چندین چراغ دارد و بیراهه می رود…

فدراسیونی که می تواند متمول ترین باشد حالا یکی از کم بنیه ترین فدراسیون هاست. کافی است کمی به منابع مالی فدراسیون فوتبال و راه هایی که می توان از طریق آنها به پول رسید دقت کرد؛ فروش پیراهن، قرارداد با اسپانسرها، تبلیغات کنار زمین، حق پخش تلویزیونی و چندین و چند عنوان دیگر که هر کدام می تواند پشتوانه مناسبی برای درآمدزایی فوتبال باشد، با این حال فدراسیون فوتبال اندرخم یک کوچه است و دست نیاز به سوی دولت و سازمان تربیت بدنی باز کرده است. با وجود مشکل فعلی اما در نگاهی اجمالی مشخص خواهد شد که راه های درآمدزایی باز است اما انگار کسی دنبال پیدا کردن آنها نیست.
● بدتر شد که بهتر نشد!
می گفتند زمان ریاست محمد دادکان بر فدراسیون فوتبال همه چیز روبه راه بود. رییس وقت فدراسیون هم مدام در مصاحبه هایش تاکید می کرد که به لحاظ درآمدزایی جزو برترین فدراسیون هاست و ضرورتی وجود ندارد تا دست نیاز به سوی مراجع بالاتر از خودش دراز کند.
در آن برهه قراردادهایی طولانی مدت و سنگین بین فدراسیون فوتبال با اسپانسرهای معتبر منعقد شده بود. اتفاقی که تاکنون در فدراسیون جدید رخ نداده است و یکی از ضعف های عمده در راه درآمدزایی فوتبال به حساب می آید. شرکت نفتی ایرانول برای مدتی مدید حامی مالی تیم ملی بود و نام این شرکت روی لباس های تیم های ملی فوتبال خودنمایی می کرد. قراردادهایی مثل پوما هم از راه رسید و جام جهانی باعث شد تا فوتبال بی نیاز کشور در راس درآمدزاترین فدراسیون ها قرار گیرد.
اما واقعیت اینطور هم نبود و شرایط به آن شکلی که محمد دادکان از آن سخن به میان می آورد ایده آل به نظر نمی رسید. فدراسیون فوتبال پس از یک دوره ثبات به محمد دادکان رسیده بود و سامان دهی به مسائل اقتصادی بسیار راحت تر از شرایطی که برای علی کفاشیان و همکارانش ایجاد شد، صورت می گرفت. اتصال به منابع قدرت دولتی - همان اتفاقی که تاکنون در فدراسیون فعلی رخ نداده - شرایط را برای روبه راه شدن اوضاع مالی فدراسیون فوتبال مهیا کرد اما پیشرفتی که در زمینه درآمدزایی فوتبال با افتخار از آن یاد می شد هرگز به دست نیامده بود.
● کمیته اقتصادی منفعل و خاموش
گویی که راه های درآمدزایی برای فدراسیون فوتبال بسته است و هیچ تحرکی در این بین دیده نمی شود. درآمدهای ناشی از تبلیغات دور زمین شفاف نیست، مسأله بزرگ حق پخش تلویزیونی هنوز لاینحل مانده و قدمی در راه حل آن برداشته نمی شود، خبری از اسپانسرهای بزرگ داخلی و خارجی برای تیم های ملی نیست و این ویترین بزرگ همچنان خالی مانده است و در نهایت هیچ گونه پیشرفتی در جهت کسب درآمد دیده نمی شود. گویی که فدراسیون منتظر است تا پولی عظیم به این مجموعه تزریق شده و هنگامی که همه چیز به شرایط عادی رسید تازه کار را آغاز کند. در این زمینه کمیته بازاریابی و اقتصادی فدراسیون فوتبال از مدت ها قبل فعالیت خود را آغاز کرده اما این کمیته هنوز در مرحله تدوین آیین نامه و اقدامات اولیه است. در راه رسیدن به هدف این کمیته مهم هم دست اندازهای بسیار بزرگی وجود دارد که موجی از ناامیدی را برای گروه فعلی به وجود آورده و امیدی به موفقیت اش نیست. کمیته فوق تاکنون قدمی در راه مشکلات مالی فدراسیون فوتبال بر نداشته و با توجه به محدودیت های موجود منفعل و بی خاصیت تنها ادامه حیات می دهد.
● روش معکوس برای استفاده از لباس!
همین پیراهن تیم ملی می تواند مهمترین محل کسب درآمد باشد اما مسؤولان فعلی فدراسیون برای ارتزاق از این راه اصولی هیچ اقدامی نکرده و حتی به صورت معکوس عمل کردند! یک مقایسه ساده و معقولانه نشان می دهد چرا فوتبال ما به لحاظ درآمدزایی هیچگونه پیشرفتی نداشته است. در همین شرق آسیا - و نه اروپای کاملاً پیشرفته - فدراسیون های فوتبال ژاپن و کره جنوبی در ازای قراردادهای ۶ و ۷ ساله با آدیداس و نایکی ۵۵ و ۵۶ میلیون یورو درآمد خواهند داشت. از این رقم نیمی به صورت لوازم ورزشی و نیمی دیگر به صورت نقد پرداخت خواهد شد. در حالی که اینجا در کشور خودمان ایران، فدراسیون فوتبال برای استفاده از لباس هایی با مارک «دایی» مبلغی چند صد میلیونی می پردازد!
● حواس تان به تبلیغات دور زمین باشد!
تبلیغات دور زمین یکی دیگر از راه های درآمدزایی است. جالب است گفته شود کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) شرکت World Sport Group را به عنوان اسپانسر خود برگزیده تا تبلیغات کنار زمین تمام مسابقات تحت پوشش این کنفدراسیون را از سال ۲۰۰۷ تا سال ۲۰۱۱ در اختیار بگیرد. رقم قرارداد فوق نیز ۱۰۰ میلیون دلار بوده اما ظاهرا محمدبن همام به درآمد هنگفت تری می اندیشد. رییس AFC جدیدا اعلام کرده برای دوره بعد (۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵) این آیتم پردرآمد به مزایده گذاشته خواهد شد و پیش بینی می شود رقمی حدود یک میلیارد دلار (۱۰ برابر رقم فعلی) عاید AFC شود. حالا حساب کنید در ابعادی کوچکتر فدراسیون فوتبال کشورمان تا چه میزان می تواند از این راه درآمدزایی کند و از مشکلات مالی اش بکاهد.
‌● سایپا - تیم ملی تکذیب شد
گفته می شد شرکت سایپا به عنوان اسپانسر جدید تیم ملی انتخاب شده و به زودی کار خود را آغاز می کند. قرار بود به ازای درج لوگو و نام سایپا روی البسه تیم ملی رقم هنگفتی عاید فدراسیون فوتبال شود اما این اتفاق نهایی نشد و حالا باید منتظر طرف های جدید بود. این قرارداد از طرف محمد درخشان رییس کمیته بازاریابی و اقتصادی فدراسیون فوتبال تکذیب شد. از قرار معلوم در این رابطه مکاتباتی انجام شده اما در نهایت قرارداد همکاری دو طرف بنا به دلایلی نامعلوم به سرانجام نرسیده است. البته درخشان ابراز امیدواری کرده که در این خصوص اقداماتی در دست انجام است و شاید بزودی اخبار خوشی در مورد پیدا شدن اسپانسر جدید - که گفته می شود یک شرکت خارجی است - به گوش برسد.

محمد قراگزلو

منبع : روزنامه ایران ورزشی