شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

أشنایی با کره زمین


أشنایی با کره زمین
كره زمین سومین سیاره در منظومه شمسی است.سیاره ای كه ما بر روی ان تكامل یافته و تنها سیاره مناسب زندگی در منظومه شمسی می باشد.
● اندازه
قطر كره زمین حدودا ۷۹۲۶ مایل (۱۲۷۵۶ كیلومتر) است. كره زمین پنجمین سیاره بزرگ در منظومه شمسی پس از مشتری ،زحل،اورانوس ونپتون می باشد.اراتوستن دانشمند یونان،(۲۷۶- ۱۹۴قبل از میلاد مسیح) اولین كسی بود كه محیط كره زمین را محاسبه كرد. اوسایه ظهر اواسط تابستان را،در چاههای عمیق سین كه (امروزه اسوان نامیده می شود ودر كنار رود نیل در مصر قرار دارد) و اسكندریه را مقایسه كرد. و به درستی تصور كرد از انجا كه خورشید بسیار دور است پرتوهای ان تقریبا موازی هستند.و بادانستن فاصله دو محل ، محیط زمین را بالغ بر ۲۵۰۰۰۰ استادیا (واحد سنجش محیط زمین ) محاسبه كرد . به طور دقیق مقدار یك واحد سنجش محیط زمین ناشناخته است، بنابراین دقت او نا مطمئن و احتمالی اما بسیار نزدیك به حقیقت بود او همچنین انحراف محور كره زمین و فاصله آن از ماه و خورشید را با دقت اندازه گرفت.
● ماه
كره زمین یك ماه دارد. قطر كره ماه در حدود یك چهارم قطر كره زمین است. كره ماه ممكن است بخشی از كره زمین بوده باشد كه بر اثر برخورد جسمی بزرگ باكره زمین در میلیاردها سال پیش از آن جدا شده است .
● جرم ، چگالی وسرعت گریز
جرم كره زمین برابر ۹۸/۵ ضربدر ۱۰ به توان ۲۴ كیلو گرم است . كره زمین دارای چگالی متوسط ۵۵۲۰ كیلو گرم بر متر مكعب است (آب دارای چگالی ۱۰۲۷ كیلو گرم بر متر مكعب است ). پر چگال ترین سیاره منظومه شمسی كره زمین می باشد. یك جسم برای فرار از كشش گرانشی زمین باید به سرعت ۲۴۸۴۰ مایل در ساعت (برابر ۱۱۱۸۰ متر بر ثانیه ) برسد .
● طول مدت یك روز و سال بر روی كره زمین
یك روز بر روی كره زمین ۹۳/۲۳ ساعت طول میكشد . (این به این معنی است كه مددت ۹۳/۲۳ ساعت طول می كشد تا كره زمین یك بار به دور محور خودش بچرخد – این فرآیند یك روز نجومی نام دارد ). یك سال بر روی كره زمین به اندازه ۲۶/۳۶۵ روز بر روی این كره طول می كشد . ( این به این معنی است كه ۲۶/۳۶۵ روز طول می كشد تا كره زمین یك بار مدار خورشید را دور بزند ). حركت وضعی زمین به مرور زمان تا اندازه ای كند میشود یعنی تقریبا هر ده سال یك ثانیه كندتر خواهد شد.
● مدار زمین
كره زمین به طور میانگین مسافت ۹۳ میلیون مایل (برابر با ۱۴۹۶۰۰۰۰۰ كیلومتر ) را در مدار خودش به دور خورشید می پیماید . این فاصله بر حسب یك واحد نجومی (AU) تعریف می شود . در حدود روز دوم ژانویه هر سال زمین نزدیكترین فاصله را با خورشید (۴/۹۱ میلیون مایل برابربا ۱/۱۴۷ میلیون كیلومتر ) دارد . این هنگام نزدین یا حضیض نام دارد . در حدود دوم جولای هر سال زمین بیشترین فاصله را با خورشید (۸/۹۴ میلیون مایل برابر ۶/۱۵۲ میلیون كیلومتر ) دارد . این هنگام اوج یا دورین گاه نام دارد .
● خروج مركزی مداری
خروج از مركز مدار كره زمین برابر با ۰۱۷/۰ است . مدار كره زمین تقریبا دایره است .
● انحراف محور كره زمین و فصول
محور كره زمین از خط عمود بر مدار خورشید ، به اندازه ۴۵/۲۳ درجه انحراف یافته است . این انحراف باعث به وجود آمدن چهار فصل سال یعنی تابستان ، بهار ، زمستان و پائیز می شود . از آنجائی كه محور زمین دارای انحراف است، بخشهای مختلف كره زمین در زمانهای مختلف سال در جهت خورشید قرار می گیرند. این پدیده مقدار آفتاب در یافتن هر منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد.
● سرعت
سطح كره زمین در خط استوا به مقدار ۴۰۰۰۰ كیلومتر در شبانه روز حركت می كند . این به معنای سرعتی برابر ۱۰۴۰ مایل بر ساعت یا ۱۶۷۰ كیلومتر بر ساعت است . این سرعت از تقسیم محیط كره زمین در خط استوا (حدود ۲۴۹۰۰ مایل یا ۴۰۰۷۰ كیلومتر )بر تعداد ساعات شبانه روز (۲۴) محاسبه می شود .
از انجایی كه محیط زمین در قطبین به صفر نزدیك می شود ،هنگامی كه به سمت یكی از دو قطب حركت می كنید این سرعت تقریبا به صفر كاهش پیدا می كند. زمین با سرعتی در حدود ۳۰ كیلو متر بر ثانیه در مدار به دور محور خودش می چرخد. این سرعت توسط سرعت چرخش تقریبی زمین (۵/۰كیلو متر بر ثانیه) در نزدیكی خط استوا سنجیده می شود.
برای نشان دادن اثر گل خانه ، در اندازه جو در این تصویر مبالغه شده است. ضخامت جو كره زمین در حدود۳۰۰ مایل(۴۸۰كیلو متر ) است. اما بیشترین مقدار جو زمین در حدود ۱۰ مایل (۱۶ كیلو متر ) سطح زمین است.
● مقدار دما بر روی كره زمین
مقدار دما بر روی كره زمین ۱۳۶ تا ۱۲۷- درجه فارنهایت (برابربا ۵۸ تا ۸۸ – درجه سانتی گراد) در نوسان است. پائین ترین دمای ثبت شده در جولای ۱۹۸۳ در منطقه وستوك قطب جنوب است و بالا ترین دمادر سپتامبر ۱۹۲۲ در كشورلیبی در قاره افریقا به ثبت رسید. تاثیر گلخانه ای باعث محصور شدن گرما در جو می شود. جو اجازه ورود مقداری پرتوی مادون قرمز را به درون فضا می دهد كه كمی از انها به زمین انعكاس می یابند.
● جو زمین
جو زمین متشكل از لایه نازكی از گازها است كه كره زمین را احاطه كرده است. این گازها شامل ۷۸ % نیتروژن، ۲۱ % اكسیژن، ۹/۰%ارگون، ۰۳/۰%دی اكسیدكربن ومقدار كمی از گازهای دیگر است.
جو زمین به واسطه گاز زدایی سیاره ای به وجود امد، فرایندی كه در ان گازهایی مانند دی اكسیدكربن، بخاراب، دی اكسیدگوگرد و نیتروژن از درون زمین از طریق اتشفشانها ودیگر جریانات ازاد شدند. اشكال زندگی بر روی زمین از هنگام تكامل تركیب جو را تعدیل كرده اند.
كره زمین سومین سیاره از طرف خورشید درمنظومه شمسی است. وتنها سیاره قابل زیست منظومه شمسی می باشد. و یك ماه دارد. قطر زمین در حدود ۷۹۲۶ مایل (۱۲۷۵۶ كیلو متر) است. وپنجمین سیاره بزرگ منظومه شمسی پس از مشتری، زحل، اورانوس و نپتون است.