هیات فوق‌العاده قفقازیه

به اهتمام : آذری‌شهرضایی - رضا
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۵/۱۷
رده دیویی : ۹۵۵.۰۷۵۲۰۷۵
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۵۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۱۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۵۵۷۲-۵۵-X

'ایران و همسایگان 'عنوان مجموعه‌ای است که طی آن, بخشی از تاریخ مناطق پیرامونی جغرافیای سیاسی ایران براساس اسناد و مدارک فارسی بازگو می‌شود . این کتاب از مجموعه مذکور شامل متن اسناد مذاکرات و قراردادهای هیات اعزامی ایران به قفقاز تحت سرپرستی سید ضیائ‌الدین طباطبایی در سال 1338ـ 1337ق است .به دنبال رویدادهای ناشی از انقلاب کمونیستی 1917و جنگ جهانی اول در کشور روسیه و انحلال فدراسیون ماورای قفقاز و یک رشته حوادث دیگر, سه کشور مستقل با اسامی 'جمهوری گرجستان', 'جمهوری آذربایجان 'و 'ارمنستان ' پدید آمد .سپس تمایل سران جمهوری آذربایجان برای توسعه روابط با ایران منجر به اعزام هیات‌ها و گفت و گوهایی درباره مسائل سیاسی و اقتصادی مورد علاقه طرفین شد .در پی آن, پس از مذکرات مقدماتی, سرانجام دولت ایران که در آن وقت تحت ریاست میرزا حسن خان وثوق‌الدوله قرار داشت, تصمیم گرفت که سیدضیائ‌الدین طباطبایی, مدیر روزنامه 'رعد 'را در راس هیاتی به جمهوری آذربایجان اعزام کند .قراردادهایی که به امضای طرفین رسید عبارت بودند از : 1ـ مسئله ترانزیت, 2ـ مسئله کنسولگری‌ها, 3ـ مسئله روابط پستی, 4ـ مسئله کولی پستال , 5ـ مسئله گمرکات, 6ـ مسئله روابط تلگرافی, 7ـ معاهده دوستی . لیکن اندکی پس از مذکرات فوق, حکومت باکو به دست بلشویک‌ها سقوط کرد و نه تنها این قراردادها, هیچ‌گاه به تصویب طرفین نرسید, بلکه دوران استقلال جمهوری آذربایجان نیز به پایان رسید .اسناد این مجموعه شامل 98فقره سند و مشتمل بر قراردادها, گزارش‌ها, تلگراف‌ها و مکاتبات مربوط به مذاکرات هیات اعزامی ایران است .در ابتدای کتاب فهرست توصیفی و موضوعی اسناد ذکر شده, سپس مقدمه کتاب شامل گزارشی از چگونگی و زمینه تاریخی اعزام هیات ایرانی درج شده است .بخش پایانی کتاب به فهرست اعلام و عکس‌های متعددی از اسناد اختصاص دارد .