نگاهی به تجارت فوتبال در امریکای جنوبی

فوتبال مدرن به دو بازی کاملاً متفاوت تبدیل شده که در دو زمینه مختلف انجام می شود. یک بازی با توپ و کفش انجام می شود و بازی دیگر با پیراهن و کراوات. در یک زمینه فوتبال امریکای لاتین در میان بهترین های جهان قرار دارد به طوری که ۳ کشور امریکای لاتین تاکنون ۹ بار قهرمان جهان شده اند. حوزه دیگر به مسائل تجاری مربوط می شود. امریکای لاتین حرف چندانی برای گفتن ندارد، در این زمینه کشورهای امریکای لاتین برای رسیدن به استانداردهای اروپایی و حتی امریکای شمالی راه درازی در پیش دارند.
به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران بر این باورند چند سال آینده برای توسعه فوتبال به عنوان یک صنعت قدرتمند در این منطقه بسیار مهم است و برخی دیگر هم معتقدند دلایل کافی برای اینکه نسبت به رشد صنعت تجاری فوتبال در این منطقه امیدوار بود وجود دارد.
توسعه صنعت ورزش در امریکای لاتین ۳ فاز مختلف را به خود دیده است. در دهه ۹۰ در این زمینه شاهد رشد سریع این صنعت بودیم. در این زمان افزایش درآمدهای حق پخش تلویزیونی و ورود آژانس ها و کمپانی های بین المللی ورزشی زمینه رشد صنعت ورزش در امریکای لاتین را فراهم کرد.
● شور و شوق
در منطقه ای که به ورزش و فوتبال عشق می ورزند، بسیاری فکر می کنند به راحتی می توان از این حوزه پول درآورد. اما در اواخر دهه ۹۰ بسیاری از سرمایه گذاران با بحران های اقتصادی ایجاد شده در کشورهایی چون برزیل و آرژانتین از این منطقه فرار کردند و اکنون ناحیه امریکای لاتین سومین فاز در این زمینه را تجربه می کند و تلویزیون نقش مهمی در توسعه و تقویت لیگ های برتر حرفه ای ورزش در این ناحیه دارد.
برزیل با مساحتی معادل ۵/۸ میلیون کیلومتر مربع و جمعیتی بیش از ۱۸۸ میلیون نفر بزرگترین کشور امریکای لاتین است. بنابراین جای تعجبی نیست که برزیل موفق ترین کشور امریکای لاتین در تورنمنت های بزرگی چون المپیک و جام جهانی فوتبال است.
در حال حاضر برزیل در رشته والیبال هم در میان بهترین های دنیا قرار دارد. آنها همچنین نمایندگان خوبی در مسابقات فرمول یک و لیگ اتومبیلرانی ایندی دارند. این موفقیت را می توان به نوعی به مساحت و جمعیت بالای برزیل ربط دارد اما از سوی دیگر مردان و زنان ورزشکار برزیل به خوبی از نقش مهم ورزش در توسعه اقتصادی منطقه خود آگاهند. برزیل در میان کشورهای حوزه امریکای لاتین بیشترین درآمد ورزشی را دارد.
اخیراً «O Globo» غول رسانه ای برزیل حق پخش تلویزیونی رقابت های داخلی فوتبال این کشور را با قراردادی به ارزش ۳۰۰ میلیون دلار امریکا تا سال ۲۰۰۹ خرید. این رقم در هر سال ۵۰ میلیون دلار بیشتر از قرارداد قبلی است. این رقم بسیار بیشتر از رقم های رایج در بازارهای بزرگ منطقه چون آرژانتین و شیلی است. فدراسیون فوتبال آرژانتین یک قرارداد تلویزیونی بلندمدت با کمپانی ورزشی Tyc با ارزش سالانه ۳۱ میلیون دلار امریکا تا سال ۲۰۱۴ منعقد کرده است و شیلی چندین گام از برزیل و آرژانتین در این زمینه عقب تر است.
لیگ برتر شیلی برای دومین بار حق پخش این رقابت هایش را برای فروش قرار داده است. مذاکرات برای فروش حق پخش این رقابت ها در هفته اول آگوست آغاز خواهد شد و فدراسیون این کشور خواهان دریافت حداقل ۴ میلیون دلار امریکا طی دو سال شده است.
اما لیگ برزیل از جنبه های دیگر هم برتر از سایر لیگ های کشورهای امریکای لاتین است، به طوری که بسیاری از کمپانی های بزرگ برزیلی در کشورهای دیگر در حال گسترش شعبات خود هستند و اسپانسرهای ورزشی هم مهمترین وسیله آنها برای گسترش فعالیت هایشان است.
بهترین مثال برای این مساله Petrobras است. Petroleo Brasileiro یکی از بزرگترین کمپانی های نفت دنیا است که اکنون اسپانسر اولیه پیراهن های باشگاه آرژانتینی ریورپلات شده است. این قرارداد که در مارس ۲۰۰۶ منعقد شد علی الظاهر ۴ میلیون دلار برای دو سال ارزش دارد. Petrobras همچنین اسپانسر باشگاه ریسینگ کلاب و یک تیم در مسابقات اتومبیلرانی آرژانتین هم است.
