تکالیف و وظایف منتظران

۱ ) امام شناسی
شناخت امامت و امام اولین وظیفه مومن اهل انتظار است که براساس معرفت توحید و شناخت نبوت استوار می گردد چون دانستیم پیامبر خلیفه خداوند است و بر اساس امر و وحی او سخن می گوید و کار می کند آن گاه می بایست امام را در پرتو معرفت پیامبر بشناسیم .
از آنجا که امامت جز نیابت رسالت نیست و نائب جز سخن منوب عنه را نمی گوید آن که منوب عنه را شناخت به معرفت نائب او بار می یابد و چون بدین پایه رسید مشکلات علمی و عملی اش حل خواهد شد یعنی وقتی به این معرفت بار یافت و از مجرای امامت و نبوت به توحید مرتبط شد آن گاه در فکر و عمل به غیر دین سر نخواهد سپرد و در تمامی عرصه های زندگی دین سالار خواهد بود. در عرصه امور اجتماعی به مردم سالاری غیر دینی تن نخواهد داد و قانون را بر محور « امرالله » خواهد دانست نه « امرالناس » از این رو به قانون جز قوانین الهی که از بیان و بنان و تبیین مقام والای نبوت و امامت جاری می گردد تسلیم نخواهد شد.
۲ ) پویایی و تلاش
ادراک صحیح و روشن معنای انتظار اقتضا می کند که انسان منتظر حرکت دائمی و تلاشی پویا داشته باشد تا بر اثر آن خود و جامعه خویش را مهیای ظهور امام منتظر(عج ) سازد. فرمایش وجود مبارک امام صادق (ع ) که لیعدن احد کم لخروج القائم و لوسهما(۱ ) چراغ روشنایی بخش این راه خجسته است .
لحظه میمون ظهور ناپیداست و این خود سبب می شود تا هر لحظه بی صبرانه در انتظار طلوع مبارکش باشیم . این انتظار عاقلانه در پرتو کلام نورانی صادق آل محمد(ع ) ما را بر آن می دارد که خویش را با حرکت و تلاش در راه استعدادیابی و زمینه سازی ظهور حضرتش و فراخور خود حتی به اندازه مهیا کردن تیری آماده حضورش سازیم . آنچه هست این تیر گاه تیر بیان و بنان است و گاه تیری درخور سایر عرصه های علمی و نظامی . یا باید توانمند باشیم که معارف الهی را شرح و تفسیر کنیم و توسعه دهیم و نشر و ابلاغ کنیم و با تمییز عقل از حس و قیاس و وهم و استحسان و خیال و مغالطه در صیانت این چراغ نورانی بکوشیم یا با تسلط به فن آوری های گوناگون در عرصه های مختلف به ویژه در زمینه دفاع نظامی مهیای رویارویی با آنانی باشیم که زعم خاموشی شعله فروزان وحی را در سر می پرورانند گرچه داشتن هر دو سلاح مطلوب تر است .
آن که به انتظاری تهی از رزم آوری و مجاهده دل خوش می دارد و گمان می کند بی آمادگی برای جهاد و شهادت می توان منتظر موعود موجود بود خیالی باطل دارد و کار انتظارش به سامان نخواهد رسید.
۳ ) تخلق به کرائم اخلاقی
شکی نیست که منتظران وجود مبارک ولی عصر(عج ) که در مکتب انتظار صادقانه درس صلاح و اصلاح آموخته اند می باید افزون بر دعای زبانی برای تعجیل در فرج وجود مبارک امامشان با زبان حال و استعداد نیز چنان باشند. بر همین اساس آن که انتظارش حقیقی و ترقبش صادق باشد می تواند از عمق جان خویش با زبان حال و قال فرج میمون و خجسته امام خویش را از خداوند سبحان مسئلت دارد.
برای نیل به چنین مرتبه ای انسان منتظر می بایست به دانش خود عمل کند و مجهولات را بپرسد نیز خیرخواه همگان باشد و کینه کسی را در دل نپرورد چرا که قلب کین آلوده شایسته بذرافشانی معرفت و محبت ولی عصر (عج ) نیست .
منتظر حقیقی را بایسته است که به غیر خدا تکیه نکند و جز به او امید نبندد و مراقب سرزمین قلبش باشد و این کالای ثمین را به ثمن بخس شهوت و غفلت نفروشد زیرا ارائه دهنده چنین کالایی جز دشمن آشکار انسان نیست و ابلیس چون چنین معامله ای کند ثمن و مثمن را با هم می برد و چیزی جز خسران و زیان بهره فروشنده نخواهد شد.
