خود بزرگ بینی

اگر به صحبتهای پای منقل یا بساط مشروب دقت کنیم، می شنویم که یکی می خواهد قانون و یا دولت را اصلاح کند، یکی از اسلحه ایی صحبت می کند که می تواند نتیجه جنگ را عوض کند و دانشمندان احمق و کارشناسان هنوز آن را نفهمیده اند! یکی می گوید اگر پدرم می گذاست، من بهترین مهندس دنیا می شدم! یا می توانم پولدارترین آدم دنیا شوم، فقط سزمایه ندارم! اگر من موسیقی را ادامه داده بودم، بتهوون را به شاگردی هم قبول نمی کردم! چون قانون مواد مخدر در اینجا سخت است، به آمریکا می روم و در آنجا هتل داری می کنم! چون صاحبخانه هر ماه سر پول اجاره اذیت می کند، خیال دارم خودم سال دیگر خانه بخرم!
برای معتاد، زندگی واقعی قابل تحمل نیست، بنابراین به فانتزی پناه می برد تا زندگی همانطور که خودش دوست دارد باشد؛ با احساس عدم امنیت، نگرانی، ترس و اضطراب در زندگی روزمره واقعی، معتاد در مواد مخدر به دنبال وسیله ایی برای دفاع و امنیت می گردد و با افکار و صحبتهای خودبزرگ بینانه، غرور خود را ارضاء می کند تا ناملایمات زندگی واقعی نتواند به او آسیبی برساند. او در حالت خودبزرگ بینی، نسبت به دیگران حالتی مهاجم، طلبکار، توهین آمیز و خرده گیر دارد؛ کم و کسرها و حماقتهای مردم را به رخشان می کشد. حتی اگر معتاد خیابانی باشد و در کنار خیابان بخوابد، سعی می کند کسی را که فکر می کند از او پایینتر است پیدا کرده و خود را با او مقایسه کند.
گه گاه ممکن است حالتی سخاوتمندانه داشته باشد و از آنجه که دارد و یا ندارد بذل و بخشش کند. وقتی خودبزرگ بینی معتاد از حد به خصوصی بگذرد و به سقف خود برسد، احساس خطر سقوط در او پدید می آید و از ترس ایراد، انتقاد و ضربه از سوی دیگران، سمت و جهت تهاجم یا عیب جویی و دشنام گویی را به سوی خود می چرخاند و با این عمل جایی برای ایراد ضربه از سوی دیگران نمی گذارد. بعضی اوقات کورسویی از صداقت پیدا می شود و معتاد از تضادهای درونی و رفتار خود، با تعجب و عجز صحبت می کند. می گوید همسرم از من جدا شده و مادرم هم جوابم کرده است، نمی دانم چرا کسانی را که اینقدر دوست دارم اذیت می کنم؟ به احتمال زیاد توجیه چنین رفتاری این است که او از طریق ترحم، عشق و با تنبیه به دنبال توجه می گردد، حتی آزار شدن هم نوعی دریافت توجه است. شاید عجیب باشد، اما او با تحمل درد سعی می کند شخصیت معیوب خود را حفظ کند. در اینجا ترکیبی از میل به آزار دادن و آزار دیدن، در ناخودآگاه معتاد جهت مطرح بودن وجود دارد.
او در زمانهایی که در افسوس غوطه می خورد و دلش به حال خودش می سوزد، پشت سکه خودیزرگ بینی را رو می کند و تهاجم و تنبیه را متوجه درون خود می نماید. این حالت چه درونی و چه برونی، یکی از خصلت های بچه گانه معتاد است که با کمک آن به شکل عبثی هویت خود را ابراز می دارد. میل به آزار دادن و آزار دیدن در کنار نزدیکان، بسیار شدیدتر از اوقاتی است که معتاد دور از خانواده است. او برای جلب توجه دیگران معمولا از روشهای دیگری استفاده می کند، اما پس از مدتی، از آشنایان جدید خود به عنوان جانشین افراد خانواده بهره برداری کرده و آزار دادن و آزار دیدن را به وسایل دیگر جلب توجه خود اضافه می کند.
معنا و ماهیت خودبزرگ بینی فقط این نیست که شخص بالن غرور خود را باد کند، بلکه خالی کردن بیش از حد غرور هم، نیمه دیگر این عارضه است. معتاد اگر نتواند از طریق آزار دادن، توجه لازم را به دست آورد، باد غرور خود را خالی می کند و در صورت لزوم حتی با تحمل تنبیه و مجازات، نیاز به مطرح بودن و محور توچه بودن را در خود ارضاء میکند.

نویسنده :سید محمد هاشم زمانی

منبع : چاوکم