سی دی درایو لوح فشرده- حافظه فقط خواندنی

CD-ROM که مخفف "Compact Disc Read-Only Memory" است وسیله‌ای برای ذخیره سازی اطلاعات نوری غیر فراراستفاده می‌‌شود که در قالب بندی فیزیکی یکسان، توسط گرداننده لوح فشرده کامپیوترقابل خواندن است مانند لوح های فشرده صوتی. لوح فشرده یک صفحه پلاستیکی مسطح به همراه اطلاعات دیجیتالی رمزی شده بر روی آن می‌‌باشد که به صورت مارپیچ از مرکز تا لبه خارجی آن قرار گرفته اند. استاندارد کتاب زرد لوح فشرده در سال ۱۹۸۵ توسط سونی و فیلیپس پایه گذاری شد.
به زودی مایکروسافت و کامپیوتر اپل علاقه مند وترویج دهنده لوح فشرده شدند. John Sculley مدیر عامل آن موقع شرکت اپل گفت لوح فشرده به زودی تا سال ۱۹۸۷ انقلابی در استفاده کامپیوتر های شخصی به وجود خواهد آورد.
ابزار های خواندن لوح فشرده از اجزای معمول بیشتر کامپیوتر های شخصی پیشرفته می‌‌باشند. به طور کلی لوح های فشرده صوتی جدا از لوح های فشرده می‌‌باشند و دستگاه‌های خواننده‌ای که برای لوح های فشرده صوتی درنظر گرفته شده‌اند قادر به تشخیص اطلاعات بر روی لوح های فشرده (حافظه فقط خواندنی) نمی‌باشند ولی معمولا کامپیوتر های شخصی می‌‌توانند لوح های فشرده صوتی را اجرا کنند.
تهیه لوح های فشرده مرکب که شامل هر دو اطلاعات معمولی و اطلاعات صوتی که توانایی خوانده شدن را توسط دستگاه خواننده لوح فشرده دارند امکانپذیر است در حالی که اطلاعات یا شاید فایل های ویدیویی بر روی یک کامپیوتر می‌‌توانند نمایش داده شوند.
● چگونگی کار آن
اطلاعات دیجیتالی تقریبا در اندازه میکروسکوپی به صورت کد در می‌‌آیند که این امکان را می‌‌دهد تا مقدار زیادی از اطلاعات در آن ذخیره شود. لوح های فشرده اطلاعات دودویی را به صورتی ثبت می‌کنند که این اطلاعات به اندازه گودال های بسیار ریز فشرده شده بر روی سطح زیرین دیسک پلاستیکی قرار می‌‌گیرند؛ که یک پرتو اشعه نیمه رسانا در دستگاه خواننده این اطلاعات را بازخوانی می‌‌کند. اکثر لوح های فشرده توانایی نوشه شدن توسط اشعه لیزر را ندارند، ولی دیسک های CD-R که دارای رنگ به خصوصی هستند می‌‌توانند برای یک بار سوزانده شوند (نوشته شوند)، و دیسک های CD-RW دارای جنس انعطاف پذیری هستند که قابلیت برای چندین بار نوشته شدن را دارند.
بیشتر گرداننده‌های CD-ROM دیسک های CD-R را می‌‌توانند بخوانند ؛ گرداننده‌های پیشرفته علامت MultiRead (چند خوانی) را با خود دارند که این گرداننده ها می‌‌توانند دیسک های CD-RW را بخوانند.
● تولید
CD-ROM ها همواره به طور انبوه تولید می‌‌شوند. CD-R ها یکی یکی ثبت شده اند. محتویات یک CD-R ممکن است در قالب بندی یک CD-ROM باشد (استاندارد کتاب زرد) ولی خود دیسک از نظر فیزیکی یک CD-R باشد (استاندارد کتاب نارنجی).
● ظرفیت
یک CD-ROM اساندارد تقریبا می‌‌تواند ۶۵۰ تا ۷۰۰ مگابایت از اطلاعات را نگه داری کند. CD-ROM وسیله‌ای رایج برای توزیع پایگاه‌های اطلاعاتی حجیم، نرم افزار و مخصوصا کاربرد های چند رسانه‌ای می‌‌باشد. وزن یک لوح فسرده زیر یک توصیف است. برای به کار بردن گنجایش ذخیره سازی CD-ROM برای متن، یک کتاب داستان متوسط که شامل ۶۰۰۰۰ کلمه می‌‌باشد کافی است. فرض کنید که که متوسط طول هر لغت ۱۰ حرف است – در حقیقت کمتر از ۱۰ حرف- و اینکه هر حرف یک بایت را اشغال می‌‌کند.
بنابراین یک کتاب داستان می‌‌تواند ۶۰۰۰۰۰ بایت را اشغال کند. در این صورت یک لوح فشرده می‌‌تواند بیشتر از ۱۰۰۰ کتاب داستان را شامل شود. اگر هر کتاب داستان نیم اینچ از قفسه کتاب را اشغال کند، آن وقت یک لوح فشرده می‌‌توانند فضایی تقریبا معادل ۱۵ یارد از قفسه کتاب را در خود جای دهد. اطلاعات متنی می‌‌توانند با استفاده از روش فشرده سازی کامپیوتری بیشتر از ۱۰ برابر فشرده تر شوند (اغلب به عنوان عمل زیپ کردن شناخته می‌‌شود)، از اینرو یک CD-ROM دست کم می‌‌تواند ۱۰۰ یارد از فضای قفسه کتاب را در خود جای دهد. برای نمونه یک DVD حاوی بیش از ۴ گیگابایت از اطلاعات می‌‌باشد.
Data max size, MiB Data max size, bytes CD-DA max size, MiB CD-DA max size, bytesSectors Time Type ۱۸۴.۶ MiB ۱۹۳ ۵۳۶ ۰۰۰ ۲۱۲.۰ MiB ۲۲۲ ۲۶۴ ۰۰۰ ۹۴ ۵۰۰ ۲۱ minutes
● خواندن از CD-ROM و نوشتن بر روی آن
CD-ROM ها با استفاده از گرداننده‌های CD-ROM دستگاه جانبی کامپیوتر های رایج کنونی خوانده می‌‌شوند، و در مورد سوزاندن آن باید گفت که آنها توسط دستگاه‌های ضبط لوح فشرده که معمولا منسوب به سوزاننده لوح فشرده هستند سوزانده می‌‌شوند. گرداننده‌های CD-ROM امکان وصل شدن به یک واسط IDE (ATA)، یک واسط SCSI یا یک واسط اختصاصی را دارند، از قبیل Panasonic CD interface. بیشتر گرداننده‌های CD-ROM اغلب توانایی پخش لوح های فشرده صوتی را دارند
گرداننده‌های CD-ROM توسط عامل سرعت مربوط به لوح های فشرده موسیقی ارزیابی شده اند. (۱x یا یک سرعته که میزان انتقال داده ها را از ۱۵۰ کیلوبایت بر ثانیه در اکثر قالب داده‌های رایج ارایه می‌‌دهد). برای مثال، میزان انتقال داده‌های یک CD-ROM ۸ سرعته ۱.۲ مگابایت بر ثانیه خواهد بود. بالای ۱۲ سرعته مشکلاتی مثل لرزش و حرارت وجود دارد. سرعت زاویه‌ای ثابت گرداننده ها(CAV) سرعت را تا ۲۰ بالا می‌‌برد ولی به علت نوع CAV افزایش عملکرد واقعی بالای ۱۲x کمتر از ۲۰/۱۲ می‌‌باشد. تا فبریه سال ۱۹۹۸ گمان می‌‌رفت که ۲۰x حداکثر سرعت باشد، وقتی که سامسونگ الکترونیک SCR-۳۲۳۰، یک گرداننده ۳۲ سرعته CD-ROM را معرفی کرد که از سیستم کاسه ساچمه برای متعادل کردن دیسک در حال چرخش در گرداننده برای کاهش لرزش و سر و صدا بهره می‌‌برد.
از سال ۲۰۰۴، سریع‌ترین سرعت انتقال داده‌های رایج د ردسترس پیرامون ۵۲ سرعته یا ۷.۸ مگابایت بر ثانیه می‌‌باشد، با این وجود این تنها هنگام خواندن اطلاعات از بخش بیرونی یک دیسک سودمند است. افزایش های آینده سرعت حقیقتا مبتنی بر چرخش سریعتر دیسک به ویژه مشروط به استحکام پلاستیک پلیکربنات استفاده شده در تولید لوح فشرده می‌‌باشد. به هر حال پیشرفت سرعت هنوز هم قابل کسب با استفاده از شتابهای مضاعف اشعه لیزر توسط Kenwood TrueX ۷۲ سرعته که از هفت پرتوی لیزر و چرخش دیسک به صورت تقریبا ۱۰x بهره می‌‌گیرد می‌‌باشد.
گرداننده‌های CD-ROM اغلب با سه رتبه بندی متفاوت فروخته می‌‌شوند، یکی برای عملیات یکبار نوشتن، یکی برای عملیات دوباره نوشتن، و یکی برای عملیات فقط خواندن. سرعت هایی که به طور رمز که به ترتیب کار ثبت شده‌اند، که به طور نمونه یک گرداننده لوح فشرده ۱۲x/۱۰x/۳۲x می‌‌تواند باشد، به CPU و واسطه امکان نوشتن روی دیسک های CD-R با سرعت ۱۲x ( ۱.۸ مگابایت بر ثانیه )، نوشتن بر روی دیسک های CD-RW با سرعت ۱۰x ( ۱.۵ مگابایت بر ثانیه ) و خواندن دیسک های لوح فشرده با سرعت ۳۲x (۴.۸ مگابایت بر ثانیه ) را می‌‌دهد.
توان سرعت ۱x برای لوح های فشرده (۱۵۰ کیلوبایت بر ثانیه) با توان سرعت ۱x برای دی وی دی ها (۱.۳۲ مگابایت بر ثانیه یکی نیست.
مسئله حق نشر یک حرکت فریبنده برای مانع شدن از کپی موسیقی توسط صنعت ضبط برای غیر قابل پخش کردن آن بر روی گرداننده‌های CD-ROM کامپیوتر وجود دارد. این کار به واسطه داخل کردن اشتباهاتی به طور عمد بر روی دیسک انجام شده که دستگاه‌های پخش کننده صوتی توانایی اصلاح این اشتباهات را به طور خودکار دارند. حامیان حقوق مصرف کنندگان از اکتبر سال ۲۰۰۱ برای مستلزم نمودن برچسب های اخطار بر روی لوح های فشرده که مطابق با استاندارد قانونی لوح ها ی فشرده صوتی دیجیتال می‌‌باشد ( معمولا کتاب قرمز گفته می‌‌شود) برای آگاه کردن مشتریان از دیسک هایی که تنها استفاده مجاز از محتویات آن را دارند، اجبار کرد.
تولید کنندگان نویسنده‌های لوح فشرده (CD-R یا CD-RW ) توسط صنعت موسیقی برای اطمینان از اینکه هر هر گرداننده‌ای که آنها تولید می‌کنند دارای یک شناسه منحصر به فرد می‌‌باشد دلگرم شده‌اند، که آن چیزی که توسط گرداننده بر روی هر دیسک ثبت خواهد شد عبارت است از: RID یا کد شناسایی دستگاه ضبط کننده. RID همتای SID می‌‌باشد – کد شناسایی منبع شامل هشت رمز کاراکتری می‌‌باشد که با IFPI شروع می‌‌شود که معمولا به دیسک هایی که توسط دستگاه‌های ضبط لوح فشرده تهیه می‌‌شوند الصاق می‌‌شود.
قالب های اطلاعات چندین قالب استفاده شده برای اطلاعات CD-ROM وجود دارد، کتاب های رنگین کمان که شامل کتاب سبز، کتاب سفید و کتاب زرد CD-ROM است. ISO ۹۶۶۰ سیستم بایگانی استاندارد یک CD-ROM را مشخص می‌‌کند که این امر معلول جایگزین شدن با ISO ۱۳۴۹۰ می‌‌باشد. قالب UDF بر روی دیسک های قابل نوشتن کاربر CD-R و CD-RW که نامزد تکمیل کردن یا دوباره نوشتن شده‌اند استفاده می‌‌شود. ویژگی لوح فشرده قابل بوت شدن، آن را رقیب یک دیسک سخت یا یک دیسک فلاپی ساخته است که به آن El Torito گفته می‌‌شود. (ظاهرا بعد از رستوران زنجیره‌ای می‌‌آید ) ؟
CD-ROM های حاوی اطلاعات ممکن است محتوی پیوندهایی به سوی صفحه‌های وب به همراه اطلاعات اضافی باشند. گاهی اوقات برای به روز نگه داشتن این CD-ROM ها آنها به طور غیر مستقیم به صفحات وبی که توسط تولید کننده CD-ROM که محتوی پیوند هایی برای صفحات وب خارجی هستند متصل می‌‌شوند.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان