امریکا به کمک ایران، روسیه را مهار کند

ولی نصر، فرزند سید حسین نصر، در مقاله ای که در روزنامه ی امریکایی وال استریت جورنال به چاپ رسانده، به دولت امریکا پیشنهاد کرده است که از طریق گفت و گو و نزدیک شدن به ایران، روسیه را مهار کند و سیاست های منطقه ای آن را خنثی سازد.
این روزها در واشنگتن و در مبارزات انتخاباتی، روسیه و ایران برای کسب عنوان بزرگ ترین چالش سیاست خارجی پیش روی آمریکا با یکدیگر رقابت دارند.
بسیاری بر این اندیشه هستند که روسیه می تواند به حل مسئله ایران کمک کند ولی تعداد کمی فکر می کنند که عکس آن حقیقت داشته باشد. ایران برای نقشه بازی روسیه و این که چگونه مسکو گزینه های خود را برای رفتن به جلو ارزیابی می کند، حائز اهمیت می باشد. این امر موجب می شود گفت و گو با ایران به بخشی اساسی از طرح های آمریکا برای مهار روسیه تبدیل شود.
یک ایران منزوی در مناقشه با غرب ، برای روسیه یک موهبت است. با توجه به ذخایر بیش از حد گاز ایران، روسیه می تواند اروپا را به گروگان بگیرد و در ناتو تفرقه ایجاد کند و در همین حال بین حمایت خود از فشار بین المللی بر ایران و واکنش غرب به تجاوز آن در قفقاز ارتباط ایجاد کند.
واشنگتن نمی تواند در برابر حوزه نفوذ روسیه که از دریای سیاه تا کوه های اورال گسترده است، مقاومت کند مگر آن که از برگ برنده ایران به نفع خود استفاده نماید. این امر به معنای آن است که مخالفت خود را با جریان گاز ایران به اروپا کنار بگذارد و با ایران در مورد امنیت و ثبات قفقاز به تعامل بپردازد.
معاون رییس جمهور ریچارد چنی طی دیدار اخیرش از گرجستان از ایجاد لوله مورد حمایت غرب برای تأمین گاز طبیعی اروپا پشتیبانی کرد. بدون بهره برداری از ذخایر (گازی) روسیه و ایران ، گاز کافی برای حیات بخشیدن به این لوله ها در منطقه وجود ندارد.
واشنگتن تا قبل از حمله روسیه به گرجستان تنها نگران کنار گذاشتن ایران از قراردادهای لوله گاز بود. اکنون که واشنگتن در رویارویی با روسیه جدی می شود، باید رها سازی اروپا را از کنترل روسیه در سطحی بالاتر از تنبیه ایران به خاطر برنامه هسته ای آن قرار دهد. آمریکا باید ایجاد لوله های جدید را با تکیه بر گاز ایران بپذیرد.
چنین چیزی بازی را تغییر خواهد داد و روسیه این را می داند. وقتی نخست وزیر روسیه ولادیمیر پوتین یک سال پیش به ایران رفت، پایتخت های غربی از وی انتظار داشتند که پیام شدید اللحنی را در زمینه مسئله هسته ای تحویل میزبانان خود بدهد. ولی آقای پوتین برای هدف دیگری در تهران بود. وی در ازای دور ماندن ایران از لوله های گاز مورد حمایت غرب ، پیشنهاد کرد از رویارویی در برابر فشار آمریکا حمایت کند.
اندکی پس از دیدار آقای پوتین، شرکت بزرگ انرژی روسیه، گازپروم، متعهد به ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری برای ساخت یک لوله جدید گاز بین ایران و ارمنستان شد. در همین حال مطبوعات ایرانی اشاره داشتند که تهران سرگرم بررسی پناه جستن در زیر چتر امنیتی روسیه و ایجاد پایگاه های روسی در خاک ایران است.
ولی از وقتی که روسیه دست خود را در گرجستان رو کرد، محاسبات ایران تغییر کرده است. موارد زیادی وجود دارد که تهران از یک روسیه توسعه طلب و تحریک کننده مناقشات نژادی و حل و فصل مناقشات ارضی با استفاده از زور، نگران باشد. ایران در برابر ادعاهای روسیه برای داشتن سهم بیشتری در دریای خزر مقاومت کرده است و به علاوه از این که مشکلات نژادی از مرز آن با قفقاز به داخل کشور سرایت کند، وحشت دارد.
جدایی آبخازستان و اوستیای جنوبی از گرجستان برای بسیاری از ایرانیان همچنین یادآور ناراحت کننده تلاش جوزف استالین برای تجزیه دو استان ایران در سال ۱۹۴۶ است.
این فرصتی را در اختیار ایالات متحده قرار می دهد. واشنگتن قبلا اهمیت ایران را در رسیدن به اهداف آمریکا در افغانستان و عراق درک کرده است. آمریکا در مورد آینده افغانستان در سال ۲۰۰۱ و بر سر امنیت عراق در سال ۲۰۰۷ به تعامل با تهران پرداخت. بازی پر مخاطره در قفقاز نیز به طور مشابه، گفت وگو با تهران را توجیه می کند.
رییس جمهور ایران محمود احمدی نژاد طی دیدار اخیر خود از نیویورک گفت که ایران از تجزیه گرجستان خشنود نیست و استقلال و تمامیت ارضی گرجستان می تواند یک اصل مورد توافق بین ایالات متحده و ایران باشد. آمریکا می تواند گفت وگو با ایران را به عنوان بخشی از یک گفت وگوی منطقه ای در باره منافع امنیتی مشترک و قول برای صادرات انرژی آغاز کند. آمریکا تنها با تعامل با ایران ، بین مسکو و تهران شکاف ایجاد خواهد کرد و روسیه را تضعیف خواهد کرد.
گفت وگو با ایران ،یک خط مشی خوب در مورد روسیه است. باراک اوباما پیوسته درست گفته است. هر گاه سیاست خارجی آمریکا دیپلماسی را جدی بگیرد، با موفقیت با گره پیچیده چالش های جهان برخورد خواهد کرد. و تأثیر گسترده دیپلماسی در هیچ جایی بیشتر از حل چالش های دوگانه روسیه و ایران مشهود تر نخواهد بود.

منبع : پایگاه خبری ـ تحلیلی فرارو