آینده بشر

مشاهده وضعیت کره زمین شاید در ذهن هر شهروندی سؤالات مختلفی را به وجود می آورد . تفکر درباره این موضوع که سرنوشت بشر در جهان چه می شود و انسانها تا کی می توانند به زندگی ادامه دهند و کره زمین تا چه زمانی پابرجا خواهد بود . شاید فکر هر انسانی را به خود مشغول سازد .
شاید پیشرفت ها و یافته های علمی بشر بتواند معدودی از این سؤالات را پاسخ دهند ، ولی به دلیل این پیشرفت ها ظرف سالهای آتی ( ۵۰ یا ۱۰۰ سال ) دچار تغییرات و کهنگی می شوند و رشته های متعدد دیگری جایگزین آنها می گردند ، اما مسائلی مانند : جمعیت ، رفت و آمد بشر به سیاره ها و سرنوشت منظومه شمسی و... مسائلی نیستند که به کهنگی برسند . بلکه دارای تداوم می باشند .
● بررسی برخی از پیشرفت های علمی بشر :
چهار کشف مهم در دنیای امروز را هرروزه بعنوان اکتشافات عمده تکنولوژیکی مطروح هستند زیرا سبب دگرگونی قاطعی که از هم اکنون به روند زندگی بشر وارد آورده اند. قطعاً در جریان سده ی آینده نیز اثر تعیین کننده خواهد داشت . آنها درواقع گسترش بی اندازه امکانات بشر را در چندین جهت نمایان می سازند و افق های تازه ای را در برابر او می گشایند .
۱) نخستین کشف در دوم دسامبر سال ۱۹۴۲ میلادی در شیکاگو وقوع یافت و طی آن فیزیکدان بزرگ ( انریکو فرمی ) نخستین رآکتور هسته ای جهان را که یک منبع کاملاً جدید انرژی بود به کار انداخت که پیامد آن چیزی جز مرگ ۱۳۰ هزارنفر در هیروشیما و ناکازاکی و انجام مسابقات شیعیان در بشر است . یقیناً این کشف امروز در بهترین شکل خود به کار نمی رود . مثلاً بدون آن مبارزه با سرطان یا تشخیص و درمان برخی از بیماریها نیم قرن عقب می افتاد .
۲) دومین کشف عمده تکنولوژیک ، کاربرد سلاح و ۲۰ (VZ) بود که پیش درآمد موشک های امروزی گردید و راه را برای پیروزی بر فضا باز کرد و انسان نخستین بار برای تسخیر کرات دیگر اقدام کرد که نتایج این دستاورد : افزایش ماهواره ها که انقلابی نه تنها در ارتباطات فضایی ، بلکه در شناخت و مراقبت از زمین ازطریق ردیابی از فضای کیهانی به وجود خواهد آورد .
مباحثی پیرامون محیط زیست و بررسی اندکی از PH مشکلات سطح کره زمین
● بارانهای اسیدی واثرات آن بر محیط:
اکثر سیستمهای طبیعی اندکی اسیدی هستند حتی باران پاک به نوبه خودPH حدود ۶/۵ داردکه ناشی از ترکیب طبیعی بخار آب اتمسفر بامولوکول های دی اکسید کربن است که محلول ضعیف اسید کربنیک راشکل
میدهند. واژه باران اسیدی نخستین بار توسط یک شیمیدان انگلیسی به نام رابرت آگوس اسمیت
درسال ۱۸۷۲ یعنی زمانی که باران اسیدی در منطقه پردودوآلوده منچستر بارید, عنوان شد.میزان اسیدیته بارش با غلظت یون مثبت هیدروژن ( مقدار PH ) تعیین می شود . ازآنجا که +H متغیر است , میزان اسیدی شدن به وسیله مقیاسی از PH لگاریتمی ازصفر تا۱۴ اندازه گیری می شود. محلول با VPH یک محلول خنثی است . درپایین ۷ محلول اسیدی و بالای ۷ قلیایی می باشد. بنابراین , باران یا برف یا هر گونه بارش دیگری که دارای PH کمتر از ۶/۵ باشد به عنوان بارش اسیدی یاباران اسیدی شناخته می شود . آلاینده های اصلی مسبب باران اسیدی ,دی اکسید گوگرد(SO۲) , اکسید های ازت( NOX)و به مقدارکمتریون کلرید می باشند.این مواد شیمیایی می توانند با ذرات غبارودود برخوردکنندوبه شکل غبار اسیدی خشک, نزدیک منبع انتشارشان سقوط نمایند یا به شکل گازی چندین روز دراتمسفر باقی بمانند ودراین مدت به وسیله باد حتی به نواحی دور دست انتقال یابند. ریزش این مواد آلوده کننده ازهوا به سطح کره زمین, موجب تغییرات اکولوژیکی مهمی دراکوسیستم های مختلف می شود. علاوه بر ترکیبات گوگردی و ازتی , مقادیرمتفاوتی ازفلزات سنگین مانند سرب , کادیوم, روی و وانادیوم دربارش اسیدی وجود دارد. بارش اسیدی عمدتا ازانتشارمواد آلوده کننده از واحدهای صنعتی واتومبیل ها که حاوی اکسیدهای گوگرد , ازت وگاز هیدروژن کلراید می باشد, حاصل می شود. عوامل اصلی تشکیل دهنده بارش اسیدی , علاوه برفعالیت های انسانی ناشی از آثار طبیعی گوگرد وازت می باشد که بعدا دراثر فعل و انفعالات شیمیایی یا فتو شیمیایی بطور نسبی دراتمسفربه اسید سولفوریک واسید نیتریک تبدیل می شوند. البته درایجاد بارش اسیدی بیشترین سهم راگازدی اکسید گوگرد دارد واسیدیته بارش اسیدی عمدتا"(بیش از ۶۰ درصد) مربوط به اسید سولفوریک می باشد. سهم اکسید های ازت دربارش اسیدی (تا۳۰ درصد) نیز قابل توجه است. بارش اسیدی می تواند بطور مستقیم یا غیرمستقیم بر محیط اثر گذارده وموجب تغییراتی درآن شود. اثرات زیست محیطی اسیدی شدن, نخستین بار با تغییرات شدید اجتماع حیاتی آب شیرین دردهه ۱۹۷۰ میلادی مشخص شد. اثرات مخرب ریزش اسیدی بر روی اکوسیستم ها, درنواحی شرق آمریکای شمالی وجنوب اسکاندیناوی بطور بارز مشاهده می شودوباتوجه به حساسیت ویژه دریاچه ها وخاک ها دربخش های دیگردنیاوتوسعه صنعتی کشورهایی مانند:برزیل , نیجریه, آفریقای جنوبی,هند, مالزی وچین دردهه های اخیر, این نواحی نیز درمعرض اثرات مخرب بارش مرطوب درآینده قرار خواهند گرفت.
● ریزش اسیدی
۱) باافزایش اسیدیته خاک
۲) کاهش مواد غذایی قابل دسترس
۳) تجمع فلزات سمی
۴) فرسایش مواد مهم شیمیایی خاک
۵) تغییر ترکیب گونه ها
۶) میکروارگانیسم های تجزیه کننده درخاک, موجب آسیب رساندن به اکوسیستم های خشکی می گردد . بارش اسیدی پس از نفوذ در خاک می تواند موجب اسیدی شدن خاک شود وفرایند طبیعی هوازدگی را تسریع بخشد که درنتیجه باعث از بین رفتن مواد غذایی خاک می گردد. همچنین جابجایی عناصر کمیاب خاک بوسیله بارش های اسیدی افزایش می یابدکه این خود سبب آلودگی مواد غذایی وآبهای زیرزمینی و کاهش حاصلخیزی خاک می شود. بارش اسیدی همچنین ممکن است بر رشد, تولید مثل, کیفیت وتولید محصولات کشاورزی نیز تاثیر گذارد.
● لایه ازن وعوامل مخرب آن:
اتمسفر زمین از مولوکولهای گاز تشکیل شده است که درتعادل بین نیروی جاذبه و حرکت گرمایی مولوکولهای هوا, نزدیک به سطح زمین نگه داشته شده است . گازهای اتمسفر عبارتند از ازت(۷۸/۰) اکسیژن(۲۱%) آرگون (۹%) وگاز کربنیک(۳%) بعلاوه اتمسفرحاوی مقادیراندک وبسیار جزیی از عناصر وترکیبات مختلفی ازجمله متان, ازن, هیدروژن سولفوره, مونوکسید کربن, کلروفلوروکربن هاوانواع ذرات نیزهست . نوع ومیزان گازهای تشکیل دهنده اتمسفروهمچنین درجه حرارت آنها با افزایش ارتفاع از سطح زمین تغییرمی کند و برهمین اساس است که طبقات مختلف اتمسفر رامشخص می کنند . لایه حیاتی ازن درطبقه استراتوسفر وجود دارد یعنی طبقه ای که از تروپوپاز (مرز بین تروپوسفربا طبقه بالایی آن) تا ۵۰ کیلومتر بالا گسترده شده وبا افزایش ارتفاع درجه حرارت آن افزایش می یابد. بیشترین غلظت ازن درارتفاع۱۶تا۱۸ کیلومتری عرض های جغرافیایی قطبی و درحدود۲۵ کیلومتری بالای خط استوا اتفاق می افتد.
ازن گازی بی رنگ, بااندکی مزه شیرین, بوی تند وزننده است که در تروپوسفور به عنوان یک آلوده کننده و دراستراتوسفره عنوان سپرحیات مطرح است. تنها ۱۰ درصد از کل ازن اتمسفر درتروپوسفور بوده و۹۰ درصد بقیه دراستراتوسفر می باشدودر آنجا بصورت طبیعی به وسیله واکنش اشعه ماورای بنفش با اکسیژن تشکیل می شود. فعالیت های انسانی, غلظت موادی همچون اکسیدهای ازت , اکسیدهای هیدروژن, کلرین و برومین را به میزان زیادی دراتمسفرافزایش داده است که این مواد به وسیله چرخه های کاتالیتیکی, ازن رابا سرعت بیشتری نسبت به میزان تولید آن ازبین می برند. شیمی استراتوسفری بسیار پیچیده بوده و۱۵۰ واکنش شیمیایی بین ۵۰ نوع ماده شیمیایی در آن وجود دارد, اما این بدان معنا است که کل تهدیدات بالقوه لایه ازن استراتوسفری هنوز شناخته نشده اندبه نظر می رسد .
● تهدید لایه ازن از طریق چهار منبع اصلی :
۱) درارتباط باتوسعه فناوری نوین درجنگ افزارها۲- صنعت هوایی۳- شیوه زندگی وکشاورزی ۴- بکارگیری انواع ترکیبات پیچیده شیمیایی باشد, بنابراین عوامل مخرب لایه ازن عبارتند از: ۱- انتشارات حاصل ازاحتراق در هواپیماهای مافوق صوت پرواز کننده درلایه استراتوسفر۲- اکسید نیتروس منتشرشده ازکودهای شیمیایی ازته۳- اکسید های حاصل از آزمایش سلاح های هسته ای ۴-کلروفلوروکربن های مورد استفاده دراسپری ها۵-سیستم عای سرد کننده و فرآیندهای صنعتی۶-هالون ها وحلال ها. بهترین تخمین تاکنون نشان می دهد که لایه زن استراتوسفری می تواند ۵ تا۲۵ درصد درطول یک دوره ۲۰تا ۱۵۰ ساله به وسیله عوامل مخرب فوق , کاهش یابد. در طول دهه ۱۹۷۰ اظهارشد که کاربرد وسیع کودهای ازته کشاورزی و یا گیاهان تثبیت کننده ازت ممکن است بر سیکل ازت اثربگذارد وباعث افزایش اکسید های ازت آزاد شده ازسطح زمین به درون اتمسفر گردند که سپس باعث افزایش آنها دراستراتوسفر می شوند وبه واسطه یکسری واکنشهای شیمیایی, ازن کاهش می یابد.
درصورت تخریب ازن به این میزان, ما مجبور خواهیم شد که بین تحریم یا کاهش استفاده از کود شیمیایی یا ادامه استفاده ازآن باسرطان پوست وامکان اثرات مضر روی محصولات کشاورزی وآب وهوای جهان یکی را انتخاب کنیم .
دربخش کشاورزی نیزاخیرا برای ضد عفونی کردن و کشتن آفات میوه ها وسبزی هابه میزان زیادی از متیل برمید استفاده میشود که این ماده می تواند سبب تخریب ۱۰ درصد ازلایه ازن باشد. گرم شدن هوا به سرعت باعث ایجادجریانهای انتقالی شدیدی می شود که گازها رابه داخل استراتوسفر حمل می کند. انفجار های هسته ای که تولید امواج تکان دهنده می کند و می تواند اکسیدهای ازت را به داخل اتمسفر تزریق کند, همه باعث تخریب ازن استراتوسفری می گردد. افزایش غلظت اکسیدهای ازت استراتوسفری درنتیجه آزمایشهای هسته ای نه تنها ازن را درابتدای دهه ۱۹۶۰ کاهش داده بلکه این اکسید ها, اشعه ورودی خورشید را به میزان ۶تا۸ درصد در برخی از ماههای سال جذب کرده است. محققان عقیده دارند که انفجارهای هسته ای به میزان ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ میلیون تن, سبب تخریب ازن استراتوسفری به میزان قابل توجهی می شود.
بطوری که با نمایش جنگ هسته ای به میزان ۱۰۰۰۰ میلیون تن , تخمین زده می شود که ستون ازن در نیمکره شمالی بین ۳۰تا۷۰ درصد ودر نیمکره جنوبی بالاتر از ۴۰درصد کاهش یابد.
چنین کاهش قابل ملاحظه ای چندین سال طول می کشد و بقایای اصلی جنگ هسته ای, اثرات بیولوژیکی اشعهUV-B را به میزان زیادی افزایش می دهد. افزایش این اشعه نه تنها از فعالیت سیستم دفاعی در انسان وسایر پستانداران جلوگیری می کند بلکه باعث افزایش شیوع سرطان پوست می شود واکوسیستم های خشکی و اقیانوس رانیز تهدید می کند.
● آثار زیست محیطی تخریب لایه ازن:
از آنجایی که لایه ازن دراستراتوسفر, قسمت اعظم تابش های ماورای بنفش را که برای حیات انسان زیانبار است, می گیرد, بنابراین, دراثر کاهش ضخامت لایه ازن میزان تابش اشعه UV-B به سطح زمین افزایش می یابد موجب تاثیرات نامطلوب زیست محیطی میشود. ازجمله ،که به زنجیره های غذایی خشکی واقیانوس صدمه می زند وسلامت انسان رامورد تهدید قرار می دهد. بیش از ۳۰۰ نوع گیاه برای تعیین واکنش گیاهان در برابر افزایش UV-B آزمایش گردیده که دربیشتراز نیمی ازآنها تغییراتی نمایان شده است. بطوری که مثلا برگ های تنباکو در برابر این اشعه لبه هایشان به طرف بالا پیچانده می شود که احتمالا این تغییر ناشی از تخریب یک هورمون گیاهی دربالاترین لایه ها توسط اشعه مذکور است. کاهش باردهی که بدلیل افزایش جذب یا افزایش انعکاس انرژی فوری می باشد همچنین افزایش شاخه ها, کوتاهی طول برگ ها وافزایش تعداد برگها, اثرات ناشی از افزایش اشعه UV-B می باشد. گاهی اوقات, تغییرات فصلی در درختان یکساله یادوساله نیز دیده می شود به عنوان مثال گل دهی ممکن است تسریع شودیا به تاخیرافتد اما تعداد گل ها و بنابراین میوه ها اغلب کاهش می یابد. بیشتر نگرانی ها مربوط به آسیب وارده برسیستم های فتوسنتزی به وسیله اشعه UV-Bمی باشدکه در نتیجه آن پتانسیل تولید اولیه کاهش می یابدو بنابراین تمام شبکه غذایی یک اکوسیستم تهدید می شودو اگر انهدام لایه ازن گسترده تر شود ومحصولات عمده کشاورزی نظیر(گندم, برنج ذرت)راتحت تاثیرقراردهد, اختلال های اجتماعی جدی نیز به بار خواهد آمد. حتی یک کاهش مختصر در تولید غذا پیامدهای سیاسی واجتماعی بزرگی درسراسر جهان داردو یک کاهش ۱۰تا۱۵ درصدی درمحصولات کشاورزی فاجعه بار خواهد بود. پستانداران نیز مانند انسان دچارآسیب چشمی می شوند, برای مثال مقادیر زیاد اشعه UV-Bشدت عفونت های چشمی وتعدادی از سرطان های چشم را درگاوافزایش می دهد.
در بررسی ها نشان داده شده که اشعه مذکور برای حیوانات نه تنها سرطان زاست, بلکه سیستم ایمنی بدن را نیز تغییرمی دهدکه نتیجه اش عدم شناخت تومور سرطانی به عنوان یک جسم زاید می باشد. مقادیر بالای اشعه UV-B درقله کوهها نیز می تواند باعث عقیم شدن پرندگان در این مکان هاشود. ازدیگر اثرات اشعه نامبرده براکوسیستم خشکی, افزایش آلودگی هوا و افزایش واکنش فتو شیمیایی در تروپوسفرهمچون تولید ازن درسطح زمین و ایجاد باران های اسیدی را می توان نام بردکه همگی بر روی سلامت انسان ومحصولات کشاورزی وسایر گیاهان تاثیرات زیان باری دارند. همچنین مدتهاست که چنین حدس زده می شود که انهدام لایه ازن ممکن است به کاهش قابلیت تولید یا بهره وری اولیه (تولید گیاهی) اقیانوس های جهان منجر شود.
ازآنجا که لایه ازن ناحیه جنوبگان درسال های اخیر ۵۰درصد کاهش یافته, بنابراین دراین منطقه مقداربیشتری اشعه UV-B به سطح اقیانوس می تابد که این تولید فتوپلانکتون ها(آونگ های میکروسکوپی شناورکه شالوده ذنجیره غذایی دریا هستند) راکاهش می دهدو همچنین موجب آسیب رسیدن به DNA و درنتیجه رشد و تولید مثل آنها می شود. درباره اثرات انهدام لایه ازن برسلامت انسان باید گفت که درحال حاضرعقیده براین است که احتمالا انواع بیماری ها درمقایسه با شرایط غیر ازآن به صورت همه گیر ظاهر خواهد شد.
برخی از وضعیتهای پزشکی که باافزایش اشعه UV-B وخیم ترمی شوندعبارت است از:
۱) سرطان های پوستی
۲) آسیب های چشمی وتاثیر برسیستم ایمنی بدن.
تحقیات نشان داده است که به ازای ۵ درصدکاهش ضخامت لایه ازن درآمریکا,۵۶۰۰۰ بیمار برتعدادمبتلایان به سرطان پوست(ازنوع سرطان یاخته های قاعده ای) و۲۵۰۰۰ برتعدادمبتلایان به سرطان پوست(نوع سرطان با یاخته های متورق) افزوده شده است. برخی از تخمین ها حکایت از آن دارندکه اگر هیچ اقدامی در زمینه کاهش تخریب لایه ازن صورت نگیرد, میزان مرگ ومیر ناشی از سرطان پوست برای افرادی که در حال حاضر درایالات متحده زندگی می کنند وآنهایی که تاسال ۲۰۷۵ دراین کشور متولد می شوندحدود ۳میلیون نفر خواهد بود.
۲ مشکل مهم در سطح کره زمین :
۱)گرم شدن کره زمین:
درجه حرارت متوسط زمین طی صد سال گذشته نسبت به هر دوره صد ساله دیگر درده هزار سال گذشته افزایش داشته است. اگر آهنگ رشد درجه حرارت همین طور ادامه یابد, گرم شدن جهان درقرن بیست ویکم می تواند سبب ایجاد مصیبتهای بزرگی برای زندگی در روی زمین شود. خشکسالی , شیوع بیماری های گوناگون وجاری شدن سیل های شدیدبه سبب آب شدن یخهای قطبی ازجمله این مصیبتها می باشد.گرم شدن جهان نتیجه افزایش گازهای گلخانه ای درجوزمین است. این گازها سبب می شوندکه مقداری ازگرمای ناشی ازنورخورشید حبس شود. سردسته این گازها دی اکسیدکربن می باشد که ازاحتراق گازهای فسیلی درنیروگاه ها واتومبیلها ایجادمی گردد. یکی ارزراه حل هایی که درآینده می تواندمورد استفاده قراربگیرد, ایجاد نیروگاه های همجوشی هسته ای است. دراین نیروگاه ها, برعکس نیروگاه های امروزی که اتم ها درآن می شکنند,اتم هابه هم جوش می خورند. دراین فرآیند انرژی زیادی تولید می شود ولی زباله های رادیو اکتیو تولید نمی گردد. هدف دانشمندان راه اندازی یک نیروگاه همجوشی هسته ای دراوایل قرن بیست ویکم میلادی می باشد. راه حل دیگر, منجمد کردن گاز دی اکسید کربن موجود درهوا وانبار کردن آن