جایگاه اخلاق در تحقیق

پرسش و تحقیق، نخستین گام‌های ورود به عرصه استدلال هستند چرا كه اولا پرسش و تحقیق زمانی آغاز می‌شوند كه قرار می‌شود چیزی بنویسیم، مخصوصا اگر اطلاعات محدودی هم درباره آن موضوع داشته باشیم، حتی اگر احیانا دانش كافی برای طرح‌كردن آن موضوع داشته باشیم، باز لازم است مضمون مدعای خود را آزمایش كرده و مورد تحلیل قرار دهیم.
پیش از آنكه تلاش كنیم نظری را به گروهی القا كنیم، وظیفه‌ای اخلاقی به دوش داریم و آن اینكه ابتدا آن نظر و دلایل خود را در پذیرفتن آن نظر مورد سوال قرار دهیم. وقتی كه مردم هیچ توجهی به «حقیقت» ندارند، راضی‌كردن یا متقاعد‌نمودن، امری غیر‌اخلاقی می‌شود یعنی زمانی كه ما می‌خواهیم حقیقت ذهنی و پذیرفته خود را به هر قیمتی كه شده اثبات كنیم و برای كشف صحت و سقم آن هیچ جست‌وجویی نمی‌كنیم.
البته ایرادی ندارد كه بخواهیم بر مخاطبان خود تاثیر بگذاریم اما یك نظر اجمالی به دور و بر خودمان نشان می‌دهد كه جهان پر است از این طرفداری‌های بدون مسوولیت و چشم‌بسته.طرفداری‌ها و حمایت‌ها اغلب بدون پرس‌وجو در عرصه‌های سیاسی ـ اجتماعی مثل انتخابات، تبلیغات رسانه‌ها و سازمان‌های تبلیغاتی برای محصولات مختلف بدون تحقیق در مفید یا سالم بودن آن محصولات، تبلیغات تاثیرگذار و احساساتی تلویزیون روی بینندگان زودباور برای اینكه به شماره حساب‌های مشخصی پول واریز كنند.چه‌بسا این هم كه ما عقاید دیگران را بدون تحقیق و دقت بپذیریم ـ عقاید و گفته‌های والدین، معلم یا حتی متخصصان و نخبگان ـ مسوولیت اخلاقی ما را زیر سوال می‌برد البته زیر سوال بردن حقایق پذیرفته‌شده و جا‌افتاده سخت است و نیاز به تلاش فراوان دارد اما اگر به‌دنبال حق خود برای یك گفتار آزاد و درست هستیم، باید این سختی‌ها را به جان بخریم البته هیچ تحقیقی دلیلی بر این نیست كه ما به كلی از اشتباه مصون خواهیم ماند.

منبع: The Aims of Argument: a brief rhetoric. Timothy Crucius. Carolyn E. Channell. thed ۲۰۰۰

منبع : روزنامه تهران امروز