سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا
جلالالدین محمد مولوی
جنسیت: مرد
نام پدر: سلطانالعلماء بهاءالدین محمد بلخی
تولد و وفات: (۶۰۴ -۶۷۲) قمری
محل تولد: بلخ
شهرت علمی و فرهنگی: عارف ، حکیم ، شاعر
معروف به مولوی ، ملاء رومی ، مولای روم ، مولانای رومی. ملقب به خداوندگار و جلالالدین. گاهی خاموش تخلص میکرد. او دارای مذهب اهل تسنن و حنفی بود. از جانب پدر به ابوبکر ، خلیفهٔ اول ، میرسد و به همین جهت به خاندانش بکری میگفتند. مادر پدرش دخترزادهٔ سلطانعلاءالدین محمد خوارزمشاه بود و پدرش به بهاء ولد معروف بهاء ولد از تربیت یافتگان نجمالدین کبری و از علماء و خطبای بزرگ و متنفذ و از بزرگان و مشایخ صوفیه بود. او به دلیل رنجشی که از محمد خوارزمشاه یافت همراه فرزندش ، جلالالدین ، که کودکی پنج یا شش ساله بود ، از بلخ خارج شد و از مشرق ایران به مغرب مهاجرت کرد و از راه نیشابور به مکه و بغداد و شام و از آنجا به زنجان رفت. گفتهاند که پدر و پسر هنگام عبور از نیشابور به صحبت عطار رسیدند و عطار کتاب "اسرارنامه" را به ایشان داد و مولوی پیوسته آن را نزد خود نگه داشت. مولوی به همراه پدر مدتی در شهرهای آسیای صغیر به سر برد و در شهر لارنده با گوهر خاتون ، دختر شرفالدین لالا ، زدواج نمود. بعد از چهار سال با پدر و فرزندش ، سلطان ولد ، به درخواست سلطان علاءالدین کیقباد سلجوقی ، به قونیه رفت و در ظآنجا سکونت گزید و بهعلت این اقامت طولانی در قونیه وی به رومی مشهور شد. سلطان العلماء ، در ۶۲۸ق ، درهمان دیار از دنیا رفت و مولوی بر مسند وعظ پدر نشست. یکسال بعد برهانالدین محقق ترمذی ، شاگرد بهاءالدین ولد ، به قونیه آمد و جلال الدین را تحت تربیت و ارشاد خود گرفت. سپس برای اینکه در علوم شرعی و ادبی کامل شود او را برای تحصیل به دمشق و حلب فرستاد. در حلب وی در خدمت کمال الدین ابن عدیم ، فقیه بزرگ حنفی ، به سر برد و سپس در دمشق تحصیل در فقه حنفی را با گهدایهٔ" مرغینانی ادامه داد و گوبا در این شهر به فیض صحبت محییالدین ابن عربی نایل گشت. بعد از اتمام این سفر ، که از ۶۳۰ تا ۶۳۷ق طول کشید ، به قونیه بازگشت و به ریاضت ادامه داد تا اینکه از محقق ترمذی دستور تعلیم و ارشاد گرفت و چون استادش در ۶۳۸ق درگذشت مولوی به جای وی به تدریس پرداخت. وی مدت پنج سال بر این مسند بود تا به ملاقات صوفی وارسته ، شمسالدین محمد بن علی بن ملکراد تبریزی ، که ضمن سفرهای متعددش به قونیه رسیده بود ، نایل شد. از این ملاقات و مصاحبت انقلابی روحانی در وجود مولانا پدید آمد که از اثر آن پشت پا به مقامات دنیوی زد تا جائی که مریدانش وی را سرزنش کردند و به سبب همین سرزنشها شمس تبریزی به دمشق رفت. پس از مدتی به خواهش مولانا بازگشت ولی این بار باجها و تعصب عوام روبهرو شد و چندی بعد به ناگاه از قونیه ناپدید شد. گفتهاند که شمس بهدست گروهی از شاگردان متعصب مولوی ، در ۶۴۵ق ، کشته شده است. پس از این مولوی زندگانی علمی گذشته را رها کرد و تا پایان عمر با عشقی خاص به تربیت و ارشاد سالکان و بیان حقایق عرفانی در قالب مثنوی و سرودن اشعار شورانگیز پرداخت. در این دوره شیخ صلاحالدین زرکوب و سپس حسامالدین چلبی مورد توجه مولانا قرا رگرفتند و ارتباط و اتصال ایشان مدتی او را مشغول کرد. او نعداد زیادی از "غزلیات شمس" را به نام صلاحالدین زرکوب سرود و کتاب "مثنوی" را نیز به خواهش حسامالدین چلبی به وجود آورد. از عارفان و شاعران معاصر وی میتوان صدرالدین قونوی و نجمالدین دایه و قانعی طوسی و علامه قطبالدین محمود بن مسعود شیرازی و قاضی سراجالدین ارموی را نام برد. از دیگر مکریدان او معین الدین پروانه ، حکمران کل بلاد روم از جانب مغولان بود. وی غالباً برای استماع مجالس مولانا میرفته و به همین سبب قسمتی از "فیه ما فیه" که خلاصهٔ مجالس مولوی است خطاب به او میباشد. عدهای از سالکانی که مولوی ، بعد از تحول روحی خود و ناپدید شدن شمس ، در خانقاه یا مدرسه خویش تربیت و ارشاد میکرد به مولویه مشهور شدند. این سلسله بعد از او در آسیای صغیر و ایران و ممالک دیگر پراکنده شدند. مولوی سرانجام در قونیه ، بر اثر بیماری درگذشت و صدرالدین قونوی بر وی نماز گزارد. پیکر او در باغ سلطان یا ارم باغچه ، مقبرهٔ خانوادگیشان ، در کنار پدرش به خاک سپرده شدو بعدها بنائی به نام قبهٔ الخضراء ، به نفقهٔ بزرگان عصر و مریدان ، بر تربت وی ساخته شد که مدفن خانوادگی احفاد آنان گردید. از آثار منظوم وی: "مثنوی" ، مشهور به "مثنوی مولوی" و "مثنوی معنوی" ، در شش دفتر ، در بیست و شش هزار بیت؛ "کلیات شمس" یا "شمسالحقایق" ، معروف به "دیوان کبیر" که "دیوان" غزلیات اوست ، حدوداً مشتمل بر سی و شش هزار بیت؛ "رباعیات" شامل ۱۶۵۹ رباعی. از آثار منثور وی: "مکاتیب" ، مکتوبات او به معاصرینش ، "فیهمافیه"؛ "مجالس السبعه".
نام پدر: سلطانالعلماء بهاءالدین محمد بلخی
تولد و وفات: (۶۰۴ -۶۷۲) قمری
محل تولد: بلخ
شهرت علمی و فرهنگی: عارف ، حکیم ، شاعر
معروف به مولوی ، ملاء رومی ، مولای روم ، مولانای رومی. ملقب به خداوندگار و جلالالدین. گاهی خاموش تخلص میکرد. او دارای مذهب اهل تسنن و حنفی بود. از جانب پدر به ابوبکر ، خلیفهٔ اول ، میرسد و به همین جهت به خاندانش بکری میگفتند. مادر پدرش دخترزادهٔ سلطانعلاءالدین محمد خوارزمشاه بود و پدرش به بهاء ولد معروف بهاء ولد از تربیت یافتگان نجمالدین کبری و از علماء و خطبای بزرگ و متنفذ و از بزرگان و مشایخ صوفیه بود. او به دلیل رنجشی که از محمد خوارزمشاه یافت همراه فرزندش ، جلالالدین ، که کودکی پنج یا شش ساله بود ، از بلخ خارج شد و از مشرق ایران به مغرب مهاجرت کرد و از راه نیشابور به مکه و بغداد و شام و از آنجا به زنجان رفت. گفتهاند که پدر و پسر هنگام عبور از نیشابور به صحبت عطار رسیدند و عطار کتاب "اسرارنامه" را به ایشان داد و مولوی پیوسته آن را نزد خود نگه داشت. مولوی به همراه پدر مدتی در شهرهای آسیای صغیر به سر برد و در شهر لارنده با گوهر خاتون ، دختر شرفالدین لالا ، زدواج نمود. بعد از چهار سال با پدر و فرزندش ، سلطان ولد ، به درخواست سلطان علاءالدین کیقباد سلجوقی ، به قونیه رفت و در ظآنجا سکونت گزید و بهعلت این اقامت طولانی در قونیه وی به رومی مشهور شد. سلطان العلماء ، در ۶۲۸ق ، درهمان دیار از دنیا رفت و مولوی بر مسند وعظ پدر نشست. یکسال بعد برهانالدین محقق ترمذی ، شاگرد بهاءالدین ولد ، به قونیه آمد و جلال الدین را تحت تربیت و ارشاد خود گرفت. سپس برای اینکه در علوم شرعی و ادبی کامل شود او را برای تحصیل به دمشق و حلب فرستاد. در حلب وی در خدمت کمال الدین ابن عدیم ، فقیه بزرگ حنفی ، به سر برد و سپس در دمشق تحصیل در فقه حنفی را با گهدایهٔ" مرغینانی ادامه داد و گوبا در این شهر به فیض صحبت محییالدین ابن عربی نایل گشت. بعد از اتمام این سفر ، که از ۶۳۰ تا ۶۳۷ق طول کشید ، به قونیه بازگشت و به ریاضت ادامه داد تا اینکه از محقق ترمذی دستور تعلیم و ارشاد گرفت و چون استادش در ۶۳۸ق درگذشت مولوی به جای وی به تدریس پرداخت. وی مدت پنج سال بر این مسند بود تا به ملاقات صوفی وارسته ، شمسالدین محمد بن علی بن ملکراد تبریزی ، که ضمن سفرهای متعددش به قونیه رسیده بود ، نایل شد. از این ملاقات و مصاحبت انقلابی روحانی در وجود مولانا پدید آمد که از اثر آن پشت پا به مقامات دنیوی زد تا جائی که مریدانش وی را سرزنش کردند و به سبب همین سرزنشها شمس تبریزی به دمشق رفت. پس از مدتی به خواهش مولانا بازگشت ولی این بار باجها و تعصب عوام روبهرو شد و چندی بعد به ناگاه از قونیه ناپدید شد. گفتهاند که شمس بهدست گروهی از شاگردان متعصب مولوی ، در ۶۴۵ق ، کشته شده است. پس از این مولوی زندگانی علمی گذشته را رها کرد و تا پایان عمر با عشقی خاص به تربیت و ارشاد سالکان و بیان حقایق عرفانی در قالب مثنوی و سرودن اشعار شورانگیز پرداخت. در این دوره شیخ صلاحالدین زرکوب و سپس حسامالدین چلبی مورد توجه مولانا قرا رگرفتند و ارتباط و اتصال ایشان مدتی او را مشغول کرد. او نعداد زیادی از "غزلیات شمس" را به نام صلاحالدین زرکوب سرود و کتاب "مثنوی" را نیز به خواهش حسامالدین چلبی به وجود آورد. از عارفان و شاعران معاصر وی میتوان صدرالدین قونوی و نجمالدین دایه و قانعی طوسی و علامه قطبالدین محمود بن مسعود شیرازی و قاضی سراجالدین ارموی را نام برد. از دیگر مکریدان او معین الدین پروانه ، حکمران کل بلاد روم از جانب مغولان بود. وی غالباً برای استماع مجالس مولانا میرفته و به همین سبب قسمتی از "فیه ما فیه" که خلاصهٔ مجالس مولوی است خطاب به او میباشد. عدهای از سالکانی که مولوی ، بعد از تحول روحی خود و ناپدید شدن شمس ، در خانقاه یا مدرسه خویش تربیت و ارشاد میکرد به مولویه مشهور شدند. این سلسله بعد از او در آسیای صغیر و ایران و ممالک دیگر پراکنده شدند. مولوی سرانجام در قونیه ، بر اثر بیماری درگذشت و صدرالدین قونوی بر وی نماز گزارد. پیکر او در باغ سلطان یا ارم باغچه ، مقبرهٔ خانوادگیشان ، در کنار پدرش به خاک سپرده شدو بعدها بنائی به نام قبهٔ الخضراء ، به نفقهٔ بزرگان عصر و مریدان ، بر تربت وی ساخته شد که مدفن خانوادگی احفاد آنان گردید. از آثار منظوم وی: "مثنوی" ، مشهور به "مثنوی مولوی" و "مثنوی معنوی" ، در شش دفتر ، در بیست و شش هزار بیت؛ "کلیات شمس" یا "شمسالحقایق" ، معروف به "دیوان کبیر" که "دیوان" غزلیات اوست ، حدوداً مشتمل بر سی و شش هزار بیت؛ "رباعیات" شامل ۱۶۵۹ رباعی. از آثار منثور وی: "مکاتیب" ، مکتوبات او به معاصرینش ، "فیهمافیه"؛ "مجالس السبعه".
منبع : مطالب ارسالی
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس شورای اسلامی بابک زنجانی مجلس دولت سیزدهم اصغر جهانگیر خلیج فارس دولت لایحه بودجه 1403 شورای نگهبان حجاب مجلس یازدهم
تهران هواشناسی قوه قضاییه سیل آموزش و پرورش شهرداری تهران سلامت پلیس سازمان هواشناسی شورای شهر تهران قتل شورای شهر
خودرو سایپا قیمت دلار قیمت خودرو کارگران قیمت طلا ایران خودرو دلار بازار خودرو چین مالیات بانک مرکزی
تلویزیون سریال سینمای ایران رسانه سینما موسیقی تئاتر دفاع مقدس فیلم بازیگر رسانه ملی کتاب
سازمان سنجش
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس نوار غزه روسیه عربستان ترکیه نتانیاهو
فوتبال پرسپولیس استقلال تراکتور سپاهان باشگاه استقلال تیم ملی فوتسال ایران فوتسال لیگ برتر بازی باشگاه پرسپولیس وحید شمسایی
هوش مصنوعی ناسا اینستاگرام خودرو برقی اپل تسلا تبلیغات فناوری ماه همراه اول آیفون گوگل
داروخانه دیابت خواب طول عمر چاقی سلامت روان بارداری هندوانه