سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا

دستورالعمل‌های‌ مبارزه‌ با آنفلوآنزای‌ مرغی‌


دستورالعمل‌های‌ مبارزه‌ با آنفلوآنزای‌ مرغی‌
با کنترل‌ جاده‌های‌ ورودی‌ به‌ کشور، گذرگاه‌های‌ دریایی‌ و نظارت‌ بر فرودگاه‌ها می‌توان‌ راه‌ نفوذ آنفلوآنزای‌ مرغی‌ را بست‌ اما مشکل‌ کار، کنترل‌ پرواز پرندگان‌ مهاجری‌ است‌ که‌ بدون‌ روادید و گذرنامه‌ از مرزهای‌ آسمانی‌ می‌گذرند و برپهنه‌ دشت‌ها و حاشیه‌ تالاب‌ها و دریاچه‌های‌ ایران‌ فرود می‌آیند.
در آغاز این‌ هفته‌ چند قوی‌ مهاجر را که‌ در تالاب‌ انزلی‌ مرده‌ بودند، پیدا کردند. قوهایی‌ که‌ مشکوک‌ به‌ آنفلوآنزای‌ مرغی‌ هستند. لاشه‌های‌ این‌ قوها به‌ آزمایشگاه‌ سازمان‌ بهداشت‌ جهانی‌ دام‌ در اروپا فرستاده‌ شده‌ است‌ تا نتیجه‌ آزمایش‌ اعلام‌ شود، اما پیش‌ از رسیدن‌ نتیجه‌ آزمایش‌، برای‌ جلوگیری‌ از گسترش‌ احتمالی‌ آنفلوآنزای‌ مرغی‌، به‌ دستور وزارت‌ بهداشت‌ هم‌اکنون‌ کشتار پرندگان‌ در گستره‌ وسیعی‌ از انزلی‌ ادامه‌ دارد و این‌ کشتار تا شعاع‌ ۱۰ کیلومتری‌ مرزهای‌ غربی‌ کشور نیز همچنان‌ دنبال‌ می‌شود.
مقام‌های‌ بهداشتی‌ کشور، با توجه‌ به‌ پرواز پرندگان‌ مهاجری‌ که‌ به‌ مرغزارها و تالاب‌های‌ کشور بویژه‌ شمال‌ ایران‌ روی‌ می‌آورند نگران‌ خرید و فروش‌ این‌گونه‌ پرندگان‌ در گیلان‌ و مازندران‌ هستند.
این‌ پرندگان‌ در مسیر طولانی‌ مهاجرت‌ معمولاً در کشتزارهای‌ مختلف‌ از جمله‌ شالیزارهای‌ شمال‌ فرود می‌آیند تا برای‌ سفر به‌ دانه‌چینی‌ و استراحت‌ بپردازند و شکارچیانی‌ هستند که‌ با دام‌ و تفنگ‌ اقدام‌ به‌ شکار این‌ پرندگان‌ می‌کنند و برای‌ فروش‌ به‌ بازار عرضه‌ می‌کنند.
پزشکانی‌ که‌ با خبرنگار ما در تماس‌ بوده‌اند به‌ خانواده‌ها هشدار می‌دهند هرگز پرندگان‌ شکار شده‌ مهاجر را خریداری‌ نکنند چراکه‌ خطر ابتلا به‌ بیماری‌ آنفلوآنزای‌ مرغی‌ از این‌ پرندگان‌ وجود دارد. هرچند که‌ این‌ پزشکان‌ یادآوری‌ می‌کنند پخت‌ گوشت‌ پرندگان‌ شکار شده‌ در حرارت‌ بالا بی‌خطر است‌ اما خطر آنجاست‌ که‌ تماس‌ اعضای‌ خانواده‌ها با لاشه‌ این‌ پرندگان‌ آلوده‌ می‌تواند باعث‌ سرایت‌ بیماری‌ شود. ولی‌ چگونه‌ آنفلوآنزای‌ مرغی‌ به‌ انسان‌ها سرایت‌ می‌کند؟
به‌ گفته‌ پزشکان‌ متخصص، خطر انتقال‌ آنتی‌ ژن‌های‌ حیوانی‌ (از جمله‌ پرندگان‌) به‌ انسان‌ همواره‌ وجود دارد. آنفلوآنزای‌ «H۵N۱‌» که‌ ویروس‌ «H۵N۱‌» هم‌ گفته‌ می‌شود، عفونتی‌ است‌ که‌ بطور عمده‌ در پرندگان‌ وجود دارد و چرخش‌ خاص‌ آن‌ در پرندگان‌ وحشی‌ و مهاجر دیده‌ می‌شود.
این‌ ویروس‌ در میان‌ پرندگان‌ بسیار سریع‌ سرایت‌ می‌کند که‌ اغلب‌ منجر به‌ مرگ‌ پرندگان‌ مبتلا می‌شود و باتوجه‌ به‌ گستردگی‌ مرزهای‌ کشورمان‌ پیشگیری‌ از شیوع‌ این‌ بیماری‌ خطرناک‌ به‌ تلاش‌های‌ گسترده‌ و هماهنگ‌ سازمان‌ها و همکاری‌ مردم‌ نیاز دارد. ویروس‌ آنفلوآنزای‌ مرغی‌ در حدود سه‌ سال‌ پیش‌ شیوع‌ پیدا کرد و یک‌ سال‌ بعد عده‌ زیادی‌ را در کامبوج‌، اندونزی‌، تایلند و ویتنام‌ مبتلا ساخت‌.
انجمن‌ حمایت‌ از بیماران‌ عفونی‌ که‌ از حدود چهارسال‌ پیش‌ فعالیت‌ خود را آغاز کرده‌، اخیراص یک‌ نشست‌ علمی‌ برای‌ افزایش‌ سطح‌ علمی‌ پزشکان‌ و آگاهی‌ از آخرین‌ اطلاعات‌ علمی‌ در زمینه‌ بیماری‌های‌ عفونی‌، بویژه‌ آنفلوآنزای‌ مرغی‌ برگزار کرد که‌ در آن‌ خانم‌ دکتر محرز خانم‌ دکتر مختاری‌ دکتر صابری‌ دکتر همکار و دکتر گویا حضور داشتند.آنچه‌ که‌ می‌خوانید حاصل‌ این‌ نشست‌ علمی‌ است‌:
به‌ نظر می‌رسد که‌ در حال‌ حاضر احتمال‌ انتقال‌ ویروس‌ از انسان‌ به‌ انسان‌ ضعیف‌ باشد. برای‌ تولید ویروس‌ که‌ دارای‌ آنن‌ ژنیتیته‌یی‌ که‌ قابلیت‌ انتقال‌ انسان‌ به‌ انسان‌ دیگر را داشته‌ باشد، نیاز به‌ یک‌ مخزن‌ پرنده‌، یک‌ حد واسط‌ خوک‌ و انسان‌ به‌ عنوان‌ «میزبان‌ نهایی‌» وجود دارد. در موارد استثنایی‌، انسان‌ به‌ جای‌ حیوان‌ مثل‌ خوک‌ می‌تواند به‌ عنوان‌ میزبان‌ مطرح‌ باشد. در این‌ صورت‌ خطر انتقال‌ ویروس‌ از انسان‌ به‌ انسان‌ وجود خواهد داشت‌.
نکته‌ مهم‌ این‌ است‌ که‌ ویروس‌ آنفلوآنزای‌ پرندگان‌ قابلیت‌ سرایت‌ به‌ سایر حیوانات‌ خانگی‌ مانند، سگ‌، گربه‌ و پرندگان‌ تزیینی‌ مانند طوطی‌، بلبل‌ و قناری‌ وجود دارد که‌ از این‌ راه‌ می‌تواند به‌ انسان‌ سرایت‌ کند.
تماس‌ نزدیک‌ انسان‌ با پرنده‌ آلوده‌ مهمترین‌ راه‌ انتقال‌ ویروس‌ محسوب‌ می‌شود. تاکنون‌ انتقال‌ بیماری‌ از طریق‌ مصرف‌ گوشت‌ پرنده‌ و تخم‌مرغ‌ گزارش‌ نشده‌ است‌ ولی‌ ترجیح‌ بر آن‌ است‌ تنها مصرف‌ گوشت‌ مرغ‌ و تخم‌مرغ‌ به‌ صورت‌ کاملا پخته‌ شده‌ باشد. روش‌های‌ انتقال‌ ویروس‌ از مرغداری‌ به‌ خارج‌ از آن‌ عبارتند از: وسایل‌ نقلیه‌، انتقال‌ از طریق‌ جوندگان‌، پرنده‌های‌ وحشی‌، از طریق‌ باد و از طریق‌ انسان‌. تاکنون‌ ۵۲ مورد ابتلا به‌ آنفلوآنزای‌ مرغی‌ گزارش‌ شده‌ است‌ که‌ همراه‌ با ۳۹ مورد مرگ‌ و میر بوده‌ است‌.
کنترل‌ ویروس‌ از طریق‌ مخزن‌ اصلی‌ که‌ پرندگان‌ وحشی‌ هستند تقریبا غیرممکن‌ است‌. بنابراین‌ این‌ عمل‌ باید از طریق‌ کنترل‌ مرغداری‌ها انجام‌ شود که‌ کار دشوار همراه‌ با زیان‌های‌ اقتصادی‌ است‌. در ایران‌ احتمال‌ انتقال‌ آنفلوآنزای‌ طیور به‌ مرغداری‌ها و بعضا انسان‌ هم‌ در مسیر رفت‌ پرندگان‌ و هم‌ در مسیر برگشت‌ پرندگان‌ مهاجر وجود دارد.
● بررسی‌ اقدامات‌ انجام‌ شده‌ در ایران‌
تشخیص آزمایشگاهی‌: در ایران‌ یک‌ شبکه‌ آزمایشگاهی‌ تشکیل‌ شده‌ است‌ که‌ همکاری‌ تنگاتنگی‌ به‌ منظور گزارش‌ نمونه‌های‌ مشکوک‌ دارند.
پیشگیری‌ و درمان‌: ماسک‌های‌ نانو در اختیار افراد در معرض‌ خطر قرار داده‌ می‌شود تا در جهت‌ پیشگیری‌ اقدام‌ شود. در ایران‌ با توجه‌ به‌ اهمیت‌ پیشگیری‌ در افراد در معرض‌ خطر مانند سازمان‌ دامپزشکی‌ و افراد در ارتباط‌ با طیور برای‌ تزریق‌ واکسن‌ اولویت‌ با این‌ افراد در نظر گرفته‌ شده‌است‌.
در ایران‌ به‌ مسئولان‌ دولت‌ پیشنهاد شده‌ است‌ به‌ منظور کاهش‌ خطر ابتلا به‌ آنفلوآنزای‌ مرغی‌ هزینه‌ شکارچیان‌ پرنده‌های‌ وحشی‌ پرداخت‌ شود. همچنین‌ به‌ سایر افرادی‌ که‌ به‌ صورت‌ محلی‌ و سنتی‌ مرغ‌ نگه‌ می‌دارند آموزش‌ داده‌ شده‌ که‌ از تماس‌ پرندگان‌ خانگی‌ با پرندگان‌ وحشی‌ جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آورند که‌ البته‌ واضح‌ است‌ که‌ این‌ آموزش‌ باید بسرعت‌ انجام‌ گیرد. از دیگر پیشنهادات‌ پرداخت‌ هزینه‌ به‌ مرغداری‌ها است‌ که‌ دچار آلودگی‌ به‌ آنفلوآنزای‌ طیور می‌شود. در دمای‌ پایین‌ و انجماد، ویروس‌ چندان‌ فعال‌ نیست‌، بنابراین‌ توصیه‌ می‌شود که‌ مرغ‌ها قبل‌ از عرضه‌ به‌ بازار مدتی‌ در دمای‌ انجماد صنعتی‌ منجمد شوند که‌ البته‌ به‌ نظر می‌رسد این‌ کار با توجه‌ به‌ گستردگی‌ مرغداری‌های‌ نیمه‌ صنعتی‌ و سنتی‌ چندان‌ امکان‌پذیر نباشد.
در حال‌ حاضر طبق‌ پروتکل‌ اگر فردی‌ دمای‌ بدن‌ بالای‌ ۳۸ درجه‌ سانتیگراد داشته‌ باشد و علایم‌ معمولی‌ سرماخوردگی‌ در او بروز پیدا کند سابقه‌ تماس‌ با بیماری‌ که‌ مورد شناخته‌ شده‌ آنفلوآنزای‌ مرغی‌ است‌ طی‌ ۷ روز گذشته‌ داشته‌ باشد به‌ عنوان‌ فرد مشکوک‌ تلقی‌ می‌شود و باید بستری‌ گردد.
دارو باید در ۴۸ ساعت‌ اول‌ پس‌ از بروز بیماری‌ شروع‌ شود وگرنه‌ چندان‌ موثر نیست‌. ممکن‌ است‌ عفونت‌های‌ باکتریال‌ همزمان‌ وجود داشته‌ باشد و تجویز همزمان‌ آنتی‌بیوتیک‌ وسیع‌ الطیف‌ همزمان‌ توصیه‌ می‌شود. در اپیدمی‌های‌ آنفلوآنزا تزریق‌ واکسن‌ زنده‌ ضعیف‌ شده‌ کنترا اندیکه‌ است‌.
● دستورالعمل‌ WHO در زمان‌ بروز بیماری‌
هنوز دستورالعمل‌ ممنوعیت‌ مسافرت‌ به‌ هیچ‌ کشوری‌ وجود ندارد ولی‌ واردات‌ طیور و پرندگان‌ تزیینی‌ از آسیای‌ جنوب‌ شرقی‌ در حال‌ حاضر ممنوع‌ است‌.واکسیناسیون‌ برای‌ همه‌ افراد کشور لزومی‌ ندارد و فقط‌ افرادی‌ که‌ در معرض‌ خطر هستند باید واکسینه‌ شوند.
اگر بیماری‌ با شک‌ به‌ آنفلوآنزای‌ مرغی‌ بستری‌ شود باید در اتاق‌ ایزوله‌ قرار بگیرد و ترجیحا در اتاق‌ تهویه‌ وجود داشته‌ باشد. کسانی‌ که‌ مسئول‌ مراقبت‌ از بیمار هستند باید حداقل‌ تعداد باشند و افراد زیادی‌ را درگیر مراقبت‌ از بیمار نکنیم‌ و همگی‌ از ماسک‌ نانو استفاده‌ کنند و لباس‌ مخصوص‌ نیز داشته‌ باشند. قرنطینه‌ ۱۴ روز طول‌ می‌کشد تا در این‌ مدت‌ ثابت‌ شود که‌ بیماری‌ آنفلوآنزای‌ طیور نبوده‌ است‌.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید