روستاهای فرانسه و تلاش برای بقاء

با افول رونق كشاورزی و نیز نگرانی درباره یارانه‌های كشاورزی، بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند، زندگی روستایی در فرانسه در معرض بحران قرار دارد، در كنار بیكاری، بحران روابط نژادی و قومی و اقتصاد كند، وضعیت روستاها و در واقع مناطق ییلاقی در فرانسه موضوع دیگری است كه بر نگرانی‌های سیاست‌سازان و اقتصاددانان اضافه شده است و این روزها یكی از مسائل مهم در مبارزات انتخاباتی است.
برای بسیاری از تحلیل‌گران اقتصادی این سوال پیش آمده است كه چرا مناطق روستایی در فرانسه این چنین رو به افول می‌رود. فرانسه بزرگ‌ترین صادركننده محصولات كشاورزی پس از ایالات متحده در جهان است و همچنین تنها كشوری است كه از سیاست واحد اقتصادی (cap) اتحادیه اروپا منتفع است. هر سال حدود ده میلیارد دلار یعنی بیش از یك پنجم یارانه كشاورزی اتحادیه اروپا فقط به فرانسه می‌رود.
اما مساله مهم‌تر این است كه پول اروپا به جایی كه كشاورزان خرده پا و كوچك كه در واقع نگاهبانان اصلی مناطق روستایی هستند، نمی‌رود، بلكه بیشترین مبلغ این پول به مزارع بزرگ تجاری كشاورزی و مزارع غلات در شمال فرانسه سرازیر می‌شود.
پیر بولانگر، محقق اقتصادی كه درباره نحوه توزیع یارانه‌های كشاورزی در فرانسه تحقیق كرده است، معتقد است پول اروپا در فرانسه، بد خرج می‌شود و درست علیه منافع شهروندان به كار گرفته می‌شود. وی معتقد است ما در حال حاضر در شرایط خیلی بدی هستیم، مهم‌ترین منتفعان گذشته، هنوز بزرگ‌ترین منتفعان هستند.
یارانه‌های كشاورزی غالبا منجر به تولید زیاده از حد می‌شود، چون سیستم توزیع پول‌، همان سیستم توزیعی است كه در روزهای اولیه تاسیس اتحادیه اروپا تنظیم و مدون شده است، زمانی كه مهم‌ترین نگرانی كمبود غذا بود، ژنرال دوگل رهبر دوران پس از جنگ فرانسه، می‌گفت كشوری كه نتواند نیازهای غذایی خود را برآورده كند، كشور بزرگی نیست. هنوز هم خودكفایی غذایی، مانند توان بازدارندگی هسته‌ای فرانسه، عامل مهمی در استقلال ژئوپلتیك فرانسه محسوب می‌شود.
به همین دلیل است كه سگولن رویال كاندیدای سوسیالیست‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری همواره از «احساس آرامش مغزی» در زمان كودكی خود در دهكده‌ای كوچك در شرق فرانسه سخن می‌گوید. تصویر زمین‌های خشك و دهكده‌های خالی از سكنه فرانسه وی را خیلی ترسانده است. فرانسه روستایی یك بخش مهم از هویت فرانسه وی را تشكیل می‌دهد و كاركردی همچون برج ایفل و موزه لوور دارد.
حدود ۴۰سال قبل، یك پنجم جمعیت فرانسه بر روی زمین كار می‌كردند، حال آنكه در حال حاضر این رقم به ۶۰۰۰۰۰نفر رسیده است و پیش‌بینی شده است كه طی ۲۰سال آینده این رقم نصف تقلیل پیدا خواهد كرد. همچنین به‌تازگی بخش زیادی از جمعیت ساكن در روستاها را مهاجران خارجی تشكیل می‌دهند. بین سال‌های ۲۰۰۴-۱۹۹۹، حدود ۲میلیون از جمعیت شهرها به این مناطق مهاجرت كردند كه البته تعداد كمی از آنها كشاورز هستند، برخی كسانی هستند كه در روستاها زندگی می‌كنند و در شهرها كار می‌كنند، عده دیگر شهروندان متعلق به طبقه متوسط انگلیس، هلند و آلمان هستند كه خسته از زندگی شهری به روستاهای فرانسه پناه آورده‌اند.
شهردار یكی از روستاهای كوچك منطقه آویرون، معتقد است، كسانی كه به تازگی رو به روستاها آورده‌اند، شهرنشینانی هستند كه ازعهده پرداخت مخارج زندگی در شهر برنمی‌آیند. وی می‌گوید در حال حاضر در اثر بحران مسكن با خانواده‌های تك والدینی و بیكارانی مواجه هستیم كه از ما تقاضای مسكن می‌كنند.
ما علاقمندیم به هم كمك كنیم اما موضوع این است كه برخی از روستاییانی كه در اینجا زندگی می‌كنند درآمدی كمتر از مستمری بیكاری بیكاران دارند. در زمین‌های كوهستانی همین منطقه، مردم خیلی مستقل هستند و می‌توانند بفهمند كه چرا باید هر كسی مستقل از دولت زندگی كند. در همین منطقه از فرانسه كشاورزان و كارگران ساختمانی زندگی می‌كنند كه دستمزدهای پایین دارند ولی خود را مستحق دریافت كمك‌های دولتی نمی‌دانند.مردمی كه اینجا زندگی می‌كنند از اتومبیل استفاده نمی‌كنند و برای شهرنشین‌هایی كه به روستاها می‌آیند خیلی سخت است كه خود را با شرایط زندگی در روستاها انطباق دهند. با كشاورزی كه در حال افول است و موج افراد كم درآمد و بیكار كه از شهرها به روستاها می‌روند، خیلی دشوار است كه ساكنان جدید بتوانند جمعیت ساكن، بخش متحد و یكپارچه‌ای را تشكیل دهند.
برای روستاییان و كشاورزان،‌ آن چیزی كه در این نوع زندگی مهم است،‌تعلق به بخشی از یك جامعه است. یكی از كشاورزان جنوب فرانسه می‌گوید: وقتی من بچه بودم، تصور می كردم آن چیزی كه در مزرعه پدربزرگم دوست داریم، گاوها و تراكتور است اما الان می‌دانم كه جذابیت این زندگی، در كار دسته جمعی،‌ زندگی تقریبا گروهی و بهم وابسته و زندگی خانوادگی مستحكم است كه كل روستاها را مانند یك خانواده گردهم می‌آورد. از دست دادن این سبك زندگی نشانه خوبی برای فرانسه نیست.

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد