بازگشت روس ها به حیاط خلوت آمریکایی ها

برزیل و روسیه برای تجهیز و گسترش سلاح های جنگی برزیل در پی همکاری و مشارکت با یکدیگرند این در حالی است که قرارداد ها و توافقات تسلیحاتی بی شمار بین این دو کشور تنها یکی از چندین قرارداد نظامی بین کشورهای آمریکای جنوبی با روسیه است.طبق نوشته فایننشال تایمز، دولت های آمریکای جنوبی از مدت ها پیش دیگر خواهان قرارداد های نظامی با قدرت سنتی این قاره یعنی آمریکا نیستند. برزیل، ونزوئلا، شیلی و دیگر کشورهای آمریکای جنوبی با بهره برداری از منابع سرشار خام خود در جهت نوسازی تجهیزات نیروهای امنیتی خود بهره برده اند. علاوه بر آن هوگوچاوز رئیس جمهور ونزوئلا نیز دیگر به عنوان تنها شخصیتی که به دنبال تقابل با تاثیرات آمریکا در این قاره است، مطرح نیست.تصمیم مشترک برزیل و ونزوئلا برای ایجاد یک اتحادیه دفاعی در آمریکای جنوبی آن هم بدون حضور واشنگتن، خود نشان دهنده واقعیت مذکور است.
در حالی که چاوز تلاش می کند خط تهاجم امپریالیستی آمریکا را در کشورش به حداقل کاهش دهد، برزیل نیز تلاش می کند با مدرن کردن ارتش خود به تثبیت نقش راهبردی ناحیه ای اش کمک کند. چاوز طی سه سال گذشته حدود چهار میلیارد دلار بابت خرید ادوات جنگی چون هواپیماهای جنگی، هلی کوپتر و دیگر ابزار دفاعی از روسیه هزینه کرده است. پیش بینی می شود در سال های آتی نیز این کشور میلیارد ها دلار دیگر برای خرید زیردریایی از روسیه هزینه کند. همین امر ونزوئلا را به یکی از بزرگ ترین مشتری های صنایع تسلیحاتی روسیه تبدیل کرده است. این قراردادها در حالی صورت می گیرد که این کشور طی سال های گذشته یکی از مشتریان صنایع تسلیحاتی در آمریکا بوده است اما با روی کار آمدن چاوز شرایط به نحو دیگری تغییر یافته است.
یکی دیگر از مشتریان بزرگ روسیه برای صادرات اسلحه این کشور برزیل به شمار می رود؛ کشوری که با دارا بودن ۲۸۰ هزار سرباز دارای تجهیزات نظامی ای کاملاً قدیمی و کهنه است که ضرورت مدرنیزه کردن تجهیزات نظامی ارتش لزوم واردات اسلحه از روسیه را آشکار می سازد البته پول و منابع لازم برای این خرید های نظامی نیز قبلاً و از طریق افزایش درآمدهای مالیاتی در این کشور مهیا شده است. بودجه نظامی در این کشور با رشد ۵۰ درصدی نسبت به سال گذشته روبه رو بوده است البته برزیل علاوه بر روسیه اقدام به خرید زیر دریایی های فرانسوی نیز کرده که مبالغ این قرارداد های خرید نیز بالغ بر ۶۰۰ میلیون دلار بوده است. یکی از مزایای خرید اسلحه از فرانسه این است که این کشور قبل از هر چیز آمادگی انتقال تکنولوژی های لازم و همکاری با شرکایش را در کشور وارد کننده محصولاتش دارا است برای برزیل این انتقال تکنولوژی به دلایل اقتصادی بسیار تعیین کننده است البته این چیزی است که در آخرین قرارداد نظامی برزیل و روسیه هم قابل مشاهده است.در این قرارداد پیش بینی شده است همکاری های مشترکی برای گسترش و تعامل هواپیما ها و موشک های برزیلی از سوی روسیه صورت گیرد.روسیه در حالی به مهره اصلی واردات نظامی کشورهای آمریکای جنوبی تبدیل شده که آمریکا امکان هر گونه انتقال تکنولوژی های نظامی به کشورهای این قاره را به شدت رد می کند. این در حالی است که مبلغ و تعداد قرارداد های روسیه انعطاف پذیر در این زمینه با کشورهایی چون کوبا، ونزوئلا، برزیل و شیلی حتی کلمبیا به عنوان یکی از متحدان اصلی آمریکا روز به روز در حال افزایش است.صنایع نظامی روسیه با حمایت شدید پوتین و رئیس جمهور جدید در حال سرمایه گذاری وسیعی برای ورود پرقدرت تر به بازار تسلیحات هستند . نخست وزیر روسیه وعده داده تا برای حفظ آمادگی نظامی، منابع مالی کافی برای خرید سلاح های متعارف تامین شود.
ولادیمیر پوتین نخست وزیر روسیه، به ایگور سچین و سرگئی ایوانف معاونان خود و آلکسی کودرین وزیر مالی و دارایی روسیه دستور داده در مورد افزایش بودجه دفاعی و نظامی برای سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ تدبیر کنند. پوتین می گوید آنچه ما در مورد آن صحبت می کنیم، پایه و اساس مالی برای توسعه نیروهای مسلح است یعنی مدرنیزه کردن فنی و تدارکات برای آمادگی نظامی. ما امروز باید به تصمیمات نهایی دست یابیم. ما در سال های گذشته توانسته ایم حجم تجهیزات نیروهای مسلح را مانند سکوهای سوخت گیری، قطعات یدکی و دیگر قطعات لازم به طور چشمگیری افزایش دهیم که به ما اجازه می دهد به نیروهای مان آموزش و آمادگی نظامی کامل بدهیم.پوتین این سخنان را یک روز پس از آن اظهار کرد که رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا گفته بود «حفظ زرادخانه هسته ای آمریکا بسیار مهم است زیرا به نظر می رسد روسیه تمرکز خود را بیشتر روی تقویت توانایی های هسته ای خود گذاشته است.»روسیه در سال گذشته نیز بیش از شش میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار سلاح و تجهیزات نظامی به خارج صادر کرد و از لحاظ صادرات تسلیحات پس از آمریکا در مکان دوم جهانی قرار گرفت. به طور معمول سهم تجهیزات هوایی و هواپیماهای نظامی در صادرات تسلیحاتی روسیه حدود ۵۰ درصد از حجم کل ارزش صادرات تسلیحاتی را تشکیل می دهد. روس ها مدل های جدیدی از هواپیماهای نظامی مانند سوخو -۳۵ ، میگ - ۳۵ و یاک - ۱۳۰ تولید کرده اند که علاقه مندان زیادی در جهان دارند. در همین رابطه نزدیکان پوتین اعلام کرده اند مسکو تولید جنگنده های
Tu-۱۶۰ و Tu-۹۵ که از نوع بمب افکن های استراتژیک با قابلیت حمل موشک های هسته ای هستند در دستور کار دارد و از این بمب افکن ها به عنوان «نیروهای بازدارنده استراتژیک» استفاده خواهد شد. «الکساندر بوروتین» از مشاوران نزدیک پوتین در مصاحبه با اینترفکس تصمیم روسیه برای تولید این نوع از بمب افکن ها را تایید کرده است.پوتین نیز می گوید: صنعت هوایی و تولید جنگنده ها به اولویت اول روسیه تبدیل می شود و مسکو پس از سال ها ایستادن در پشت سرغرب به یکباره می خواهد بزرگ ترین تولید کننده جنگنده در جهان باشد. پوتین قول داده که روسیه جایگاه نخست در تولید هواپیماهای نظامی را حفظ می کند. وی تاکید می کند این کشور درصدد است جایگاه نخست جهانی در زمینه تولید هواپیماهای نظامی را حفظ کرده و فعالانه به بازار هواپیماهای غیر نظامی جهانی نیز راه پیدا کند. از نظر پوتین،روسیه امروزه امکانات اقتصادی تازه ای در اختیار داشته و توجه خاصی به فناوری های پیشرفته دارد.
صادرات اسلحه از نقاط مثبت اقتصاد روسیه به ویژه در حوزه صادرات و کسب درآمد ارزی است.پوتین تاکید کرده که تنها یک سوم از تمامی حجم رشد مازاد اقتصاد روسیه بر دوش بخش سوخت و انرژی است و دو سوم رشد اقتصادی در صنایع پالایشی، ماشین سازی، ارائه خدمات، تجارت و دارایی است. به گفته وی، در برخی از صنایع از جمله صنایع نظامی و در بخش ساخت ماشین آلات میزان رشد اقتصادی به ۲۵ درصد نیز می رسد.گل سرسبد بازار تولیدات و فروش صنایع تسلیحاتی روسیه جنگنده های سوخو هستند که در نوع های مختلفی تولید و به فروش می رسند. پیشرفته ترین آنها سوخو ۳۴ است که اخیراً به نیروی هوایی روسیه تحویل شده است و نوع دیگر که صادراتی است، جنگنده های «سوخو- ۳۰ام.کا.ام» است که در کارخانه هواپیماسازی «ایرکوتسک» واقع در منطقه سیبری روسیه ساخته می شوند.جت سوخوی ۳۰ یک جت جنگی و بمب افکن چند منظوره دوصندلی است که می تواند در فواصل خاصی از پایگاه اصلی خود و در شرایط جوی ضعیف عمل کند.روسیه شش فروند جنگنده «سوخو-۳۰ام.کا.ام» را در چارچوب یک قرارداد تسلیحاتی به مالزی تحویل داده است. جنگنده های مذکور طبق قراردادی به ارزش۹۱۰ میلیون دلار که در سال ۲۰۰۳ میان روسیه و مالزی امضا شده به آن کشور تحویل شدند. طبق این قرارداد روسیه متعهد شده است تا سال ۲۰۰۸به مالزی ۱۸فروند جنگنده «سوخو- ۳۰ام.کا.ام» تحویل دهد.روسیه در سال های اخیر همچنین تعدادی از این نوع هواپیماها را به کشور هند نیز تحویل داده است. هند پیشتر اعلام کرده بود درصدد خرید ۱۲۶ فروند جت جنگنده برای نیروی هوایی ارتش خود است. آنتونی، وزیر دفاع هند اعلام کرده؛ کشورش به زودی مناقصه خرید ۱۲۶ فروند جنگنده را اعلام خواهد کرد. ارزش تخمینی خرید این تعداد جنگنده بین ۵/۶ تا ۱۰ میلیارد دلار است.
به گفته وزیر دفاع، این کشور همچنین در نظر دارد حدود ۲۰۰ فروند بالگرد اکتشافی و نظارتی نیز خریداری کند. در این معامله کشورهای آمریکا، فرانسه و سوئد با روسیه رقابت دارند.پیش از این روس ها فروش ۵/۸ میلیارد دلار سوخو را به هند نهایی کرده اند البته روسیه که از تامین کنندگان اصلی ادوات، تجهیزات و مهمات دفاعی هند به شمار می رود، با افزایش قیمت جنگنده های نوع «سوخوی ۳۰» خود خواستار تجدیدنظر در معامله ۸/۵ میلیارد دلار بین دو کشور شده اند. روسیه خواهان افزایش پنج درصدی در قیمت جنگنده های «سوخوی -۳۰» است که جمع تفاوت در قیمت را به حدود دو میلیارد دلار می رساند. ارتشبد «الکسی فیودرووچ ماسلوو» مذاکره کننده اصلی روس ها در این معامله گفته است که در مذاکرات مقام های هند و روسیه در خصوص یک قرارداد دفاعی، این موضوع عنوان خواهد شد. تقاضای روسیه برای افزایش پنج درصدی در قیمت معاملات دفاعی باعث حرکت اضطراری وزارت دفاع هند شده به گونه ای که «شیکهر داتتا» قائم مقام این وزارتخانه در ماه گذشته یک دیدار شتاب زده از مسکو انجام داد. دولت هند برای انجام معامله دفاعی با روسیه آماده است اما در عوض آن می خواهد که قیمت جدید تنها دو درصد افزایش یابد. اگر چه این خواست هند تاکنون مورد پذیرش روسیه قرار نگرفته است، لذا به نظر می رسد که روسیه برای انجام معامله سخت تصمیم گیری کرده است و آماده نیست که بدون دستیابی به آن، قیمت پیشنهادی هند را بپذیرد. روس ها در نمایشگاه بین المللی صنعت هوایی در شهر بنگلور نیز مشتریان جدیدی برای سوخو های خود به دست آوردند. بالغ بر ۵۰۰ شرکت داخلی و خارجی در این نمایشگاه شرکت کردند و هواپیماهای تولیدی خود را به معرض نمایش و پرواز قراردادند.

سعید طباطبایی

منبع : روزنامه سرمایه