نظام حقوقی دادگاهها در انگلستان

● وكالت در انگلستان
شغل وكالت در انگلستان از مشاغل با اهمیت و مورد توجه بوده و مقام و شأن اجتماعی آن به حدی است كه قضات دادگاهها از میان وكلای متخصص و وكلای مشاور مجرب انتخاب میشوند .
حرفه وكالت در انگلستان به دو شاخه تقسیم میشود بریسترها (Barristers) وكلای با صلاحیت طرح و دفاع از دعاوی در دادگاههای عالی كه قضات دادگاهها عمدهًٔ از میان آنها انتخاب میشوند و سلیسترها (Solicitors)كه صلاحیت مذاكره و مشاوره با مراجعین و تهیه لوایح دفاع و تنظیم وصیت نامهها، قراردادهای فروش و سایر اسناد رسمی را دارند.در بعضی از كشورها حرفه وكالت دریك نوع وكیل خلاصه میشود كه همه كارهای حقوقی را انجام میدهند و به نام آتورنی (Attorney)وبریستر (Barrister)یا كنسلر (Counsellors) معروف هستند در قاره اروپا حرفه های حقوقی شامل:
۱) قاضی
۲) وكیل
۳) دادیار
۴) مشاور حقوقی و سردفتر میباشند .
▪ مطالب زیر در مورد تشریح نحوه انتخاب و فعالیت و صلاحیت وكلای مشاور و مدافع میباشد .
بریسترها(Barrister)یاوكلای متخصص شركت در جلسات دادرسی دادگاههای عالی بدوی و تجدید نظر و كمیته قضایی مجلس اعیان به عنوان وكیل دعاوی منحصراً به بریسترها تعلق دارد بریسترها هم میتوانند دفاتر خصوصی داشته باشد و هم به استخدام دولت درآیند. هم اكنون حدود ده هزار بریستر در انگلستان وجود دارد كه بیش از سه هزار نفر آنها در سازمانهای مختلف دولتی و در واحدهای قضایی و تجاری و صنعتی و نیروهای مسلح فعالیت میكنند برای بریستر شدن دورهای آموزش تئوری و عملی را باید طی كرد . شرط ورود به این دورهها داشتن لیسانس حقوق یا غیر حقوق و گذاراندن یك دوره تكمیلی و انتقال به رشته حقوق است. ابتدا باید در یكی ازInn های ( این ها) لندن به نام لینكن این ، اینر تمپل ، میدل تمپل و گریز، در حین تحصیل دانشگاهی یا سال بعد از فارغ التحصیلی عضو شد و دوازده ترم آموزش را در آنجا گذراند.Inn ها از بازماندگان مؤسساتی هستند كه در قرون وسطی برای آموزش و تربیت حقوقدانان انگلیسی استفاده میشد و مشابه دانشگاه بودند كه دانشجویان را در خود با ارائه خوابگاه و غذا و تحصیل جا میدادند تمامی Inn ها درلندن و كنار رودخانه تایم قرارگرفتند . تحصیل در Inn ( این ) به صورت بورسیه است و مذاكره و مشورت با بریسترها، كتابخانه و رستوران، آموزش و جلسات تربیت عملی دراختیار دانشجویان قرار میگیرد .
در انتخاب Inn فاكتورهای مختلفی دخالت دارد مانند جو حاكم بر آن، نزدیكی به محل سكونت و تعداد بورسیه‌هایی كه دراختیار داوطلبان قرار می گیرد . بعد از این دوره، مرحله جدید شروع میشود كه به دوره B VC معروف است و شامل یكسال دورهٔ تمام وقت یا دوسال دوره نیمه وقت است. این دوره در بیش از ۱۵۴۲ مؤسسه معتبر انجام میشود كه در حال حاضر عموماً درمؤسسات و دانشگاههای معتبر حقوق برگزار میگردد . دوره B VC بسیار فشرده است و شامل تمرین عملی، مباحثه و مذاكرات برای حل مسائل حقوقی، تنظیم پیش نویس لوایح، و فعالیتهای مشابه سالهای شروع وكالت و عمدهًٔ ایجاد و بالابردن مهارت وكالت است. موضوعاتی كه در طول دوره مورد بحث قرار میگیرند. شامل دعوا مدنی ، دعاوی كیفری، ادله اثبات دعوی، مهارت در سخنرانی، مذاكره، تهیه و برداشت یادداشت، تهیه پیشنویس لوایح، تحقیقات و پژوهش حقوقی و اخلاق حرفهای است .