درفضا است, ولی شاید ساده ترین راه حل , افزودن آهن به آب اقیانوس ها می باشد . اخیرا ثابت شده است که این کار سبب افزایش پلانکتونها (موجودات ریزو زنده میکروسکپی) درآب می شود و این پلانکتونها مقادیر زیادی از دی اکسید کربن موجود در هوا راجذب خواهند کرد. اگر گرم شدن جهان همین طور ادامه پیداکند, تا پایان قرن بیست ویکم, سطح اقیانوس هفتاد متر بالا خواهد آمد. این امر سبب ایجاد سیل های بسیار شدید در بسیاری از کشورهایی می گردد که(مانند بنگلادش) درزمین های پست قرار دارند. همچنین ادامه افزایش درجه حرارت زمین, یخهای جنوبگان وشمالگان را ذوب خواهد کرد و شهرهای زیادی زیر آب فرو خواهند رفت و بسیاری ازشهرهانیز به صورت نسخه های بزرگتری ازشهرونیز درخواهند آمد. شهرهایی که به جای خیابانهای پر از اتومبیل کانال هایی خواهند داشت که درآنها قایق ها به رفت وآمد مشغول می باشند. افزایش درجه حرارت اتمسفر زمین به معنی افزایش دمای سطح آب دریاها نیزهستکه این خود می تواند جریانهای اقیانوسی رادگرگون کندوهمین امرشرایط اتمسفررادربروز با طوفانها تغییرخواهد داد.چرخش جریان های عمده اقیانوسی باعث توزیع حرارت ازاستوا به سمت قطب می گردد. طوفانهای اقیانوس اطلس واقیانوس آرام شرقی وغربی درچرخش اتمسفر, جابجایی بارندگی وایجاد حرارت نهایی به سوی قطب موثر می باشد.
بادوبرابر شدن میزان دی اکسیدکربن جو زمین ودرنتیجه افزایش دمای سطح آب دریابه میزان ۳/۲ تا۸/۴ درجه سانتی گراد,پتانسیل تخریبی طوفانهای حاره ای ۶۰ درصد افزایش خواهد یافت.
هیات بین الدول بررسی کننده تغییرات اقلیمی IPCC پیش بینی کرده است که سطح اقیانوس های جهان تاسال ۲۰۳۰ درحدود ۲۰ سانتی متر و درانتهای قرن ۲۱ , تا۶۵ سانتیمتر افزایش خواهد یافت(بادامنه ۳تا۱۰ سانتیمتر درهردهه) . این هیات هشدار داده است که پیش بینی های به دست آمده براساس الگوهای رایانه ای نمی تواند گویای بسیاری از واکنشهای گیاهان, باکتری ها, اقیانوس ها, بخارها, ابرهاو موجودات کره زمین باشداگر چه توافق های علمی راین پایه قراردارندکه نتیجه این دگرگونی ها میزان حرارت وهمچنین آثار تغییرات جوی رااحتمالا افزایش خواهد داد.
۲) عصر یخبندان بعدی:
شاید دوران های یخبندان , نیمی از تاریخ زمین راتشکیل داده باشدو مسلما خیلی قبل ازآن که انسان پا بر روی این سیاره بگذارد دوران های یخبندا وجود داشته اند , دوران های متناوبی که درآنها ورقه هایی از یخ مناطق بزرگی از زمین را می پوشاندند و سبب ایجاد بادهای شدید و ریزش دائمی برف می شدند. باید گفت که دوره یخبندان بعدی به تاخیر افتاده است. بنابراین دانشمندان باید راهی برای متوقف کردن آن پیدا کنند. هر یک از دوره های یخبندان قبلی از۲۰میلیون تا۵۰میلیون سال ادامه داشته است. تنها ده درصد از دو میلیون سال گذشته دارای دوره های آب وهوایی گرم,مثل دوره ای که ما درآن زندگی می کنیم ,بوده است. عوامل زیادی دست به دست یکدیگرمی دهند وسبب بوجود آمدن دوره های یخبندان می گردند. یکی از مهمترین این عوامل تغییراتی است که طی زمانهای طولانی در گردش زمین به دور خورشید ایجاد می گردد. طی هزاران سال مداری که ما درآن به دور خورشید می گردیم می تواند تا میلیون ها کیلومتر تغییر کند و این فاصله روی آب و هوا تاثیر می گذارد دوران یخبندان قبلی درحدود ۵/۳ میلیون سال قبل آغاز شد و کانادا , گرینلند, سیبری.
اسکاندیناوی وقسمت اعظم بریتانیا ازجمله دریای شمال را پوشاند. آخرین باری که قطب شمال به سمت جنوب شروع به گسترش کرددرطول آمریکای شمالی آنقدر پیشرفت کرد تا به منطقه پایین دست دریاچه های بزرگ رسید. اگر دوباره چنین اتفاقی روی دهد , شهرهایی نظیر نیویورک بوسیله رودخانه عظیمی از یخ عملا ازبین خواهد رفت. جنوبگان قاره یخ زده ای در اطراف قطب جنوب است. دردوران یخبندان جدید, ورقه های یخ از مناطق قطبی شروع به پیشروی می کنند و براساس شواهدی که دردوران یخبندان قبلی دردست است سر راه خود خانه های بسیاری راخراب خواهند کرد. دانشمندان فکر می کنند وقتی یک دوره یخبندان آغاز می شود ظرف مدت ۲۰سال روی آب وهوای جهان اثر می گذارد.
دوره یخبندان بعدی سبک زندگی نسل هایی راکه در آن دوره زندگی خواهند کرد بطور کلی تغییر خواهد داد.
ازآنجا که یخ پیشروی می کند شهرهای کنونی دیگر وجود نخواهند داشت . میلیون ها نفر سعی خواهند کرد به مناطق نزدیکتر به استوا, که گرمتراست کوچ کنند و این مسئله باعث تراکم بیش ازحدجمعیت خواهد شد. به جای این کارممکن است بتوانیم مثل اسکیموها خانه هایی از یخ بسازیم وخودمان رابا شرایط یخبندان تطبیق دهیم.
۳) خط اجرام آسمانی :
زمین دائماً توسط شهاب سنگ ها خرده سیاره ها و ستاره های دنباله دار تهدید می شود که پروژه های مختلفی شروع شده و هدف آن بررسی وضعیت سنگ های آسمانی است که ممکن است در آینده به زمین نزدیک شوند :
مانند : خرده سیاره ای به نام ( F۱۱×۱۹۹ ) که در قرن آینده چندین بار از نزدیک زمین عبور خواهد کرد . البته خطراتی که کره زمین را تهدید می کنند از موضوعات گفته شده بیشتر است و ممکن است در آینده این خطرات در اشکال دیگری نیز بروز کند .
۴) چهارمین کشف بزرگ تکنولوژیک مربوط به رایانه یا کامپیوتر می باشد که شاید مهمترین پیروزی انسان می باشد . زیرا برای اولین بار در تاریخ خود موفق شده است بعضی از توانایی های مغزی را به وسیله تکنولوژی افزایش دهد .
۵) پنجمین کشف و انقلاب عمده که برای هر موجود زنده و در نتیجه انساتن نقش تعیین کننده ای دارد ، مربوط به قوانین ژنتیک و تکنولوژی زیستی است که از راه دست کاری در ژنها ، می توان اندام های کاملاً تازه ای به وجود آورد .

منابع و مآخذ :
۱- کتاب آینده بشر و پایان جهان – مؤلف : احمد امیری پور .
۲- عمده ترین آشفتگیهای زیست محیطی قرن حاضر – تألیف : حمیدرضا پورخباز و علیرضا پورخباز ص۴۱ و ص۴۲ .
۳- قرن بیست و یکم – تألیف : مارسو فلدان – ترجمه غلامعلی توسلی – ص۲۴ و ص۲۵ .
۴- سیاره زمین در خطر – تألیف : مایک فلاین – ترجمه : داوود شعبانی دایانی – ص۸ .
۵- آینده بشر – تألیف رابرت کلارک گراهام – ترجمه : کورش زعیم .

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان