شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا


مانع نابودی محل دفن صوراسرافیل و ملک‌المتکلمین شویم


مانع نابودی محل دفن صوراسرافیل و ملک‌المتکلمین شویم
از خیابان كمالی به طرف خیابان مخصوص كه حركت كنی در خیابان مخصوص به بن‌بستی می‌رسی كه نام شهید ابراهیمی را بر خود دارد، در انتهای این كوچه دست چپ خانه‌ای است كه در دل خود اسرار فراوانی دارد، اسراری كه در تیرماه ۱۲۸۶ در واقعه حمله به مجلس و توپ بستن آن و سپس دستگیری تعدادی از مبارزین مشروطه و محاكمه آنان در باغشاه و شكنجه و كشتن فجیع چند تن از آنان در خاطره تاریخ مشروطه باقی مانده است.
دو تن از این بزرگان- میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل مدیر روزنامه صوراسرافیل كه باید او را پایه‌گذار روزنامه‌نگاری نوین در ایران دانست و میرزا نصرا... بهشتی معروف به ملك‌المتكلمین كه زبان و قلم او جوهره مشروطه شد- در این خانه خفته‌اند بعد از حادثه باغشاه و كشتن تعدادی از مشروطه‌خواهان خصوصا سه تن از اهالی قلم- میرزا نصرا... بهشتی- ملك‌المتكلمین- میرزا جهانگیرخان- صوراسرافیل- میرزا احمد تربتی- سلطان‌العلما- و تبعید تعدادی دیگر منجمله علی‌اكبر خان دهخدا غائله باغشاه خاتمه یافت. اجساد دو تن یعنی ملك‌المتكلمین و میرزا جهانگیرخان توسط قزاقان به خندقی بیرون از باغشاه پرت شد. دوستان این دو تن از این واقعه باخبر شدند و شبانه در همان خندق پشت دیوارهای باغشاه یعنی محل فعلی واقع در خیابان كمالی- خیابان مخصوص- كوچه شهیدابراهیمی اجساد آنان را دفن كردند. بعد از استبداد صغیر، سنگ قبری هم تهیه شد كه حاوی نام دو تن می‌باشد.
با گسترش تهران، خانواده ملك‌المتكلمین بنایی در این محل ساختند و یكی از فرزندان ملك به نام میرزا اسدا... ملك‌زاده هم در همین محل سكونت اختیار كرد.
بعد از انقلا‌ب اسلا‌می بحث بر سر این بود كه مجسمه ملك‌المتكلمین كه به وسیله سازنده مجسمه فردوسی منصوب در میدان فردوسی و با همان سنگ و قد و قواره كه در میدان حسن‌آباد نصب بود و به علتی به انبار پارك شهر منتقل شده بود و قرار بود در همین محل نصب شود، مفقود شد. مجسمه‌ای به آن بزرگی كه در زمان مفقود شدن خبرساز هم شد. ساختمانی كه محل دفن دو تن از شهدای مشروطه می‌باشد در طرح تعریض و گسترش بیمارستان لقمان‌الدوله قرار گرفته، خانواده ملك‌المتكلمین به جهت حفظ مقابر شهدای مشروطه حاضر شده‌اند بدون دریافت وجهی از بیمارستان لقمان‌الدوله قسمتی از ساختمان تخریب اما محل دفن را به نوعی بازسازی كنند كه محل شناخته شدن دفن دو تن از شهدای مشروطه همانند بسیاری از دیگر مقابر سران مشروطه ناشناس باقی نماند.
با شنیدن این خبر یعنی توسعه بیمارستان لقمان‌و گسترش آن تا محل دفن شهدای مشروطه قلب هر آزاده‌ای آزرده می‌شود. چگونه می‌توان باور داشت كه محل دفن صوراسرافیل و ملك‌‌المتكلمین به پاركینگ یا ساختمانی تبدیل شود و فرزندان این مرز و بوم از گذشته خود بی‌خبر باشند. ‌
نمی‌دانم سازمان میراث فرهنگی مشغول چه كاری است. حال كه مساله سد سیوند با شروع آبگیری آن با حضور رئیس‌جمهور حل شد و كورش آسوده خوابید، آیا نمی‌توانند جلوی تخریب ساختمان محل دفن ملك‌المتكلمین و صوراسرافیل را بگیرند كه تبدیل به پاركینگ نشود. اگر سد سیوند ۱۱ سال پیش طراحی و ظرف این مدت ساخته شد كه به گفته وزیر نیرو توافقی بین میراث فرهنگی و وزارت نیرو بسته شده كه اگر در زمان آبگیری متوجه اثرات تخریبی بر آرامگاه كورش شدند جلوی آبگیری را بگیرند و ظاهرا مدعی‌اند كه به گفته ایرج‌میرزا- كاریست گذشتست و سبوئیست شكستست- امادر مورد مقبره این دو تن كه هنوز كار از كار نگذشته است باید كاری كرد. این دو شهید بزرگوار حداقل بر اهالی قلم حقی بزرگ دارند، نگذارید با از بین بردن مقبره اینان یاد و خاطره شهدای باغشاه فراموش شود.
با راه‌اندازی سایت و كمك از مردم به بازسازی این مجموعه بپردازیم و از رندی كه مجسمه عظیم‌ملك‌المتكلمین كه سال‌ها در میدان حسن‌آباد سرپا ایستاده بود را مفقود نموده درخواست كنیم مجسمه را به محل مزار اینان منتقل كند تا بنای شهدای مشروطه را برپا داریم. لا‌زم است راجع به مجسمه ملك‌المتكلمین مختصر توضیحی بدهم؛ این مجسمه همانند مجسمه فردوسی توسط ابوالحسن‌خان صدیقی ساخته شد و در میدان حسن‌آباد نصب گردید.
در زمان رژیم سابق ظاهرا دربار با بودن این مجسمه در میدان حسن‌آباد مخالفت كرد. مجسمه برداشته به سازمان پارك‌ها برده شد. در سال ۷۸ مجسمه از محل سازمان پارك‌ها در پارك شهر به انبار سازمان پارك‌ها انتقال پیدا كرد و در اردیبهشت‌ماه سال گذشته این مجسمه مفقود گردید و هنوز از آن خبری نیست.
نعمت احمدی‌