طرح تصحیح فرهنگ مصرف تخم مرغ

غذا و تغذیه یکی از ابعاد اساسی زندگی، سلامت و رفاه جامعه بوده و سوء تغذیه بصورت ترمزی به فرایند توسعه ملی عمل می کند. روزانه ۲۴۰۰۰ نفر و به عبارتی در هر ۶/۳ ثانیه یک نفر در جهان در اثر گرسنگی جان خود را از دست می دهند که ۴/۳ آنها را کودکان زیر ۵ سال تشکیل می دهند. از طرف دیگر در کنار اثرات نامطلوب کمبود حاد و یا مزمن انرژی و پروتئین باید به پیامدهای شدید کمبود ریز مغذی هائی از جمله آهن، ید و ویتامین A نیز توجه نمود که سلامت بیش از ۲ میلیارد نفر از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می دهد و کمبود آنها می تواند قریب به ۵ درصد تولید ناخالص ملی را به هدر دهد.ارزیابی تغذیه ای در سفره مردم , نشان می دهد که عرضه غذا در کشور از نظر کمی، جوابگوی نیازهای مصرف می باشد ولی ترکیب سفره تناسبی با نیازهای سلولی نداشته و اعضای خانوار فقط از طریق پرخوری توانسته اند نیازهای بدن خود را به ریز مغذیها تأمین کنند. در چنین شرایطی سفره خانوارها بجای تأمین سلامت می تواند تهدید کننده آن باشد
یکی از استراتژی های عمده در برخورد با سوءتغذیه ,گرسنگی و ناامنی غذایی و دست یابی به امنیت غذا و تغذیه بویژه در مورد موادغذایی پرمصرف در سبد غذایی خانواده (مانند تخم مرغ)تولید ,توزیع و مصرف آنها در جامعه است که یکی از اهداف کلان برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده و مفهوم آن تامین غذای کافی و سالم و در دسترس به عنوان پیش شرط تامین زندگی سالم و فعال می باشد. پژوهش های اپیدمیولوژیک در طی ۳۰ سال گذشته نشان داده که الگوی غذای مصرفی و شیوه زندگی نقش عمده ای در بروز بیماریهای مزمن نظیر قلب و عروق ,چاقی ,دیابت ,سرطان و ... داشته است .از این رو تعدیل و اصلاح الگوی تولید و مصرف غذا در راستای کنترل خطر بروز این بیماریها بطور جدی مطرح است.بررسی سیستم غذا و تغذیه در ایران نشان می دهد که زیر سیستم که در واقع غذای کافی را شامل می شود دچار عدم تعادل شدید است این ارزیابی زیر سیستم مصرف توان نسبی بالقوه و بالفعل مصرف غذا را در مورد سفره خانوار نشان میدهد.
در یک مقطع ده ساله، یک جابجایی بین کالاهای غذایی سبد پیدا شده است. در فرایند این جابجایی وزن گوشت، لبنیات، سبزی و میوه کاهش یافته و جای خود را به کالاهای نشاسته ای، چربی و قند داده است و به عبارت دیگر خانوارها به تدریج سیری را به قیمت کاهش سیری سلولی حفظ کرده اند.مطالعات هزینه خانوار بخوبی نشان داده است که بیش از ۲۰ درصد جامعه دسترسی اقتصادی به منظور سیری شکم ندارند و از طرف دیگر بر اساس شاخص مصرف انرژی بیش از ۴۰ درصد جامعه پرمصرفی دارند. یعنی بیش از ۱۲۰ درصد انرژی مورد نیاز خودکالری دریافت می نمایند و این تصویر در حقیقت عدم تعادل شدید الگوی مصرف غذا را در کشور نشان می دهد به قسمی که از هر ۱۰ نفر ، دو نفر کمبود تغذیه ای , چهار نفر پر مصرفی و فقط چهار نفر در سطح مطلوب غذا می خورند.
نتایج این بررسی ها نشان میدهد که کشور در نیمه راه مرحله گذر سلامت تغذیه است که هزینه های سنگینی را از یک طرف برای درمان چاقی ,بیماریهای مزمن و متابولیک ناشی از رفاه باید بپردازد.این هزینه بویژه بصورت کاهش کارآیی قدرت تولید جسمی و فکری ,قدرت یادگیری و کاهش کارآیی سرمایه گذاری در بخش آموزش ,خطر بیشتر ابتلا به بیماری و هزینه هنگفت درمان و هزینه های سرسام آور ناشی از کاهش طول عمر و سال های فعال زندگی افراد خودنمایی می کند. در چنین شرایطی اصلاح الگوی تولید و مصرف باید از یک طرف در جهت حل مشکلات سوءتغذیه ناشی از کمبود و از طرف دیگر در جهت پیشگیری از عوارض و بیماریهای ناشی از مصرف بیش از حد طراحی می شود.ایران هجدهمین کشور تولیدکننده تخم مرغ در جهان( با تولید۵/ ۵۵۴ هزار تن در سال ۱۳۸۱) و هفتمین کشور تولیدکننده تخم مرغ در آسیا و اولین کشور تولیدکننده تخم مرغ در خاورمیانه است. لازم به ذکر است که چین ، آمریکا و ژاپن سه کشور اول تولیدکننده مرغ در جهان هستند.
ظرفیت مرغ تخمگذار کشور در سال ۱۳۸۰ بالغ بر ۷۲۶۶۳۱۳۷ قطعه بوده است که استان تهران بالاترین ظرفیت و استان هرمزگان فاقد ظرفیت مرغ تخمگذار است.از آنجائیکه گستره کاربرد تخم مرغ بسیار وسیع است از این ماده همیشه بعنوان یک جزء مهم در رژیمهای غذایی با کیفیت یاد نموده اند.وزن یک تخم مرغ بطور متوسط ۶۰ گرم است که قسمت اعظم وزن آن در سفیده متمرکز است که در کل حدود ۶ گرم پروتئین ، ۵ گرم چربی و حدود ۷۵ کیلو کالری انرژی و ۳۷ درصد آب و ۶/۰ گرم کربوهیدرات را داراست.کشور ما دارای مصرف سرانه ۱۳۰ عدد در سال می باشد که از استاندارد مشخص شده توسط سازمان جهانی بهداشت یعنی مصرف ۱۸۰ عدد تخم مرغ در سال به ازاء هر فرد هنوز هم فاصله دارد. در چنین شرایطی لزوم تدوین برنامه اجرایی با مشخص نمودن دستگاههای مسئول و یا همکار در حوزه تصحیح فرهنگ مصرف تخم مرغ ضروری می باشد.
●هدف کلی :
▪تصحیح فرهنگ مصرف تخم مرغ در کشور
▪اهداف اختصاصی
۱ - ارتقای آگاهی و بهبود رفتار تغذیه ای مردم
۲ - سرمایه گذاری تحقیقاتی در جهت شناخت و حل مسائل صنعت تولید تخم مرغ و فرآورده های آن
۳ - هدفمند کردن سرمایه گذاری ها در صنعت تولید تخم مرغ
۴ - تقویت همکاری بین بخش خصوصی و نهاد های دولتی
۵ - نظام مند کردن صنعت تولید تخم مرغ و فرآورده های آن
۶ - برقراری سیستم کنترل و اطلاع رسانی درون بخشی و بین بخشی جهت فراهم آوردن آگاهی تولید کنندگان و مصرف کنندگان بطور مستمر
۷ - ارتقاء سطح دانش عموم مردم و متخصصین در زمینه صنایع تخم مرغ و فرآورده های آن
۸ - ورود فرآورده های تخم مرغ به بازار جهت ارتقاء ایمنی غذایی
۹ - زمینه سازی جهت ورود صنایع تولید فرآورده های تخم مرغ
۱۰ - کاهش ضایعات تخم مرغ
۱۱ - تقویت همکاری میان دولت ، تولید کننده و مصرف کننده
۱۲ - مبارزه با تصورات نادرست رایج در مورد تخم مرغ
۱۳ - استفاده از تخم مرغ های سالم یا فرآورده های تخم مرغ به جای تخم مرغ های شکسته در صنایع مرتبط
۱۴ - قانونمند کردن بازار تخم مرغ
۱۵ - برگزاری روز جهانی تخم مرغ
۱۶ - آشنایی کشورهای همسایه با سایر کشورها با پتانسیل های بالقوه و بالفعل کشور در زمینه تولید تخم مرغ و افزایش صادرات
۱۷- بهبود بازاریابی
۱۸ - برگزاری نمایشگاه بین المللی در کشور
۱۹ - تقویت مراکز آموزشی و پژوهشی مرتبط
۲۰ - اولویت بندی مشکلات و مسائل مربوط به صنعت تولید تخم مرغ
۲۱ - تقویت تعاونی ها جهت مشارکت در تصمیم گیریها
۲۲ - ترویج و افزایش برنامه های آموزشی در مورد تخم مرغ در صدا و سیما
۲۳ - گرد آوری اطلاعات در مورد تخم مرغ در سطح کشور و آگاهی از اخبار داخلی و بین المللی صنعت تخم مرغ
۲۴ - ایجاد سایت www.eggiran.com

منبع/نویسنده: دفتر بهبود تغذیه جامعه، معاونت سلامت وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی معاونت امور دام جهاد کشاورزی ،اتحادیه تعاونی کشاورزی مرغداران میهن

منبع : موسسه مرغداری ایران