چهارشنبه, ۲ خرداد, ۱۴۰۳ / 22 May, 2024
مجله ویستا
مفاهیم جامعه شناختی در قالب دوگانه ها
یكی از طرق فهم جامعه شناسی، توجه به مفاهیم جامعه شناختی در قالب دوگانه های اصلی همچون عاملیت/ ساختار، خرد/ كلان، واقعیت/ ارزش، عمومی/ خصوصی، نظریه/ عمل و... است. توجه به این دوگانه ها، فهم ما را از جامعه كامل تر می كند. در عین حال، لزوماً نباید آنها را به گونه ای تقابلی درك كرد. این مفاهیم از كتاب دوگانه های اصلی جامعه شناختی (Core Sociological Dichotomies, ۲۰۰۲, London: Sage publication) كه ویراستار آن دیوید والش بوده است، استخراج و ترجمه شده اند. این كتاب توسط ۱۳ جامعه شناس انگلیسی تالیف شده است.
●● دوگانه یك:ساختار- عاملیت
● ساختار structure) ):ساختار یكی از مفاهیم كلیدی در جامعه شناسی است. از این مفهوم معمولاً برای اشاره به الگوهای تكرار شونده رفتار اجتماعی استفاده می شود. از آنجا كه این رفتارها فراگیر، مستمر و قاعده مند هستند، بر انسان های دیگر تاثیر می گذارند و آنها را مقید و محدود می سازند. ما معمولاً رفتارمان را با فشارهایی كه از سوی ساختار اجتماعی به ما وارد می شود هماهنگ می كنیم. برای مثال، هنگام مراجعه به بانك در صف می ایستیم و در روابط خود از الگوهای رایج پیروی می كنیم.
● عاملیت agency)): از این مفهوم برای بیان میزان اراده آزاد افراد در كنش های اجتماعی شان استفاده می كنیم. میزان عاملیت و اراده ما به میزان فشارهایی كه از سوی ساختارها به ما وارد می شود بستگی دارد. عاملیت برخی افراد به علت عوامل ساختاری (مثل فقر) از عاملیت برخی دیگر كمتر است. همچنین برخی شرایط (مثل یك وضعیت سیاسی مستبدانه) منجر به كاهش عاملیت همه افراد می شود.
● سیستم ها :(systems) از این اصطلاح غالباً برای توصیف یك نظریه (نظریه سیستم ها) استفاده می شود. فرض نظریه سیستم ها بر این است كه جهان اجتماعی متشكل از سیستم های سازمان یافته ای است كه با یكدیگر همپوشانی دارند و با یكدیگر جفت و جور شده اند و به شیوه ای متقابل عمل می كنند. بنابراین جامعه متشكل از سیستم هایی همچون سیاست، اشتغال، اقتصاد و خانواده است و هر یك از این سیستم ها سهمی در عملكرد كل سیستم اجتماعی دارند. این نظریه متضمن یك طرح كلان از جامعه است.
● ساختارگرایی structuralism) ): ساختارگرایی یك نظریه اجتماعی پیچیده در چند رشته علوم انسانی است. این نظریه مبتنی براین باور است كه همه انسان ها در یك سطح بنیادین ذهنی از ویژگی های مشتركی برخوردارند. بنابراین، در این نظریه تفاوت های انسان ها در مكان ها و زمان های مختلف و مثلاً اختلافشان در زبان، الگوهای خویشاوندی، اسطوره ها، آداب و رسوم، همه تفاوت هایی سطحی محسوب می شوند. از منظر این نظریه، در یك سطح ساختاری عمیق، همه رفتارها را می توانیم به مجموعه علل مشابهی تقلیل دهیم.
● كاركردگرایی (functionalism): كاركردگرایی، نظریه ای جریان ساز در جامعه شناسی و مردم شناسی است كه پیش از دهه ۱۹۶۰ شكل گرفته است. فرض این نظریه بر این است كه عملكرد تمام كنش ها و نهادهای اجتماعی هدفمند است. یعنی هر یك كاركردی دارند كه در جهت هدف جامعه به عنوان یك كلیت است. طبق این نظریه، علل تمام رفتارها را می توانیم بر حسب كاركردهای آنها توضیح دهیم. كاركردگرایی برای تبیین رفتارهایی كه از نظر این نظریه مخرب، منحرف و در نتیجه دارای كاركرد سوء هستند، دچار مشكل است.
● نظریه كنش متقابل interactionism)): كنش متقابل، نظریه ای اجتماعی است كه در باب ماهیت جامعه پیش داوری نمی كند و طرح كلانی از جامعه ارائه نمی دهد. در عوض، بر این باور مبتنی است كه انسان ها در كنش های متقابل و تعاملات زندگی روزمره خود، معانی و واقعیات را تولید می كنند و این معانی به تصدیق و تائید دیگران در جریان كنش متقابل وابسته است.
حمیدرضا جلائی پور
منبع : روزنامه شرق
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور شهدای خدمت سیدابراهیم رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ابراهیم رئیسی رئیسی شهادت ایران سقوط بالگرد حسین امیرعبداللهیان بالگرد
کنکور سازمان سنجش سازمان هواشناسی تهران هواشناسی امتحانات نهایی سانحه بالگرد رئیسی بارش باران آموزش و پرورش هلال احمر سیل قوه قضاییه
خودرو راه آهن قیمت دلار قیمت خودرو بورس قیمت طلا یارانه بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان سایپا یارانه نقدی
تلویزیون سینمای ایران سینما آیت الله سید ابراهیم رئیسی هنرمندان شعر رسانه ملی لیلا حاتمی سریال
کنکور ۱۴۰۳ دانش بنیان
غزه رژیم صهیونیستی روسیه امیرعبداللهیان فلسطین آمریکا ترکیه سوریه چین ولادیمیر پوتین عربستان اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید باشگاه پرسپولیس لیگ برتر لیگ برتر ایران فدراسیون فوتبال والیبال لیگ برتر انگلیس باشگاه استقلال لیورپول
هوش مصنوعی مایکروسافت اپل سامسونگ گوگل ناسا تبلیغات موبایل آیفون
سلامت سرطان کاهش وزن مغز طول عمر آلزایمر مغز انسان سلامت روان افسردگی