زندگی نامه رادیو

در سال ۱۸۶۰ میلادی ((جمیمز کلارک ماکس دل)) فیزیک دان و ریاضی دان اسکاتلندی تئوری امواج الکترو مغناطیسی را برای اولین بار عرضه کرد. در سال ۱۸۸۷ ((هنریشن هرتز)) مهندس و فیزیک دان آلمانی نظریه ماکس دل را تایید کرد او موفق شد از نوسانات الکترونیکی برای انتقال امواج از محلی به محل دیگر بدون سیم استفاده کند.
وی برای اولین بار موفق شد امواج دریایی را در آزمایشگاه تولید کند نام ((هرتز)) به صورت اسمی بین المللی برای بیان فرکانس های رادیویی به کار می رود. پس از او ((برانلی)) فرانسوی در سال ۱۸۹۰ آزمایشهایی در این زمینه انجام داد و بلاخره دانشمندی روسی به نام ((الکساندرپوپوف)) موجی را با دستگاهی که شبیه دستگاه هرتز و برانلی بود اختراع و آنتن را به وجود آورد و به این صورت یک دستگاه تلگراف مرس را ایجاد کرد در مارس ۱۸۹۶ پوپوف اولین پیغام تلگرافی را به مسافت ۲۵۰ متری فرستاد. اولین کسی که متوجه شد می توان از بی سیم به عنوان یک وسیله ارتباطی استفاده نمود ((مارکونی))ایتاتیایی بود که بعدها به نام مخترع رادیو معروف گردید وی در سال ۱۸۹۵اولین خبر رادیویی خود را به وسیله بی سیم در یک ۳کیلومتری فرستاد.در JOAN ۱۸۹۵ در لندن اولین ایستگاه تلگراف بدون سیم به کمک امواج الکتریکی نمایش داده شد۰در سال ۱۸۹۷به ایتالیا بر گشت ویک ارتباط بی سیم بین دو کشتی جنگی در یک مسافت ۱۲کلومتری ایجاد نمود و بلاخره در سال ۱۹۰۱در تکمیل اختراع خود موفق گردید۰علائم بی سیم را از شهر((SENJAN))امریکا بفرسند مردم از اختراع مارکونی چنان به شورو هیجان امده بودند که خواستار پخش صدای انسان از رادیو شدند اما چون لامپهای رادیو ضعیف بود سازندگان رادیو باید فکر بهتری می کردند به همین منظور در سال ۱۹۰۶یک فیزیک دان امریکایی به نام ((دو فورست)) لامپ سه الکترون رااختراع کرد که برای رادیو الکتریسته خیلی قابل استفاده بود. بعد از ان ((روبرت(فون تیتن)) موفق به ساخت لامپ های قوی شد. این لامپ ها تحول بزرگی در زمینه دستگاه های الکترونیک به وجود آوردند در سال ۱۹۱۰برای اولین با صدای موسیقی وآواز اپرای((متروی-نیویورک))درسراسر امریکای شمالی شنیده شد. سال ۱۹۱۳جمعی از دانشمندان سعی کردند که صدای موزیک در تمام نقاط جهان کاملا شنیده شود ولی جنگ جهانی اول زحمات آنها را بی نتیجه گذاشت احتیاجات نظامی در دوران جنگ استفاده از بی سیم را گسترش داد و تاریخ ۱۱نوامبر سال ۱۹۱۸تلگراف بی سیم نوید پایان جنگ را به همه جهانیان اعلام نمود.تاریخ شروع بهره برداری عمومی از رادیو در سال ۱۹۲۰ می باشد.
● نخستین دستگاه پخش رادیو
اولین دستگاهای پخش منظم رادیو درسال ۱۹۲۰در انگلستان به کار افتاد و در سال ۱۹۲۶اولین کنفرانس بین الملی رادیویی با شرکت ۲۷کشور جهان در برلین بر پا شد و آیین نامه مقررات ارتباطات رادیویی به تصویب رسید.
رشد افزاینده رادیو و مخاطبانش ان را تبد یل به رسانه ای جمعی و فراگیر نموده ارزانی قیمت رادیوهای ترانزیستوری نیز به پیشرفت این رسانه در کشورهای توسعه نیافته کمک کرد در هر حال در دنیا تقریبا یک میلیارد گیرنده رادیویی وجود دارد یعنی برای هر چهار سال یک گیرنده رادیویی موجود باشد.
● رادیو در ایران
در سال ۱۳۰۳هجری شمسی (۱۹۲۴م)توسط وزارت جنگ مقدمات استفاده از بی سیم فراهم شد. در سال ۱۳۰۵بی سیم به ایران وارد گردید. از سال ۱۳۱۱ موسسات بی سیم توسعه پیدا کردند که نهایتا به ایجاد رادیو منتهی شد هیات وزیران روز دوم مهر ماه ۱۳۱۳ استفاده از رادیو را تصویب کرد ومقرراتی وضع شد که برای نصب آنتن و استفاده از رادیو اجازه وزارت پست و تلگراف و تلفن لازم بود در سال ۱۳۱۶مقدمات ایجاد مرکز رادیو به وسیله ی وزارت پست و تلگراف و تلفن فراهم و بهدنبال این اقدام در سال ۱۳۱۷سازمان پرورش افکار تا سیس شد. این سازمان دارای کمیسیون های مطبوعات،کیک کلاسیک، سخنرانی، نمایش های رادیویی و موسیقی بود.در چهارم اردبیهشت ۱۳۱۹اولین فرستنده رادیویی درایران در محل بی سیم در جاده قدیم شمیران افتتاح گردیید. ازسال ۱۳۱۹رادیو تهران در۲۴ساعت فقط ۸ ساعت برنامه اجرا می کرد که شامل
▪ اخبار
▪ موسیقی ایرانی
▪ گفتار مذهبی
فرهنگی جرافیای و تاریخی بود. در سال ۱۳۲۲رادیو تهران بخشی دیگری به تعداد پخش های قبلی خود افزوده و صبح ها نیز برنامه آن سه ساعت افزایش یافت و در سال ۱۳۲۴برای روزهای تعطیل نیز برنامه هایی مدون پخش می گردید.
● توسعه رادیو در ایران
در بدو تاسیس رادیو تهران دارای دو فرستند که یکی برای موج متوسط و دیگری برای موج کوتاه بود. برای پخش برنامه های خود از یک استودیو در محل اداره بی سیم استفاده می کرد در سال ۱۳۲۷یک فرستنده در اختیار رادیو قرار گرفت و یک استودیوی کوچک در میدان ارگ برای پخش اخبار ساخته شد.
● اهداف و تشکیلات رادیو
اداره رادیو در بدو تاسیس به اداره کل انتشارات و تبلیغات به مدیریت دکتر ((عیسی صدیق اعلم))استاد دانشگاه واگذار شد اهداف و وظایف این اداره عبارت بودند از :
۱) تغیین سیاست و خط مشی رادیو
۲) توسعه فرهنگ عمومی و اشنا کردن مردم به اصل زندگی نوین
۳) توجه به وحدت ملی مبانی ملیت و حفظ استقلال
۴) شرح تحولات کشور
۵) رعایت کامل سیاست دولت در انتشار اخبار
۶) تاسیس مدرسه برای تربیت گوینده قصه گو شاهنامه خوان
۷) نصب رادیو و بلندگو گوی عمومی در مرکز شهر
۸) تاسیس مدارس پزشکی
● اولین کسانی که در رادیو مشغول کار شدند
این افراد از میان فرهنگیان و هنرمندان شایسته و باذوقی انتخاب و از سایر وزارتخانه ها به اداره کل انتشارات و تبلیغات منتقل شد.
▪ استاد محمد حجازی ملقب به مطیح الدوله ((نویسنده و داستان نویس))
▪ عبد الرحمن فرامرزی ((نویسنده و مدیر روزنامه کیهان))
▪ حسینعلی مستقان ((داستان نویس))
▪ ابولقاسم پاینده ((نویسنده))
▪ ابولقاسم اعتصاد زاده و مشفق همدانی ((مترجم))
و نیز برای تعیین خط مشی و سیاست رادیو شورای عالی انتشارات بر پا شد که اعضای ان عبارت بود از:
▪ علامه محمد قزوینی
▪ محمد علی فروغی ((ذکا الملک))
▪ دکتر قائم غنی
▪ دکتر علی اکبر سیاسی ((رئیس دانشگاه تهران))
▪ دکتررضا زاده شفق
▪ دکتر محمد افشار و استاد علینقی وزیری
● بخش خبر
مسئول تهیه و پخش اخبار رادیو خبرگزاری پارس بود که روزگاری AJANS پارس اخبار روزنامه راقیچی می کرد و به دست گویندگان رادیو می داد اما رفته رفته پس از ۵ سال این AJANS به یک خبر گزاری جدی تبدیل شد که علاوه بر تهیه و پخش اخبار رادیویی هر روز چهار شماره بولتن صبح و عصر از اخبار ایران و جهان تهیه می کرد و به رایگان در اختیار روزنامه ها قرار می داد. گزارش های رادیویی نیز یا از طریق فرستنده سیار به طور زنده پخش می شد و یا جریان رویداد، روی نوار، ضبط و در پخش اخبار از رادیو پخش می گردید. اخبار خارجی از طریق تله تایپ (دستگاه خودکار خبر گیری) که نقش خبرنگار را بازی می کرد دریافت و سپس توسط مترجمان در مدت کوتاهی ترجمه و برای تنظیم خبر رادیویی، توسط مسئولان خبرگزاری کنترل و برای پخش به استودیوی رادیو ایران تحویل می شد. ناگفته نماند از سال ۲۵ تا ۳۸ نیز به مرور هر استانی برای خود (زیر نظر اداره کل انتشارات و رادیو) اقدام به تاٌسیس رادیو نمود.
● صدای جمهوری اسلامی ایران
پس از انقلاب اسلامی نام سازمان رادیو و تلوزیون ملی ایران تبدیل به صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران شد.ریاست این سازمان هر پنج سال یک بار توسط مقام معظم رهبری انتخاب می شود بالاترین مقام رادیو معاون رئیس سازمان در حوزه صدا می باشد. هدف صدا و سیمای جمهوری اسلامی انتقال و انتشار پیام به جامعه می باشد که بسیار متمرکز و منسبم در این امر تلاش می کند. امروزه رادیو مانند یکی از اعضا خانواده ها می باشد هم چون مصاحبی مهربان آن چه را که شما می خواهید در اختیارتان قرار می دهد و اگر نیازی به آن نداشته باشد به سادگی با فشاردکمه ای می توانید آن را کنار بگزارید۰هنگام کار کردن نیازی نیست تمام شما به آن باشد.کافی است گوش هایتان را کمی تیز کنید تا آنچه را که دوست دارید بشنوید و لذ ت ببرید. همان طور که به روز به توسعه رادیو و تلویزیون افزوده می شود امیدواریم محتوای کیفی آن نیز روز به روز بهتر شود.

منابع و ماخذ
ایرا نشهر
دایره المعارف نو عبد الحسین سعیدیان
فرهنگ دانستنی ها ۱تاریخچه رادیو جهان دانش- محمد NJAD ایران شهر: جلد دوم امیر محمد سعادت
نام تهیه کننده : محتشم الهی

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان