سخنرانی بجای گزارش!

یكی از ویژگی‌های سیاستمداران ایرانی كه آنها را از همتایان خود دردنیا متمایز می‌كند، حجم ارتباط آنها با مردم است.
البته این حجم از ارتباط كه می‌تواند دستاوردهای مثبت داشته باشد الزاماً به معنای آشنایی بیشتر همه سیاستمداران با مشكلا‌ت مردم نیست و در همه موارد، منجر به یافتن راهكارهای دقیق‌تر برای تأمین مطالبات عمومی نمی‌شود. اما این ویژگی‌، برگفتار و رفتار اكثر سیاستمداران ایرانی تأثیرگذاشته است تا جائی كه ارائه گزارش‌های آنها به مردم، بیش از آن كه منطبق بر استانداردهای رایج جهانی باشد به سخنرانی‌های عمومی شبیه است.
البته حاكمیت نوعی انحصار در بعضی از عرصه‌های خبری و نیز عدم وجود عدالت رسانه‌ای در انعكاس اظهارات مسئولا‌ن و منتقدان، باعث شده است كه تعدادی از سیاستمداران و مسئولا‌ن نیز از جایگزینی سخنرانی به جای گزارش‌دهی استقبال كنند. این گروه كه ظاهراً تأثیر سخنرانی‌های احساسی و شعارگونه را بسیار بیشتر از آماردهی‌های مستند می‌دانند، از هر فرصت و مناسبتی استفاده می‌كنند تا مردم را از رهنمودها و اظهارات خویش بهره‌مند سازند. علا‌قه‌مندی به اینگونه سخنرانی‌ها متأسفانه آنقدر پیشرفت كرده است كه بعضاً حجم شعارها، و رهنمودها در سخنرانی یك مسئول در مقایسه با بخش‌هایی از سخنرانی كه مربوط به حوزه تخصصی كار او می‌شود چندین برابر است.
در بعضی از موارد نیز تنظیم اظهارات به گونه‌ای است كه ابعاد تخصصی، كاملا‌ً مغفول واقع شده یا تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. همین امر در مواردی باعث می‌گردد كه وزیر یا رئیس دستگاه، از حوزه وظایف خویش غافل شده و بسیاری از ضعف‌های مدیریتی از دید وی مخفی بماند. البته ممكن است پرداختن به مسائل غیرمرتبط و سرگرمی به شعارها، یك تلا‌ش عمدی برای انحراف اذهان از وظایف اصلی باشد. تأكید یك وزیر كه وظیفه خاص خدماتی دارد به <انفعال در سیاست خارجی كشور در دو دهه گذشته> در حالی كه عملكرد بعضی واحدهای خدماتی مرتبط با وزارتخانه او فریاد مردم را به آسمان‌ها رسانده است، نمونه‌ای است كه می‌تواند برای تبیین هدف این یادداشت، به كار آید.
از سوی دیگر برخی از وزیران و مسئولا‌ن نیز گویی وظیفه خود می‌دانند هر موضوع كوچك و بزرگ را به همه چیز نسبت دهند جز به ضعف و قوت مدیریت خود! بر همین اساس، هر دستاورد مثبت را به جای آن كه ناشی از تلا‌ش جمعی مدیران گذشته و فعلی بدانند، مشتی بر دهان استكبار می‌شمارند و در هر شكست و ناكامی نیز به دنبال عوامل دشمن خارجی می‌گردند كه گاه در لباس <اصلا‌ح طلبان امریكایی> ظاهر می‌شوند و گاه در كسوت <اقتدار گرایان ضد آزادی.> همچنین با نگاه تك بعدی به بعضی از اقدامات و پیامدهای آن اقدامات و یا با نگاه شعاری و سخنرانی گونه به نتایج حاصل از اینگونه تصمیمات، از ریشه‌های اصلی غافل می‌شوند و نهایتاً همین نگاه غفلت آلود و شعارگونه، به مبنایی برای تصمیم‌گیری‌های بعدی تبدیل می‌گردد.
دو روز قبل، وزیر نیرو - كه به كارآمدی نسبی و صداقت او ایمان داریم - به كاهش مصرف برق در تیر ماه ۸۶ اشاره كرد و آن را نشانه اتحاد دولت و ملت و همكاری مردم و رسانه‌ها با دولت دانست. تردیدی وجود ندارد كه مردم ایران با تحمل بسیاری از سختی‌ها از جمله سختی‌های حاصل از اشتباهات سیاستگذاری و مدیریتی، همكاری خود با دولت - اعم از دولت فعلی و دولت‌های قبلی - را ثابت كرده‌اند.
آنها همچنین با نادیده گرفتن بسیاری از محرومیت‌ها، این امكان را برای دولتمردان و سیاستگذاران فراهم كرده‌اند تا با نگرانی كمتر به پیگیری سیاست‌ها و برنامه‌های خود بپردازند. اما گاه این همراهی‌ها، نه از سر رضایت است و نه به امید رسیدن به آینده‌ای بهتر، بلكه ناشی از برخی الزامات می‌باشد. به عبارت دیگر راهی جز همكاری و همراهی وجود ندارد كه موضوع كاهش مصرف برق یكی از آنهاست. از ابتدای سال‌جاری، اكثر مردم با افزایش ناگهانی در قیمت خدمات عمومی به ویژه برق مواجه شده‌اند و حتی كسانی كه مصارف آنها چندان غیرمتعارف نیست، از افزایش‌های ۵۰، ۶۰ درصدی - و بالا‌تر - در هزینه برق مصرفی خود سخن می‌گویند. حتی اگر به معیارهای مورد نظر و آمارهای ارائه شده توسط وزارت نیرو استناد شود، الگوی مصرف تعیین شده توسط دولت، تنها مطابق با زندگی ۵۷ درصد مردم می‌باشد.
به عبارت دیگر بیش از ۴۰ درصد مردم ناچار هستند افزایش‌های غیرمتعارف در قیمت برق- كه نمونه‌ای از آن چندی پیش به صورت مستند در روزنامه چاپ شد- را تحمل كنند كه اگر تنها نیمی از این ۴۰ درصد، از طبقه ضعیف جامعه باشند، چاره‌ای جز كاهش مصرف برای كنترل هزینه‌ها و صرف درآمدهای محدود برای سایر امور ضروری زندگی ندارند و نباید این <همراهی ناگزیر> را به یك امر تبلیغی تبدیل كرد. زیرا تبدیل این مسائل به سوژه‌های تبلیغاتی، این نگرانی را ایجاد می‌كند كه پس از چندی، بجای توصیف رفتار مردم به <همراهی>، وضعیت فعلی به<رضایت مردم از الگوی مصرف و تعرفه‌های تعیین شده توسط دولت> تعبیر و براساس آن برنامه‌ریزی‌های بعدی انجام گیرد!
مسئولا‌ن دولتی به ویژه وزیران متولی دستگاههای تخصصی، اگر به دنبال موفقیت خود و رضایت مردم هستند باید در گفت وگو با مردم، استانداردهای ضروری در گزارش و آماردهی را به صورت دقیق رعایت نمایند و <سخنرانی> را به اصحاب وعظ و خطابه بسپارند.

منبع : روزنامه آفتاب یزد