سوزنی ‏برگ‏ها

سوزنی‏برگ‏ها درختانی بسیار مقاوم و همیشه سبزند و با توجه به تنوعی که دارند می‏توانند موارد استفاده زیادی داشته باشند.
به اعتقاد گیاه‏شناسان، درختان سوزنی‏برگ قدمتی دیرینه داشته و در چند میلیون سال پیش قسمت‏های وسیعی از پوشش گیاهی کره زمین را به خود اختصاص داده بودند.
در آثار به جا مانده از هنرمندان ایرانی طرح‏های زیبایی از شاخ و برگ‏های سوزنی‏برگ‏ها مشاهده می‏شود. در سنگ‏ها و کتیبه‏ها و آثار عتیقه ایرانیان نیز طرح‏هایی از میوه‏های مخروطی‏شکل کاج وجود دارد که نشان‏دهنده علاقه ایرانیان قدیم به سوزنی‏برگ‏هاست.
سرو، نوعی سوزنی‏برگ است که از دیرباز مورد احترام ایرانیان قرار داشته و آن را در اماکن متبرکه و مساجد می‏کاشتند. در کشور ما بعضی از سروها شهرت خاصی به دست آورده و اسم‏گذاری شده‏اند. چنین درختانی معمولاً عمری متجاوز از هزار سال دارند. درختان سرو در ادبیات فارسی سمبل عزت و آزادگی هستند.
مسیحیان در اعیاد و مراسم مذهبی سوزنی‏برگ‏هایی چون نوئل، نراد و کاج را تزئین نموده و به عنوان یک درخت مقدس به آن نگاه می‏کنند.
● موارد استفاده‏
از باغچه تا پاسیو، به هر صورتی که بخواهیم می‏توانیم سوزنی‏برگ‏ها را مورد استفاده قرار دهیم. باید دانست بعضی از آنها بسیار درشت و غول‏پیکرند. انواعی که سرخدار نامیده می‏شوند با رشد بیش از حدِ خود مانع ورود نور به خانه گشته و اتاق‏ها را تاریک می‏کنند اما همه آنها این طور نیستند.
سروِ رونده یا سروِ کوهی درختچه بسیار کوتاهی است که حالت رونده داشته و برای قسمت‏های میانی یا فقط در کنجی از باغچه مناسب است. اگر این درختچه را داخل باکس‏ها و سکوها بکاریم شاخه‏هایش را به پایین می‏آویزد که در این حالت بسیار تماشایی خواهد بود.
سروِ رونده بدون اینکه به مراقبت خاصی نیاز داشته باشد به صورت دایمی در تمام طول سال، باغچه شما را زیبا و سرسبز نگه می‏دارد. حتی بعضی از سوزنی‏برگ‏ها را می‏توانیم در گلدان‏های بزرگ و عمیق بکاریم و در پاسیو یا روی پله‏های ورودی ساختمان قرار دهیم.
● روش تهیه‏
مراکز فروش گل و گیاه، انواعی از سوزنی‏برگ‏ها را در پلاستیک یا پیت‏های حلبی عرضه می‏کنند. در هنگام تهیه سوزنی‏برگ‏های جوان بهتر است از فروشنده بخواهیم تا در مورد ارتفاع و شکلی که گیاه در زمان پیری پیدا می‏کند توضیح بدهد.
بعضی از سوزنی‏برگ‏ها وقتی پیر می‏شوند شکل تازه‏ای پیدا می‏کنند که با زمان جوانی‏شان کاملاً متفاوت است. به طور مثال یک سروِ خمره‏ای در وقت پیری حالت خمره‏ای خود را از دست می‏دهد. و یا کاجِ چتری که در زمان جوانی شاخ و برگ‏های یکدست و خوش‏ترکیب دارد وقتی پا به سن می‏گذارد برگ‏های شاخه‏های پایینی‏اش زرد می‏شوند.
● کاشت سوزنی‏برگ‏ها
در دو فصل پاییز و اواخر زمستان می‏توانیم درختان سوزنی‏برگ را به باغچه یا گلدان منتقل کنیم. برای این منظور باید قبل از کاشت به آنها آب بدهیم و بستر کاشت را به عمق ۳۰ سانتی‏متر خالی کنیم. سپس ریشه‏های نهال را در داخل زمین قرار داده و اطرافش را به وسیله مخلوطی از خاک باغچه، ماسه و خاکبرگ می‏پوشانیم. در مورد انتقال و کاشت نهال به این نکات توجه نمایید:
۱) از نهال‏های جوان استفاده کنید.
۲) نهال نباید خیلی عمیق کاشته شود (ساقه در خاک قرار نگیرد).
۳) ریشه‏ها در معرض هوا نباشند.
● ازدیاد
اغلب سوزنی‏برگ‏ها را به وسیله کاشت بذر می‏توانیم تکثیر کنیم. خوشبختانه میوه‏های مخروطی‏شکل که بذر زیادی دارند همه جا پیدا می‏شوند. این بذرها را جمع‏آوری کنید و در داخل ظرفی از ماسه شسته بکارید.
این ظرف باید در محل مرطوب قرار داشته و تا زمان سبز شدنِ بذرها از رطوبت مناسب برخوردار باشد. قلمه‏زدن، روش دیگری است که فقط می‏تواند در مورد بعضی از سوزنی‏برگ‏ها مورد استفاده قرار بگیرد. برای این منظور یک گلدان عمیق تهیه نموده و آن را با ماسه شسته پر کنید سپس قلمه‏ای به طول ۲۰ سانتی‏متر از ساقه سوزنی‏برگِ مورد نظر خود تهیه کنید و ۱۰ سانتی‏متر از آن را در ماسه بکارید. به گلدان آب بدهید و روی گلدان را با یک پلاستیک نازک بپوشانید و در محل گرم قرار دهید. سوزنی‏برگ‏هایی که به روش قلمه تکثیر می‏شوند عبارتند از درخت نوئل، سرخدار، سروِ رونده و کاجِ مطبق.
● مراقبت‏های لازم‏
سوزنی‏برگ‏ها درختانی بسیار مقاومند، بنابراین به مراقبت خاصی نیاز ندارند فقط نهال‏های جوان ممکن است در مقابل تابش شدید آفتاب آسیب ببینند. چنین نهال‏هایی را در روزهای گرم تابستان با استفاده از سایه‏بان از آفتاب تند محفوظ بدارید. تا جایی که می‏توانید سوزنی‏برگ‏های باغچه را جابه‏جا نکنید. آنها دوست دارند که سال‏های سال در جای خود بمانند. علف‏های هرز اطراف ریشه را در آورده و آبیاری را به طور منظم انجام دهید.

مهندس مجتبی شریعت‏پناهی‏

منبع : کلوب