ملکه اقیانوس ها

در سال ۲۰۰۴ در بندر ساوتهمپتون انگلیس پس از پنج سال تلاش متخصصان بزرگ ترین، مرتفع ترین، مجلل ترین و پرهزینه ترین کشتی مسافربری برای جهان تولید شد. این کشتی غول پیکر که کویین مری ۲ نام دارد بار دیگر عصر طلایی کشتی های پرشکوه اقیانوس پیمای اوایل قرن بیستم را با تکنولوژی و علوم پیشرفته قرن بیست و یکم در خاطره ها زنده کرد. در دوره یی نزدیک به ۶۵ سال، خطوط دریایی «کونارد» بریتانیا تنها یک اقیانوس پیما روی اقیانوس اطلس شمالی داشت که کویین الیزابت بود و اکنون زیر سایه سنگین کویین مری قرار گرفته است. برای درک بهتر این غول دریایی کافی است مجسم کنید جسم شناوری را که طول آن به اندازه ۴۳ اتوبوس دو طبقه یعنی ۵۵ متر بلندتر از برج ایفل است و در پهن ترین قسمت عرضی به اندازه یک زمین فوتبال دارد. جالب اینکه ارتفاع کویین مری از سطح عرشه آن تا دودکش به اندازه یک برج ۱۵ طبقه است.
این کشتی اقیانوس پیما که مجهز به پیشرفته ترین سیستم های رانش است می تواند فاصله بین بندر ساوتهمپتون تا نیویورک را در مدت کمتر از دو هفته طی کند. هر کشتی دیگری از انجام چنین کاری ناتوان است. مدیران خطوط دریایی کونارد از حدود ۱۵ سال پیش به فکر تولید و استفاده از چنین کشتی غول پیکری بودند و به همین دلیل برنامه تولید آن را در اولویت کاری خود قرار دادند. به همین دلیل هم یک گروه متخصص حرفه یی به سرپرستی «گری الیس» افسر ارشد کشتی الیزابت ۲ و نیز «استفان پین» مهندس طراح سازه های دریایی تشکیل دادند تا عملیات طراحی و تولید بزرگ ترین کشتی اقیانوس پیمای جهان را آغاز کنند. از همان ابتدا شکل ظاهری کشتی بسیار حائز اهمیت بود زیرا به دلیل انجام سفر در مناطق سرد و یخبندان لازم بود از ایجاد بالکن رو به جلو در کویین مری صرف نظر شود. همچنین لازم بود برای مقابله با امواج خروشان دریا، جلوی کشتی شکل کاملاً تیزی داشته باشد. ضمن اینکه اختصاص بخش خاصی برای حمل قایق های تندرو از دیگر مشخصات مهم آن محسوب می شود. برای انجام چنین طرحی، بخش زیرین کویین مری که در آب قرار می گیرد، بلندتر، پهن تر و هیدرودینامیک تر از هر کشتی اقیانوس پیمای دیگری است. جالب اینکه با توجه به طول ۳۵۰ متری محاسبه شده برای این اقیانوس پیما، هیچ کدام از شرکت های کشتی سازی بریتانیا، توانایی ساخت آن را نداشتند. به همین دلیل هم مکانی خارج از کشور انگلیس برای ساخت کویین مری انتخاب شد. این در حالی است که هم اکنون در جهان پنج شرکت هستند که توانایی و تکنولوژی ساخت چنین سازه هایی را دارند که از آن جمله کشورهای ایتالیا، کره جنوبی، فرانسه، ایالات متحده و آلمان را می توان نام برد. از بین این کارخانه های بزرگ، مجتمع فنی «آلستوم - شانتیر» واقع در منطقه «سنت قازار» در جنوب غربی فرانسه انتخاب شد زیرا شرکت های نزدیک به بریتانیا در اولویت بودند که از بین شرکت های فرانسوی و آلمانی، توانایی ها و تکنولوژی های شرکت فرانسوی، در سطح بالاتری تشخیص داده شد و عملیات ساخت کویین مری در آنجا شروع شد. طراحی و تولید این اقیانوس پیمای عظیم الجثه در اواسط سال ۲۰۰۱ میلادی آغاز شد و در اوایل سال ۲۰۰۴ به پایان رسید. عملیات ساخت به اندازه یی گسترده بود که نزدیک به چهار هزار نفر در قالب ۴۵ شرکت پیمانکار، شرکت برنامه ریزی و مهندسی و نیز کارگر و تکنسین در این زمینه مشغول به فعالیت بودند. ضمن اینکه همه روزه از ساعت ۳۰/۶ صبح کار شروع می شد و تا ساعت ۱۰ شب ادامه داشت. کویین مری ۲ در واقع جایگزین کویین مری ۱ شد. این اقیانوس پیما (کویین مری ۱) با به پایان رسیدن دوران فعالیتش، هم اکنون به یک موزه جالب تبدیل شده و در ایالت کالیفرنیا روزانه از هزاران بازدیدکننده پذیرایی می کند.
در بخشی از این موزه شناور نحوه عملکرد پرسنل بخش موتورخانه و نحوه زندگی آنها در یک کشتی بخار نشان داده می شود. یعنی جایی که کارگران با سرعت و با حالتی دیوانه وار مشغول پر کردن محفظه دیگ های بخار از زغال سنگ هستند تا با ایجاد فشار بخار کافی کشتی را از برخورد با یک کوه یخ (همان بلایی که موجب شد اقیانوس پیمای تایتانیک برای همیشه به اعماق دریا برود) ایمن نگه دارند.
کشتی کویین مری۲ در واقع باعث احیای دوباره سفرهای لوکس و تجملاتی کشتی های بخار اوایل قرن بیستم شده است ولی با این تفاوت که دیگر خبری از آن جنجال های تجملاتی یک قرن پیش نیست، ضمن اینکه کشتی بخار جای خود را به اقیانوس پیماهای مجهز به موتورهای پیشرفته و توربین های گازی داده است. کشتی کویین مری به شش نیروگاه تولید برق مجهز است که چهار نیروگاه آن از توربین های دیزلی بدون آلایندگی بهره می برند و محصول کمپانی warsila در نزدیکی شهر نوکیای فنلاند است. این توربین های دیزلی بدون آلایندگی مجهز به تکنولوژی «ریل مشترک» بوده و سیستم سوخت آنها به صورت الکترونیکی و با سیستم های کنترلی پیشرفته هدایت می شود تا درنهایت با کمترین میزان مصرف حداکثر بازدهی را داشته باشد.
موتورهای به کار رفته در این اقیانوس پیما توسط دو توربین جت تقویت می شوند و برای کاهش میزان اکسیدهای نیتروژن در آنها مقدار درجه حرارت هر سیلندر قبل از تزریق سوخت توسط سیستم های ابزار دقیق کاهش می یابد. جالب اینکه ژنراتورهای کویین مری به قدری قوی هستند که زمان قرار گرفتن در مدار (وقتی به طور همزمان فعال می شوند) این توانایی را دارند که برق یک شهر کوچک را تامین کنند.
برق تولیدی این ژنراتورها، روشنایی تمام بخش های این اقیانوس پیمای غول پیکر را از فروشگاه ها گرفته تا سیستم تهویه و شبکه پیشرفته کامپیوتری آن تامین می کند. کویین مری ۲ از لحاظ سطح آسایش و راحتی هم فوق العاده است به طوری که نه تنها در سطح دریاها بلکه شاید در خشکی نیز هیچ هتلی و اقامتگاهی تا این اندازه لوکس نباشد.
بهترین بخش اقامتی این کشتی بخش آپارتمان های ویژه آن است که از زیربنای ۱۵۰ تا ۲۵۰ مترمربع برخوردار بوده و از بهترین هتل آپارتمان ها نیز مجلل ترند. دو طبقه از کشتی هر کدام شامل پنج آپارتمان ویژه با چشم اندازی رو به دریا هستند و همچنین مجهز به محوطه ورزش اختصاصی، کتابخانه شخصی و سیستم اینترنت پرسرعت بوده و نیز دارای یک سالن سینمای شخصی و سرویس بهداشتی مخصوص مهمانان هم هستند.
با تولید این کشتی عظیم الجثه، بریتانیا ثابت کرد در کنار کشورهای کره جنوبی و ایالات متحده که بزرگ ترین صنایع کشتی سازی جهان را دارا هستند، حرف های زیادی برای گفتن دارد.

علیرضا سزاوار
www.chicagotribune.com
www.techworld.com

منبع : روزنامه اعتماد