«شتر» شناسی

بطور کلی تا زمان های نه چندان دور، «شتر» نقش عمده ای در بازرگانی و حمل کالاهایی گرانبها» در راه های خشک و بیابانی داشته و با گذشت زمان در همان مسیر ها شهرهای فراوانی ساخته شده است. «شتر» در مقایسه با دیگر حیواناتی که برای حمل و نقل و باربری از آنها استفاده می شده، مانند «اسب» با «الاغ» و... کاملا استثنایی است. چراکه نیاز بسیار کمی به آب در مسافت های طولانی و شرایط سخت بیابان دارد و در ضمن شکل بدن این جانور، بسیار مناسب برای آب و هوای گرمسیری است. بدن جانور در قسمت بالای کمر باریک است و بنابراین در گرم ترین ساعات روز که آفتاب کاملا عمودی می تابد سطح کمی از بدن آن در تماس با پرتو مستقیم خورشید قرار می گیرد.
● اهمیت شتر:
سازگاری جانور با محیط زیست خود به نحوی است که حفظ تعادل مایع در بدنش در هماهنگی کامل با عمل دیگر یاخته ها در شرایط سخت خشکی می باشد، آنچه نبود آن در دیگر جانوران باعث مرگشان در همان شرایط می گردد. «کوهان» برجسته شتر نیز یکی دیگر از بخش های مهم بدن اوست که در شرایط محیطی هماهنگی کامل دارد. قبلا تصور می شد که «کوهان» محل اندوختن آب است، در حالیکه می دانیم اینجا محلی برای اندوختن حدود ۵۰ کیلوگرم چربی با دو عملکرد متفاوت می باشد. یکی بعنوان عایق گرما در پرتو سوزان خورشید و دیگری اندوخته ای از انرژی و آب است. زمانیکه چربی می سوزد، هیدروژن آزاد می گردد که با اکسیژن موجود در هوا ترکیب شده و تولید آب می نماید، چیزی حدود ۲۱لیتر آب از ۲۰کیلوگرم چربی. این فرآیند باعث ایجاد گرمای فراوانی می گردد، که واکنش طبیعی آن تعریف می باشد، ولی نتیجه نهایی آن در بدن «شتر» ایجاد آب برای رفع تشنگی، مخصوصا در سفر می باشد که این امر بخصوص در «شتر» بعنوان حیوانی باربر بسیار حائز اهمیت است.
● قدرت شتر:
«شتر» در کاروان بین ۱۷۰تا۲۷۰ کیلوگرم بار را با سرعتی معادل ۴تا۵ کیلومتر در ساعت حمل می کند. در کاروان معمولی شتر، پنج روز حرکت می کند و پس از آن آب و غذا دریافت می کند. هر «شتر» می تواند هفت روز بدون آب و غذا کار کند، در حالیکه اگر کار نکند نصف این مدت را می تواند تحمل کند.
● دیگر فواید شتر:
«شتر» به غیر از خاصیت باربری عرضه کننده یک رشته تولیدات مهم نیز می باشد. شیر آن بسیار چرب و پر از مواد غذایی است. گوشت آن خوراکی و از پوست آن کمربند، صندلی و لباس تهیه می کنند. پشم آن برای تولید فرش، چادر و از مدفوع کاملا خشک آن بعنوان سوخت استفاده می گردد. بعبارت دیگر می توان گقت کمتر قسمتی از «شتر» وجود دارد که بی مصرف و دور انداختنی باشد و به همین جهت چندان شگفت انگیز نیست که قبایل بادیه نشین تصور می کنند که «شتر»، گرانبها ترین دارایی آنهاست.

منبع : روزنامه ابتکار