پس از گذراندن این دوره، كارآموزی یكساله كانون وكلا شروع میشود . سالانه هفتصد كارآموز پذیرفته میشود موفقیت در امتحان مشكل است زیرا تعداد شركت كنندگان بیش از ظرفیت است. كارآموزی شامل دو بخش است كه در دو بخش هریك از پذیرفته شدگان تحت نظارت یك یا چند بریستر با تجربه قرار میگیرند. شش ماهه نخست ویژهٔ نظارت و ارزیابی است كه با انجام پژوهش حقوقی، تهیه پیشنویس لایحه و اجرای دستور وكیل سرپرست طی میشود . پس از گذراندن موفقیتآمیز دوره اول، مرحله دیگر كارآموزی كه اعتبار كار آینده كارآموز را تشكیل میدهد برای ۶ ماه بعدی شروع میشود كه كارآموز با اجازه وكیل سرپرست در این مدت پرونده را مستقلاً و شخصاً قبول میكند و در دادگاه حاضر میشود و ازآن دفاع میكند. علاوه بر این آموزش و تعلیمات، كانون وكلا از كلیه كارآموزان درخواست مینماید تا در كنفرانسهای آموزش علمی كه Inn برگزار مینماید شركت كنند، كلاً بریسترها مكلف هستند یك دوره فشرده حسابرسی و مالی را در زمان كارآموزی یا سه سال اول وكالت طی كنند .
كارآموزان میتوانند در دورههای آموزش دیگر مانند آموزش ۶ ماهه با وكیل كشورهای عضو اتحادیه اروپا، آموزش ۵ ماهه در دانشكده حقوق اروپا در لندن، بروكسل، آموزش ۶ هفتهای در كنار قاضی دادگاه عالی، آموزش ۴ هفته ای در واحدهای حقوقی غیر انتفاعی، نیز شركت كنند .
بریسترها كه دربخش خصوصی فعالیت میكنند معمولاً با یكدیگر، مؤسساتی حقوقی Chambers را به وجود میآورند كه در آن یك مدیر با بیشترین تجربه وكالت به همراه یك منشی و تعدادی عضو دائمی یا موقت فعالیت می كنند . این مؤسسات در مناطق ششگانه دادگستری كه به جز لندن انگلستان و ولز را به شش قسمت شمالی، میدلند، جنوب شرقی، شمال شرقی، غربی و ولز تقسیم می كند واقع هستند .
كارآموزان وكالت به نسبت ۵۰% مردان و ۴۹% زنان میباشند كه ۴۳% زیر ۲۵ سال ، ۴۱% بین ۲۵ تا ۳۴ سال و بقیه بالای ۳۵ سال دارند . ۷۵% از بریسترهایی كه در بخش خصوصی كار میكنند از مردان و ۲۵% از زنان هستند . تنظیم مقررات آموزشی و تعلیماتی كارآموزان وكالت به عهده كانون وكلا است هر كدام از بریسترها در زمینه خاصی از حقوق متخصص بوده و بیشتر اوقات خودرادر دادگاهها برای طرح یا دفاع از دعوا میگذرانند و مراجعین صرفاً از طریق وكلای مشاور یا سلیسترها به آنها دسترسی دارند .
پس از سالیان زیادی تجربه و فعالیت عملی بریسترها میتوانند از رییس قوه قضاییه بخواهند تا به آنها لقب وكیل ملكه( Queen,s Counsel ) اعطا كنند در این صورت از امتیازات ویژهای برخوردار خواهند شد و به دنبال اسم خود حروف Q. C مینویسند و لباس ابریشمی مخصوص به تن میكند كه با لباس بریسترهای دیگر كه در دادگاهها به جز دادگاه صلح میپوشند متفاوت است .
حقالوكاله بریسترها توسط منشی مؤسسه تعیین میشود و مطالبه پیش پرداخت معمول نیست درصورت عدم پرداخت حقالوكاله بریستر شخصاً نمیتواند آن را از مراجعین مطالبه كند بلكه سلیستر در صدد مطالبه آن برمیآید تا پس از وصول به بریستر پرداخت كند .
رفتار خلاف شغل وكالت قابل تعقیب و پیگیری دركمیته انضباطی Inn وكیل است كه گاهی موجب محرومیت از وكالت می شود . بریسترها مسؤول خسارتی هستند كه در اثر غفلت درطرح دعوا یا دفاع غیر قانونی به موكلین آنها وارد میشود .
كانون وكلای بریسترها و نیز Innهای چهارگانه تحت نظارت شورایی هستند كه از سال ۱۹۷۴ تشكیل شده و بركار آنها نظارت میكند و آموزشهای ضمن خدمت نیز برای بریسترها برگزار میكند .

مؤلف : دكتر منصور پور نوری سرپرست مجتمع قضایی شهید بهشتی

منبع : قوه قضاییه دادستانی کل کشور