون مشترک داشته است؛ این رقم در پایان سال ۲۰۰۴، در حدود ۶/۴۹۵ میلیون نفر بود. نمونه‌های بسیاری از رشد سریع مشترکان GSM در این منطقه وجود دارد: رشد سالانهٔ مشترکان تا پایان ماه سپتامبر سال ۲۰۰۵، در کشور پاکستان ۱۹۴ درصد، بنگلادش ۱۴۵ درصد، اندونزی ۴۵ درصد و هندوستان ۴۶ درصد بوده است. فن‌آوری GSM در کشور هندوستان، ۸۰ درصد از بازار را به‌خود اختصاص داده است.
● فن‌آوری‌های جدید، خدمات تازه
گذشته از این اعداد و ارقام، در مورد فن‌آوری هم خبرهای خوبی وجود دارد؛ مسیری که برای دستیابی به فن‌آوری باند وسیع بی‌سیم، از EDGE و WCDMA آغاز شد، هم‌اکنون با HSDPA، مقصد جدیدی را پیش رو دارد. در اولین مرحله از گسترش WCDMA و HSDPA، حداقل ۵۰ اپراتور شرکت کرده‌اند و اولین شبکه‌های مجهز به HSDPA را راه‌اندازی کرده‌اند.
تحقیقات GSA در مورد اپراتورهای EDGE در طی سال ۲۰۰۵ نشان می‌دهد که درآمد متوسطی که از هر کاربر EDGE برای یک اپراتور به‌دست می‌آید، ۲۰ درصد بیشتر از درآمد حاصل از کاربران GPRS است و نرخ رشد آن هم بیشتر است. همچنین درآمد متوسط حاصل از کاربران تجاری، بیشتر است. نکتهٔ دیگر آنکه در جائی‌که هنوز WCDMA در دسترس نیست، EDGE کمک می‌کند تا بازار برای ۳G آماده شود. انتظار داریم با معرفی خدمات HSDPA میزان درآمدها افزایش یابد؛ همچنان که EDGE باعث افزایش درآمد اپراتورهای GPRS شد، HSDPA هم باعث افزایش درآمد اپراتورهای WCDMA می‌شود. این موضوع بسیار مهم است؛ زیرا رشد درآمد، عامل اصلی برای سرمایه‌گذاری است.
سرعت معمولی انتقال اطلاعات توسط HSDPA در حدود ۱ تا ۳ مگابیت است که این امکان را برای کاربران ایجاد خواهد کرد تا اطلاعات صوتی ـ تصویری و فایل‌ها یا پیوست‌های بزرگ را سریع‌تر از گذشته منتقل کنند. همچنین HSDPA زمان رفت و برگشت اطلاعات بین شبکه و ترمینال‌ها را کاهش می‌دهد؛ همچنین امکان استفادهٔ کاربران را از برنامه‌های کاربردی اداری، برنامه‌های سرگرمی و خدمات صوتی از جملهPush to Talk , Push-to-X, VOIP , تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
از تمامی اپراتورهای WCDMA انتظار می‌رود که در توسعه HSDPA تلاش کنند. روند بهسازی در تبدیل WCDMA به HSDPA کاملاً ساده و سرراست است؛ زیرا در هر ایستگاه اصلی، فقط نیاز به تغییر و بهسازی نرم‌افزار است. مرحلهٔ بعد در توسعهٔ HSDPA، ایجاد اتصال پرسرعت به سمت بالا (HSUPA) است؛ این فن‌آوری به‌عنوان بخشی از برنامه ۳GPP Release در حال استاندارد شدن است و بعد از HSDPA به بازار عرضه خواهد شد.
برنامهٔ مورد استفاده برای HSDPA فن‌آوری WCDMA است که امروزه استفاده از آن در سطح جهانی به‌عنوان استاندارد اصلی ۳G افزایش یافته است. تا آخر ماه نوامبر سال ۲۰۰۵، در حدود ۱۰۰ شبکه WCDMA، ارائه خدمات تجاری خود را آغاز کرده بودند؛ در حالی‌که یک سال قبل از آن، این تعداد در حدود ۵۵ شبکه بود. بیش از دوسوم دارندگان مجوز WCDMA، ارائه خدمات تجاری ۳G را آغاز کرده‌اند یا در آستانهٔ آغاز آن هستند.
● افزایش مشترکان ۳G
بنابر اطلاعات به‌دست آمده از TTM، در مدت یک سال تا پایان ماه نوامبر سال ۲۰۰۵، تعداد مشترکان WCDMA تا سه برابر افزایش یافت و به ۴/۴۰ میلیون نفر رسید که در هر ماه بیش از ۲ میلیون نفر نیز به آن اضافه می‌شود. عوامل اصلی استقبال از این فن‌آوری عبارتند از: قیمت مناسب‌تر خدمات و توسعهٔ سریع و در دسترس بودن تجهیزات WCDMA. طبق گزارش‌های GSA در ماه نوامبر سال ۲۰۰۵، ۲۲۶ نوع از تجهیزات WCDMA توسط ۳۲ تولیدکننده تولید شده بود (که ۱۲ عدد از این تجهیزات، هم WCDMA و هم HSDPA را پشتیبانی می‌کردند)؛ در حالی‌که شش ماه قبل از آن، تعداد این تجهیزات در حدود ۶۰ نوع بود.
بسیاری از اپراتورهای WCDMA ارائهٔ خدمات ۳G را از طریق GSM/EDGE انجام می‌دهند. تا نوامبر سال ۲۰۰۵، GSA پنجاه و هفت شبکهٔ ادغام شده (EDGE-WCDMA) را شناسائی کرد که ۲۶ شبکه از این شبکه‌ها، خدمات تجاری را ارائه می‌دادند. شبکهٔ GSM/EDGE هم گسترش خود در سطح را ادامه می‌دهد؛ در مدت زمان مشابهی، ۱۷۲ شبکه در ۹۲ کشور توسعه یافتند که ۱۲۱ عدد از این شبکه‌ها در ۷۰ کشور، خدمات تجاری ارائه می‌دادند؛ در حالی‌که در پایان سال ۲۰۰۴، تعداد این شبکه‌های تجاری ۷۰ عدد بود.
تعداد زیاد و متنوعی از دستگاه‌های تلفن همراه مجهز به EDGE وجود دارد که مشترکان می‌توانند آن‌ها را انتخاب کنند. تعداد تجهیزات GSM/EDGE در بازار با رشد ۵۲ درصدی، در شش ماه به ۱۷۴ نوع رسیده است. ۲۵ نوع از این تعدأ، از EDGE و WCDMA پشتیبانی می‌کنند. هر چه می‌گذرد استفاده از EDGE در تلفن‌های اینترنتی جدید متداول‌تر می‌شود.
امروزه با وجود فن‌آوری‌های دسترسی سیمی و بی‌سیم مثل DSL , WCDMA , EDGE , GPRS و WLAN که سیستم باند وسیع را ارائه می‌دهد، انواع برقراری ارتباط بسیار متنوع‌تر از همیشه است. میان افراد مرتبط با این صنعت توافق گسترده‌ای در مورد استفاده از طرح‌های ابتکاری مثل IMS و تولید و توسعه خدمات سریع وجود دارد. برای کاهش هزینه و گسترش یکنواخت خدمات در محیطی رقابتی، اجراء IMS در شبکهٔ مرکزی اپراتور لازم است.
مطلوب این است که استفاده از خدمات، بی‌واسطه و مستقیم صورت گیرد و قابلیت یکسانی را در شبکه‌های ثابت و تلفن همراه داشته باشند. همان‌طور که ۳GPP توضیح داده است، IMS مرکز و محور اصلی یک شبکه ادغام شده را تشکیل می‌دهد و برای اتصال کامل ترمینال‌های مجهز به IP به شبکه، کار تٲیید و بررسی اطلاعات و ایجاد ارتباط بین شبکه‌ای را برعهده خواهد داشت.
● فعالیت‌ها ما
امسال، سالی پرمشغله برای سازمان GSA بوده است؛ به همان اندازه که برای GSM بوده است. سایت GSA (www.gsacom.com) به‌عنوان منبع مناسبی در مورد اطلاعات بازار در صنعت تلفن همراه شناخته می‌شود. بیش از ۱۰۰۰ اپراتور GSM/۳G از شبکه Operators Zone استفاده می‌کنند که این شبکه واسطهٔ مناسب و کارآمدی برای تعامل بین اپراتورها و سازندگان تجهیزات است. از میان تمامی برنامه‌ها که توسط GSA سازمان‌دهی شد، گردهمائی اپراتورها در جولای سال ۲۰۰۵ در پرو، فرصت مغتنمی را فراهم کرد تا در مورد نیازهای بازار، گسترش به سمت ۳G و مدت زمان لازم برای این‌کار و همچنین چگونگی افزایش درآمد، بحث شود. همچنین گردهمائی در مورد شبکه‌سازی در هنگ کنگ و Cannes برای شرکت‌های عضو GSA و اپراتورهای VIP برگزار شدند.
GSA سه مقاله را در سال ۲۰۰۵ منتشر کرد. یکی از مقاله‌ها به نام Push to X در مورد قابلیت‌های خدماتی که مبتنی بر استاندارد PoC هستند، بحث می‌کرد. مقاله بعدی به نام ”گسترش دسترسی رادیوئی“، موضوع استفاده از فن‌آوری‌های دسترسی تکمیلی در ارائهٔ خدمات پیشرفته را مورد بررسی قرار داد. مقاله سوم به نام ”شرایط کلیدی در ایجاد دسترسی جهانی“ برای کمک و راهنمائی مقامات نهادهای تنظیم مقررات منتشر شد تا برنامه‌های دسترسی جهانی به مخابرات و تٲسیسات زیربنائی اطلاعات در روستاها و مناطق کم درآمد را اجراء کنند و توسعه دهند.
در مورد قوانین تنظیمی، GSA به‌طور مؤثری با دولت‌ها و مقامات نهاد تنظیم مقررات در بسیاری از کشورها همکاری کرده است؛ از جمله در هندوستان و اندونزی که پیشنهاد شد تا رایزنی‌هائی در مورد تغییر برنامهٔ گستردهٔ خدات ۳G/IMT-۲۰۰۰ صورت گیرد و اخیراً هم در سریلانکا، رایزنی در مورد توزیع طیف برای خدمات تلفن همراه ۳G صورت گرفت.
● وظیفهٔ دولت‌ها
این مسئله بسیار مهم است؛ دولت‌ها در توسعهٔ ساختار زیربنائی تلفن همراه و استقبال عمومی مشتریان در بازارهای نوظهور، نقش مهمی را ایفا می‌کنند؛ دولت‌ها می‌توانند چگونگی پیشبرد این مسیر را در بلندمدت تضمین می‌کند تا نیازهای بازار کلان در زمینهٔ خدمات صوتی و باند وسیع بی‌سیم برطرف شود. مقامات دولت‌ها وظیفه دارند تا تضمین کنند که شهروندانشان از توسعهٔ جهانی و نظام‌های اقتصادی که توسط فن‌آوری‌های GSM ارائه می‌شوند (از جمله، EDGE و WCDMA/HSDPA) حداکثر منفعت را به‌دست آورند و تا آنجا که می‌توانند میزان کل هزینه‌های مالکیت را مخصوصاً در مناطق روستائی کاهش دهند. این موضوع بسیار مهم است تا مقامات مجوزدهی، دنباله‌روی گروه‌های بین‌المللی واگذاری طیف باشند؛ یعنی گروه‌های ۲۰۰۰ـITV IMT برای ارائهٔ خدمات تلفن همراه ۳G.
بر این اساس، GSA همکاری خود را با مقامات ملی ادامه می‌دهد تا مطمئن شود که آن‌ها از موقعیت‌ها و منافعی که GSM/۳G در پی دارد، مطلع شده‌اند و کاملاً آن را پذیرفته‌اند. رویکرد اصلی در گردهمائی‌های GSA در هندوستان و APAC و برنامه‌های ما در آفریقا و آمریکای لاتین در برطرف کردن نیازهای منطقه‌ای و محلی، به‌همین موضوع می‌پردازد.
تلاش دیگر در به‌دست آوردن منافع بازار کلان در ارائه خدمات ۳G است. شبکه‌های WCDMA و GSM/EDGE در حد گسترده‌ای گسترش یافته‌اند، فن‌آوری‌ها به سطح شکوفائی رسیده‌اند و تجهیزات بسیار متنوعی در اختیار کاربران قرار دارد. میزان استقبال عمومی، به ظاهر مطولب تجهیزات، سهولت در استفاده، راه‌اندازی خدمات، قیمت مناسب و قابل قبول و میزان مهارت کاربر بستگی دارد.
سازمان GSA فعالیت‌های خود را در زمینهٔ واقعیت‌ها، گرایش‌ها، موفقیت‌ها و تجربه‌های اعضایش ادامه خواهد داد و در توجیه اپراتورها، قانون‌گذاران و رسانه‌ها از طریق جلسات اطلاع‌رسانی، سمینارها، تحقیقات، انتشار مقاله‌ها و به‌روز کردن فن‌آوری‌ها و بازارها، مشارکت خواهد کرد. همکاری با دیگر سازمان‌ها و مؤسسه‌ها از جمله ETSI، ۳GPP، کمیسیون اروپا، سازمان GSM و ITU هم مهم تلقی می‌شود و در سال ۲۰۰۶ ادامه خواهد یافت.

آلن هادن، رئیس GSA

منبع : فصلنامه علمی تحلیلی مهندسی برق