Brahma دیگر شرکت برزیلی نیز شاید راه Petrobras را در پیش بگیرد ولی نه در آرژانتین بلکه در شیلی. باشگاه کولوکولو بزرگترین باشگاه فوتبال شیلی به دنبال یک اسپانسر برای فصل ۲۰۰۷ است و منابع موثق خبر داده اند Brahma درصدد عقد قرارداد با این باشگاه است. گفته می شود این شرکت برزیلی در نظر دارد قراردادی معادل ۵/۱ میلیون دلار با کوکاکولا منعقد کند که این قرارداد بازار ورزشی شیلی را متحول خواهد کرد.
آرژانتین هم از حضور اسپانسرهایی قدرتمند بهره مند است. گفته می شود بوکا جونیورز قهرمان آرژانتین با شرکت Betandwin قرارداد اسپانسری ۴ ساله به ارزش ۱۳ میلیون دلار منعقد کرده است. این قرارداد توسط کمیته مدیریتی بوکا تایید شده است اما هنوز شورای نمایندگان این باشگاه آن را تایید نکرده اند. اگر این قرارداد قطعی شود بدون شک تاثیر فراوانی بر این ناحیه خواهد داشت.
Betandwin در حال حاضر اسپانسر لیگ فوتبال پرتغال و چندین باشگاه اروپایی است اما عقد قرارداد با بوکا جونیورز اولین قدم آنها در بازار امریکای لاتین خواهد بود. اگر این کمپانی درصدد گسترش فعالیت های خود در این ناحیه است همکاری با بوکا جونیورز بهترین حرکت برای آنها خواهد بود. زیرا بوکا نه تنها قهرمان فعلی آرژانتین و محبوب ترین تیم کشور است بلکه طرفداران بسیاری هم در میان کشورهای امریکای لاتین دارد.
قراردادهای اسپانسری شرکت هایی چون Petrobras با ریورپلات و خصوصاً Betandwin با بوکا موجب افزایش اعتماد تحلیلگران به بازار این منطقه خواهد شد.
داریو بریگنول یکی از تحلیلگران اقتصادی در این باره می گوید؛ «بحث تجارت در ورزش پیچیده تر از قبل شده است. اکنون شاهد ظهور نوع های جدید پیشرفت های تجاری هستیم.»
به اعتقاد بریگنول کمپانی های مختلف با این قراردادهای اسپانسری می توانند به تبلیغ شرکت های خود در تلویزیون، اینترنت، موبایل و حتی ipodها بپردازند.از نمونه های دیگر قراردادهای جدید اسپانسری می توان به قراردادهای منعقد شده تویوتا و نیسان با فدراسیون فوتبال امریکای جنوبی اشاره کرد. با این قراردادها این شرکت های ژاپنی اسپانسر جام لیبرتادورس شده اند.
● فقدان آگاهی
اما هیچ یک از این مسائل کافی نیست تا بازار ورزش فوتبال امریکای لاتین را به بازار ورزش اروپا برساند. بیشتر باشگاه های فوتبال این منطقه توسط موسسات غیرانتفاعی و آدم های غیرحرفه ای در زمینه های تجاری مدیریت می شود.
پروفسور کارلوس کمپوس در این خصوص می گوید؛ «بازاریابی ورزشی خیلی بیشتر از بازی با یک توپ است. این تجارت در زمین فوتبال انجام نمی شود. بسیاری از باشگاه های فوتبال در امریکای لاتین توسط افرادی اداره می شوند که درست مثل یک طرفدار فوتبال فکر می کنند. به همین دلیل است که در این حوزه از عدم آگاهی و تجربه ضربه خورده ایم.» به گفته کمپوس ورزش امریکای لاتین بی همتاست و نمی توان آن را با امریکا مقایسه کرد.
او می گوید؛ «در امریکا تجارت را مثل تفریح می دانند اما این مساله در امریکای لاتین کاملاً متفاوت است زیرا در اینجا عشق و علاقه هم در ورزش دخیل است.»
و حق با کمپوس است. برخلاف بازار اروپا و امریکا، در امریکای جنوبی تعداد اندکی از باشگاه های فوتبال خصوصی است و این بدین معنا است که هواداران نقش کلیدی در تصمیمات اتخاذ شده در تیم محبوب شان دارند و به همین جهت است که در این تیم ها موفقیت های اقتصادی بلندمدت قربانی تصمیمات احساسی می شود.
عشق و علاقه همیشه مشکلی اساسی در ورزش امریکای جنوبی بوده است. برخی اوقات همین عشق و علاقه در قالب خشونت در بین طرفداران بروز می کند. بعضی وقت ها هم این علاقه معادلات تجاری را بر هم می زند. نتیجه در زمین یا تعادل اقتصادی؟ سوالی است که هنوز مسوولان ورزش امریکای جنوبی نتوانسته اند جوابی برای آن پیدا کنند و اگر جوابی برای این سوال پیدا شود شاید بازار ورزش این ناحیه با اروپا همگام شود.

مترجم: مینا شرفی

منبع : روزنامه شرق