مشروطه از منظر اقتصاد سیاسی

قدمت چندین هزارساله، پهناوری سرزمین و موقعیت ویژه جغرافیایی ایران سبب شده تا ایرانیان در طول زمان شاهد رویدادهای بی شمار اجتماعی، سیاسی، نظامی و اقتصادی باشند كه به تناوب و در ابعاد بزرگ در كشور رخ داده است. ثبت این وقایع در حافظه عمومی ایرانیان منجر به انباشت حجم بی نظیری از روایات و سوابق تاریخی شده است. در این میان تحولات مشروطه از جمله مقاطع مهم یكصدسال گذشته در تاریخ كشور به شمار می رود كه در مورد آن كتب و مقالات فراوانی منتشر شده است. در این تحقیق تلاش خواهد شد تا از منظر آموزه ها و مفاهیم علم نوپای اقتصاد سیاسی به تبیین نقش برخی عوامل مهم اقتصادی در بروز تحولات دوران مشروطیت پرداخته شود. بر این اساس بازیگران اصلی عرصه سیاسی اقتصادی آن روز كشور به شش گروه اصلی شامل ۱ عامه مردم ۲ نهاد روحانیت ۳ تجار و بازاریان ۴ حكومت و دربار ۵ روشنفكران و ۶ انجمن ها و گروه های فشار نیمه رسمی تقسیم می شوند و ویژگی های بنیادین هر یك از نظر اهداف، منابع و ابزار در اختیار و كیفیت سازماندهی به همراه سایر خصوصیات فرهنگی، ایدئولوژیك، جمعیتی، سطوح اطلاعاتی و سواد با اتكا بر مستندات تاریخی دسته بندی می شود. سپس با استفاده از متد تحلیل اقتصاد سیاسی انگیزه های زیرساختی كه تشكیل دهنده مبانی رفتار و نظام تصمیم گیری اقتصادی این گروه ها بوده اند، شناسایی می شود. در این مطالعه همزمان با شناسایی برخی عوامل و تحولات برونزای سیاسی، جغرافیایی و اقتصادی در سطح بین الملل، تلاش هم جهتی نیز صورت خواهد گرفت تا بازتاب اوضاع عمومی جهان هم عصر دوره مشروطیت بر روند حوادث و تحولات داخلی از زاویه اقتصادی بررسی شود.

منبع : روزنامه شرق