مردم تاریخ بخوانید

در اولین روزهای پس از پیروزی انقلاب كسانی كه همه روزه به دانشگاه تهران می رفتند، غالباً جوان دانشجوی ریزنقشی را می دیدند كه از نرده های دیوار های دانشگاه مشرف به خیابان انقلاب نزدیك در اصلی بالا می رفت و در حالی كه با یك دست خود نرده آهنی را گرفته بود كه نیفتد، مردم را ترغیب به رفتن به خانه ها و نشستن و مطالعه تاریخ ایران، تاریخ انقلاب ها و فلسفه می كرد.
در اولین روزهای پس از پیروزی انقلاب كسانی كه همه روزه به دانشگاه تهران می رفتند، غالباً جوان دانشجوی ریزنقشی را می دیدند كه از نرده های دیوار های دانشگاه مشرف به خیابان انقلاب نزدیك در اصلی بالا می رفت و در حالی كه با یك دست خود نرده آهنی را گرفته بود كه نیفتد، مردم را ترغیب به رفتن به خانه ها و نشستن و مطالعه تاریخ ایران، تاریخ انقلاب ها و فلسفه می كرد. جوان دانشجو آنقدر پرشور و هیجان حرف می زد و با توجه به اینكه دستی به نرده ها داشت، فشاری به سایر اعضای بدنش وارد می شد به طوری كه صورتش تغییر رنگ داده و رفته رفته قرمزتر و رگ های گردنش برجسته تر می شد. مردم آنجا می ایستادند چند دقیقه ای به حرف های جوان گوش می دادند و بعد خنده كنان راهشان را می كشیدند و می رفتند كه در بحثی یا مجادله ای شركت كنند. من چند روزی آن جوان را در اسفند ۱۳۵۷ دیدم تا اینكه خیلی چیزها تغییر كرد و آن جوان هم دیگر پیدایش نشد و من هم به شهر خود بازگشتم.
آیا او می خواست مردم را از صحنه دور كرده به خانه ها بكشاند تا آنطور كه آن روزها می گفتند و شعار می دادند فرصت برای ضدانقلاب در كمین نشسته فراهم آید و یا ایده آلیستی بود رمانتیك كه به آنچه می گفت اعتقاد داشت و پی برده بود هیچ عمل اجتماعی بدون تدوین نظریه و اهداف و راهكارهای آن به بار نمی نشیند و ثمر نخواهد داد و اینها همه از خواندن و دانستن آغاز می شود. اینك ما به یكصدمین سالروز جنبش مشروطه كه نمی دانم چرا آن را انقلاب می نامند نزدیك می شویم و در غالب بررسی ها و تحقیق ها می خوانیم كه جنبش مشروطه متاسفانه نتوانسته است هنوز با گذشت یكصدسال از آغاز آن به آماج ها و آرمان هایش چون آزادی، حاكمیت قانون، عدالت و دموكراسی دست یابد. اما آیا شده است از خود بپرسیم مردمی كه در جنبش مشروطه شركت داشتند حتی رهبران این جنبش آیا می دانستند چه می خواهند و آیا دریافته بودند با كدام نظریه پیش بروند و از كدام روش ها و راهكارها استفاده نمایند و آیا اینها را هیچ گاه تدوین كرده بودند؟
شاید یكصدمین سالروز جنبش مشروطه بتواند به ما یادآور گردد آن جوان دانشجوی رمانتیك حق داشت اگر مردم را به خواندن تاریخ و فلسفه فرا می خواند.
ح. اسیر *

منبع : ایران یکصد سال پس از مشروطیت