آن که دین و اخلاقش را به شیطان بفروشد شیطان تمام هویت انسانی او را می ستاند و چون چنین کرد همه را در مسیر تباب و تباهی خویش هزینه خواهد کرد . و آن گاه چنین انسانی مصداق بارز (خسر الدنیا والاخره )(۲ ) خواهد بود .
ترک تعلق به مظاهر دنیای مذموم زمینه طهارت روح و پاکی ضمیر انسان منتظر را فراهم می آورد آن گاه به لطف خدای سبحان صاحب شامه ای می شود که عطر دل انگیز حضور مولای خویش را استشمام می کند و مستانه می سراید : « سحر از بسترم بوی گل آیو » (۳ ) نه تنها با این شامه بوی خوش یار را درمی یابد رایحه عفن دنیازدگی دنیا خواهی نفاق و تفرقه افکنی را نیز تشخیص می دهد و از حریم هلاکت بار آن نیز دوری خواهد کرد.
۴) تعالی فرهنگ مدیریت شهامت و شجاعت
معنای حقیقی انتظار تحصیل شرایط حضور و ظهور ولی عصر(عج ) است و هر که در این مسیر مجاهده نکند انتظارش به حقیقت انتظار موصوف نمی شود.
برپایه روایات تشریح وقایع پس از ظهور هنگام قیام ولی عصر(عج ) دست لطف الهی بر سر امت کشیده و عقل هایشان کامل می گردد و بردبار می شوند. این رشد و بالندگی چیزی نیست که نیازی به زمینه سازی نداشته و انسان ها ناگاه و یکباره از نادانی به دانایی رسند.تعالی سطح فرهنگ تعقل و فهم عمومی نخستین زمینه لازم جهت ادراک پیام انسان کامل و ظهور ولی مطلق خداست و این مهم از گرانمایه ترین وظایف منتظران آن حضرت است زیرا جامعه ای که از سطح فرهنگ والاتر و بالاتری برخوردار باشد معارف الهی را که امام (ع ) عرضه خواهد کرد بهتر ادراک و در برابر هجوم امواج جهل و کینه بهتر ایستادگی و دفاع می کند. نه خود گرفتار جهل و تجاهل می گردد و نه اجازه می دهد از جهل دیگران سو استفاده شود.
وظیفه دیگر اهل انتظار رشد و تعالی بخشیدن به تدبیر امور مدیریت های اجتماعی و اکمال ملکات شهامت و شجاعت است زیرا دین و اجرای احکام حیات بخش آن همواره به این چهار عنصر محتاج است و به فرموده امام باقر(ع ) شجاعت صلابت و نفوذ در اجرای احکام الهی از ویژگی های یاران وجود مبارک امام زمان (عج ) است : اجرای من لیث و امضی من سنان (۴ ) و چون جامعه اسلامی در رشد و تعالی فرهنگ و خردورزی از سویی و بالندگی شجاعت شهامت و مدیریت از سوی دیگر به نصاب خود رسید زمینه ظهور حجت مطلق الهی فراهم می گردد.
۵ ) اقتدا به سنت و سیره پیامبر و امامان (ع )
امام عصر(عج ) احیا کننده آموزه های نورانی قرآن و معارف پیامبر اکرم و ائمه هدی (ع ) است . رهاورد امام عصر (عج ) همان اسلام ناب و معارف والای پیامبر عظیم المنزله اسلام است که از خزائن الهی عرضه داشت و امامان معصوم (ع ) یکی پس از دیگری این حقیقت را در بیان و سیره خویش پاس داشتند.
راه امام عصر (عج ) جز راه قرآن و عترت نیست و منتظر امام عصر(عج ) می بایست با قرآن و آموزه هایش از سویی و با سیره و معالم عترت از سویی دیگر آشنا باشد تا بتواند خویش را در پرتو انوار روح بخش آن ها نهد و با اقتدای به آنان خود را برای حضور در محضر امام زمان (عج ) آماده سازد . (۵ )

حضرت آیت الله جوادی آملی
پاورقی :
۱ ـ الغیبه نعمانی ص ۳۲۰
۲ ـ سوره حج آیه ۱۱
۳ ـ دیوان اشعار باباطاهر قسمت اول
۴ ـ بصائرالدرجات ص ۲۴ بحارالانوار ج ۷۲ ص ۳۱۸
۵ ـ امام مهدی (عج ) موجود موعود اثر آیت الله جوادی آملی
معنای حقیقی انتظار تحصیل شرایط حضور و ظهور ولی عصر(عج ) است و هر که در این مسیر مجاهده نکند انتظارش به حقیقت انتظار موصوف نیست
به فرموده امام باقر(ع ) شجاعت صلابت و نفوذ در اجرای احکام الهی از ویژگی های یاران وجود مبارک امام زمان (عج ) است
تعالی سطح فرهنگ تعقل و فهم عمومی نخستین زمینه لازم جهت ادراک پیام انسان کامل و ظهور ولی مطلق خداست

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی