یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا
کدام الگوی مصرف؟
نیاز به عنوان یك پدیده اجتماعی، موضوعی غیر قابل انكار است اما منشاء آن محل بحث و مناقشه بین صاحب نظران مختلف اجتماعی است. برخی نیاز را نوعی كمبود ملموس از امكانات مادی و فیزیكی زندگی می دانند، و برخی دیگر با نوعی رویكرد فرهنگی نیاز را احساس كمبود تلقی می كنند، احساسی كه ممكن است از باورهای فرهنگی، ارتباطات، رابطه با دیگران، مقایسه خود با آنها یا تبلیغات ریشه گرفته باشد.
آنچه امروز جریان مصرف گرایی را دامن می زند بیش از آنكه محصول نیازی واقعی و ملموس باشد، نوعی احساس كمبود یا نیاز ذهنی و غیرواقعی است كه از اشاعه و تبلیغ فراگیر ارزشهای سرمایه داری سرچشمه می گیرد. در نظام های سرمایه داری كه هدف كسب سود را دنبال می كنند جریانی از نیاز آفرینی شكل می گیرد كه امكان تعالی نیازهای انسانی را سلب و پیوسته او را در گرداب نیازهای سیری ناپذیر زیستی و مادی اسیر می كند. در چنین نظامی شاخص توسعه فردی و اجتماعی مصرف بیشتر است و میزان پیشرفت جامعه و رشد افراد را با مقدار كالاهای مادی مصرف شده اندازه می گیرند.
در سطح روابط بین فردی مصرف بیشتر نشانه تفاخر و تشخص اجتماعی است، و تكریم و احترام افراد با مقدار و نوع كالاهای مصرفی آنها برابری می كند. به عبارت دیگر در چنین نظام هایی منزلت انسانها نیز بر مبنای نیازهای مادی آنها تعریف می شود.
مصرف گرایی یا مصرف زدگی شكل غالب رفتار در نظام هایی مبتنی بر ارزشهای سرمایه داری است. این الگوی رفتاری وقتی در جوامع در حال توسعه ای چون ما مورد تقلید قرار می گیرد و به عنوان یك ارزش اجتماعی پذیرفته می شود، پیامدهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی زیانباری به بار می آورد. اسراف و هدر دادن منابع محدود، تشدید احساس محرومیت نسبی و شكاف و فاصله طبقاتی، بی توجهی به ارزش های فرهنگی و اجتماعی چون قناعت، از بین بردن روحیه سرمایه گذاری، و كار و تلاش و تشویق راحت طلبی و تن پروری، دنباله روی و تقلید و... بخشی از آشكارترین آثار مصرف زدگی در سطح فردی است. مصرف زدگی در سطح كلان اجتماعی نیز آثار مخرب بسیاری به دنبال دارد كه وابستگی و توسعه نیافتگی از مهمترین آنهاست.
پس از انقلاب اسلامی تدوین و تعیین الگوی درست مصرف همواره به عنوان یكی از آرمانهای اجتماعی مورد تأكید بوده است اما متأسفانه طی نزدیك به سه دهه كه از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد كمتر در جهت تدوین و تنظیم چنین الگویی گام برداشته ایم، از آنجا كه سازوكار چند وجهی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی الگوی مصرف را در نظر نگرفته ایم، گاه تكلیفی در این جهت بر عهده دستگاهی گذاشته اما از آنجا كه ظاهراً فوق طاقت بوده به مرور به فراموشی سپرده شده است، آیا وقت آن نرسیده پس از نزدیك به سه دهه نگاهی علمی و چند وجهی به الگوی مصرف داشته باشیم و جمعی از استادان، پژوهشگران و نخبگان حوزه های مختلف را برای تدوین الگوی درست مصرف گرد هم آوریم.
فریبرز بیات
منبع : روزنامه همشهری
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس مجلس شورای اسلامی مجلس انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس شورای اسلامی ستاد انتخابات کشور رئیس جمهور دولت سیزدهم رهبر انقلاب
هواشناسی سلامت زلزله تهران سیل شهرداری تهران فضای مجازی سازمان هواشناسی پلیس بارش باران قتل آموزش و پرورش
قیمت خودرو خودرو بازار خودرو گاز قیمت طلا قیمت دلار ایران خودرو بانک مرکزی بورس پالایش و پتروشیمی نمایشگاه نفت مالیات
نمایشگاه کتاب رضا عطاران کیانوش عیاری نمایشگاه کتاب تهران کتاب تلویزیون سینمای ایران نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران دفاع مقدس سریال مهران مدیری تئاتر
فناوری
جنگ غزه رژیم صهیونیستی اسرائیل فلسطین غزه آمریکا روسیه حماس سازمان ملل رفح اوکراین افغانستان
پرسپولیس فوتبال هوادار استقلال لیگ برتر لیگ برتر فوتبال ایران لیگ برتر ایران رئال مادرید سپاهان باشگاه پرسپولیس لیگ قهرمانان اروپا بازی
ایلان ماسک طوفان خورشیدی ناسا اپل گوگل مایکروسافت هوش مصنوعی فیبرنوری پهپاد
سیگار خواب استرس فشار خون بارداری افسردگی شیر زایمان دندان