تحریم سوریه

پس از اشغال نظامی عراق، ایالات متحده با مشكلات فزاینده‌ای در این كشور مسلمان روبرو شده است. همچنین افزایش تعداد تلفات اشغالگران و ناامنی‌گسترده در عراق، ضعف مفرط نیروهای امریكایی را به خوبی نمایان كرده و بوش را در آستانهٔ انتخابات آتی ریاست جمهوری در موضع ضعف قرار داده است. این شرایط سخت و دشوار، بوش را به این فكر انداخته است كه برای ایجاد فرصت تبلیغاتی، مشكلات داخلی امریكا را این بار نیز با فرافكنی به خارج از مرزهای ایالات متحده منتقل كند. بر همین اساس مدتهاست كه گروه سیاست‌سازان افراطی بوش به دنبال گزینه جدیدی هستند. به نظر می‌رسد در شرایط كنونی، «سوریه» بهترین انتخاب جنگ‌طلبان كاخ سفید و پنتاگون باشد چرا كه علاوه بر عملكرد تبلیغاتی درگیری با سوریه، این عمل می‌تواند اسرائیل را نیز راضی و خشنود سازد. در ظاهر گروههای یهودی افراطی و مخالفان حكومت دمشق مستقر در ایالات متحده نیز از حامیان جدی تحت فشار قراردادن سوریه می‌باشند با این حال جهت آگاهی از روند دقیق تهیه سناریوی فشار بر سوریه و شناخت گروهها، سازمانها و افراد حامی این، طرح مطالعه ترجمه پیش‌رو را پیشنهاد می‌كنیم.
این روزها خلاصی از باتلاق سیاسی عراق و یا دست كم پنهان كردن مسائل مربوط به اشغال خونین این كشور، به عنوان بخشی از اخبار شرم آور روزانه، به اولویت نخست ستاد انتخاباتی بوش تبدیل شده است.
چنین به نظر می رسد كه خارج كردن نیروها و سرمایه سیاسی آمریكا از بحرانی كه دولت بوش در عراق ایجاد كرده، به ماموریتی غیر ممكن تبدیل خواهد شد. اما مربیان سیاسی و ایدئولوژیك رئیس جمهور نشان داده اند كه در رهانیدن وی از رسوایی ها و حوادث ناگوار تبحر خاصی دارند. اصل و مبنای عملیاتی این گروه كه از آن با عنوان ‹‹راهبرد رسمی امنیت ملی›› یاد می كنند به ظاهر این است كه بهترین دفاع، یك حمله خوب خواهد بود.
با وجود اینكه بوش و دولتش در نظر سنجی ها دارای وضعیت مطلوبی نیستند و دیگر تهییج مردم با طرح موضوعات میهن پرستانه كارساز نیست، با این حال دولت بوش قصد عقب نشینی ندارد چنانچه همچنان با طرح شعارهای پشتیبانی عملیات نظامی و تعصبات مذهبی به راه خود ادامه می دهد. به نظر می رسد دولت بوش همچنان به دنبال آن است كه انگشت اتهام را متوجه شرور دیگری كند! اما متهم بعدی كیست؟
مدتها پیش از استقرار نیروهای آمریكایی در كاخ های صدام حسین در بغداد، محافظه كاران جدید كه خط دهنده اصلی سیاستهای افراطی جرج دبلیو بوش درحوزه نظامی وخارجی هستند، نگاهشان به دنبال سوریه بود. به احتمال زیاد تا پیش از پایان امسال، بوش با طرح اتهامات مشابهی كه زمینه ساز سرنگونی رژیم صدام حسین شد، تلاش خواهد كرد تا سوریه یعنی همسایه شمالی اسرائیل را در معرض تحریم های جدیدی قرار دهد. در فهرست اتهامات علیه سوریه از مواردی مانند تلاش برای ساخت تسلیحات شیمیایی، میكروبیولوژیك وكشتار جمعی، محكومیت اشغال عراق توسط آمریكا و حمایت از تروریسم بین المللی گرفته تا حمایت از چریك های هند و آمریكا و اسرائیل به چشم می خورد!
اندكی پیش از حمله آمریكا به عراق، معاون امور امنیت بین الملل وكنترل تسلیحات ایالات متحده طی سفر به اسرائیل به شارون اطمینان داد كه بزودی در مورد ضرورت اتخاذ سیاستی مشخص در قبال تهدیدات سوریه، ایران و كره شمالی تصمیم گیری خواهد شد. درآوریل سال ۲۰۰۳ پل ولفوویتز (Paul Wolfwitz) معاون وزیر دفاع در این خصوص چنین هشدار داد‹‹ ایجاد تحول در سیاستهای سوریه ضروری است.››
●راه دمشق
طبق ‹‹نقشه راه›› كه دولت بوش آنرا جهت بازسازی خاورمیانه ترسیم كرده است، راه دمشق كه در مركز این نقشه قرار دارد، لزوما به طور مستقیم از بغداد عبور نمی كند. برمبنای ترسیم مراكز پژوهشی محافظه كاران جدید و صهیونیستهای مسیحی كه به سهولت میان كنگره آمریكا و خاورمیانه در رفت و آمد هستند ، سرآغاز این راه در واشنگتن، تل آویو و بیروت است. محافظه كاران جدید یك حس عمیق تاریخی را در دل می پرورانند كه طبق گفته خودشان متشكل از نیروهای خیرو شر است. همچنین از نظر آنها تاریخ آموزگار ارزشهای ویژه ای در رهبری سیاسی است. ضرورت ایجاد جبهه ای واحد از گروههای مورد حمایت هر دو حزب آمریكا و تاسیس بنیادی برای قانونگذاری در جهت برنامه های ایشان از جمله این ارزشها به شمار می رود.
یكی از افراد كلیدی كه واشنگتن را به در پیش گرفتن ‹‹راه دمشق›› ترغیب می كند، زیاد.كی. عبدالنور‌‌(Ziad .k. Abdelnour) ، سرمایه گذار بانكی تبعیدی لبنانی الاصل می باشد. وی كه همراه با محافظه كاران جدید، از حزب لیكود اسرائیل و گروههای راست مسیحی لبنان حمایت می كند در سال ۱۹۹۷ ‹‹كمیته آمریكایی برای آزاد سازی لبنان (Uscfl) ››‌ را تاسیس كرد.
(Uscfl) خود را به عنوان مركزی مجازی برای كنش‌گرایی در لبنان معرفی می كند. كمیته آمریكایی برای آزاد سازی لبنان از هواداران اصلی تصویب قطعنامه‹‹ مسئولیت پذیری سوریه و حاكمیت لبنان›› در سال ۲۰۰۳ بود. این قطعنامه خواستار اعمال یك سری تحریمها علیه سوریه است كه از سوی بوش در ۱۲ دسامبر سال ۲۰۰۳ به امضا رسید.
عبدالنور نیز همچون احمد چلبی (Ahmad Chalabi) رئیس شورای ملی عراق (INC) مستقر در لندن، مورد حمایت آمریكا و یك سرمایه گذار بانكی در تبعید است. او تاكنون موفق به جلب نظر دولت بوش و كنگره آمریكا جهت در پیش گرفتن رویكردی در سیاست خارجی شده كه انعكاس دهنده موضعگیری سرسختانه حزب لیكود اسرائیل است. لازم به یادآوری است چلبی با همكاریهای نزدیكی كه در اواخر دهه نود با حامیان محافظه كاران جدید در كنگره آمریكا داشت، به تصویب قانون ‹‹آزادسازی عراق›› در سال ۱۹۹۸ كمك كرد. این قانون زمینه حمایت از شورای ملی عراق و سایر نیروهای ضد صدام گردید و در نهایت همین قانون ‹‹آزادسازی عراق›› كه مورد حمایت هر دو حزب آمریكا بود، زمینه ساز تغییر رژیم نظامی عراق شد. به منظور فراهم ساختن زمینه یورش آمریكا به عراق، جدل گرایان عضو در گروه محافظه كاران جدید همچون ریچارد پرل (Richard Perle)، ویلیام كریستول (William Kristol و بروس جكسون (Bruce Jackson) برای دستیابی دو حزب به اجماع بر سر وقوع جنگی پیشگیرانه، كمیته آزادسازی عراق ( (CLI را به وجود آوردند.
محافظه‌كاران جدید كه از سوی گروههایی همچون اتحادیه ارتدوكس و پژوهشگاه مسایل امنیت ملی وابسته به یهودیان و صهیونیستهای دست راستی حمایت می‌شوند، برای پیشبرد برنامه‌كاری خود در جهت ایجاد تغییر و تحولات سیاسی در سوریه، راهبرد مشابه‌ای در پیش گرفته‌اند. محافظه كاران جدید به دلیل آنكه خواستار ایجاد دگرگونی شدید در منطقه خاورمیانه، بویژه لبنان و سوریه هستند جبهه جدید (USCFL) را به حمایت قانونی هر دو حزب آمریكا به وجود آوردند. به این ترتیب آنها قصد دارند زمینه سیاسی لازم برای اعمال تحریم بر ضد سوریه و درنهایت عملیات نظامی احتمالی آمریكا را فراهم كنند. در بخش لینكهای منتخب پایگاه اطلاع رسانی كمیته ((USCFL سه سازمان لابی كننده حامی آن عبارتند از؛ كنفرانس‌ سازمان های عمده یهودیان آمریكا، كمیته روابط عمومی آمریكا و اسرائیل و ائتلاف مسیحیان آمریكا.
كمیته (USCFL) كه خود را یك سازمان پژوهشی غیر انتفاعی بدون وابستگی فرقه ای معرفی می كند، اهداف خود را زدودن منطقه خاورمیانه از دیكتاتورها، ایدئولوژی های افراطی، اختلافات و منازعات موجود، اختلافات مرزی، خشونت سیاسی و سلاحهای كشتارجمعی می داند و در ظاهر این اهداف را همزمان با تحمل اصول و منشور سازمان ملل متحد پی گیری می كند.هسته اصلی حامیان كمیته ((USCFL كه از آن با عنوان ‹‹حلقه طلایی›› یاد می شود، متشكل از چندین نفر از اعضای دولت بوش است كه عبارتند از: الیوت آبرامز(Elliot Abrams)، ریچارد پرل(Rechard Perle)، پائولا دوبریانسكی(Paula Dobriansky)، مایكل روبین(Michel Rubin) و دیوید ورمسر.(David Wurmser) سایر اعضای منتسب به محافظه كاران جدید در حلقه طلایی عبارتند از دانیل پایپس(Daniel Pipes) عضو مركز مطالعات خاورمیانه و موسسه آمریكایی صلح، فرانك گافنی(Frank Gaffny) عضو مركز سیاستهای امنیتی، دیوید اشتاین من(David Stienman) عضو پژوهشگاه مسائل امنیت ملی وابسته به یهودیان و النا بنادر(Elena Benador)) عضو مركز مطالعات خاورمیانه. برخی افراد عضو در این حلقه كسانی هستند كه هزار دلار یا بیشتر به كمیته USCFL كمك مالی كرده اند. الیوت انجل (Eliot Engel) نماینده مجلس از نیویورك جزو همین افراد است. وی همان نماینده ای است كه بانی تصویب قانون‹‹ اعاده حاكمیت لبنان و مسئولیت پذیری سوریه›› در سال ۲۰۰۳ گردید.
كمیته USCFL، امین جمیل رئیس جمهور اسبق لبنان را كه در سال ۱۹۸۳ پیمان صلحی ناتمام با اسرائیل امضا كرد، در فهرست حامیان شاخص خود اعلام می كند. با این حال در حلقه طلایی كمیته USCFL تعداد اعضای مسلمان بسیار كم است و بیشتر آمریكایی های لبنانی تبار این كمیته از جمله عبدالنور، مسیحی هستند. پایگاه اطلاع رسانی كمیته USCFL در یكی از لینك های منتخب خود، نشانی اینترنتی پاسداران كاخ(نهاد پرچم لبنان) را قرار داده كه یك سازمان لبنانی با گرایش راست مسیحی فاشیستی است و حتی دارای شاخه نظامی ‌ نیز می‌باشد. با این حال، بخش اعظم حامیان كمیته USCFL را آمریكاییان یهودی تبار تشكیل می دهند.
هر چند كمیته USCFL خود را فارغ از هر گونه وابستگی فرقه ای می داند اما فهرست هسته اصلی حامیان و گروههای هوادار آن كه در پایگاه اطلاع رسانی این كمیته درج شده، حاكی از هم سویی این كمیته با محافظه كاران جدید و حزب لیكود اسرائیل است. همچنین سازمانهایی كه دارای همبستگی با حلقه طلایی كمیته USCFL می باشند عبارتند از؛ بنیاد دفاع از دموكراسی ها FDD ، موسسه بازرگانی آمریكا AEI))، طرحی از آمریكا در قرن جدید( PNAC) ، مركز سیاستهای امنیتی (CSP)، مركز مطالعات خاورمیانه، موسسه هودسون و پژوهشگاه مسایل امنیت ملی وابسته به یهودیان (JINSA).
عبدالنور در سال ۱۹۹۹ بولتن اطلاعاتی خاور میانه (MEIB) را به عنوان ماهنامه آنلاین كمیته USCFL منتشر كرد كه مایكل روبین عضو شورای سردبیری وگری. سی. گمبیل (Gary.c. Gambill) مرتبط با مركز مطالعات خاورمیانه و خانه آزاد، عضو هیات تحریریه آن می باشند. دانیل پایپس عضو مركز مطالعات خاورمیانه نیز در سال ۲۰۰۲ همكاری در انتشار MEIB را پذیرفت. تمركز اصلی ماهنامه MEIB بر مسایل داخلی توسعه سیاسی در خاورمیانه، به ویژه موضوعاتی است كه در منابع انگلیسی كمتر به آن پرداخته شده است. در سال ۲۰۰۰ پایپس و عبدالنور‌گزارشی را منتشر‌كردند كه در آن از اقدام نظامی آمریكا برضد‌ سوریه‌ برای‌ خروج از لبنان و خلع سلاح این كشور طرفداری شده بود. تقریبا تمامی ۳۱ امضا كننده گزارش مركز مطالعات خاورمیانه كه این گزارش را به منظور ترغیب كنگره آمریكا برای ارائه و تصویب قانون ‹‹اعاده حاكمیت لبنان و مسئولیت پذیری سوریه›› در سال ۲۰۰۳ امضا كرده بودند، از اعضای كمیته USCFL هستند. همچنین تاكنون چند نفر از آنان به مقامات و مناصب عالیرتبه و حتی سمت مشاورت درگروه سیاستگذاری خارجی دولت بوش منصوب شده اند. از جمله این افراد می توان به آبرانر، پرل، فیث (Feith) و دوبریانسكی اشاره كرد.
در گزارش منتشره از سوی پایپس و عبدالنور این گونه نتیجه گیری شده كه سیطره سوریه بر لبنان در تضاد آشكار و مستقیم با اهداف و آرمانهای آمریكاست. در این گزارش، سیاست گفتگوی آمریكا با سوریه به جای مقابله با این كشور به شدت مورد انتقاد قرار گرفته بود. گروه مطالعات لبنان و مركز مطالعات خاورمیانه نیز، خواستار اعمال تحریمهای سخت علیه سوریه شده بودند. با وجود میراث ویتنام و خاطرات تلخ كشار تفنگداران آمریكایی در لبنان، این گروه نتیجه می گیرد كه آمریكا وارد حوزه ای شده كه برتری قطعی نظامی در این نبرد با تلفات عظیم انسانی همراه خواهد بود در پایان گزارش آمده است كه؛ اگر قرار است اقدام قاطعی صورت بگیرد، پیش از آن كه دیر شود باید سریعتر اقدام كرد.
هدف از قانون اعاده حاكمیت لبنان و مسئولیت پذیری سوریه مصوب سال ۲۰۰۳ كه با حمایت بی شائبه مجلس سنا و نمایندگان آمریكا روبرو شد، پایان بخشیدن به حمایت سوریه از تروریسم، خاتمه دادن به اشغال لبنان از سوی سوریه، منع گسترش سلاحهای كشتار جمعی و توقف واردات غیر قانونی نفت از عراق اعلام شده بود تا به زعم این قانون، سوریه را در قبال مشكلات جدی امنیتی كه در سطح بین المللی و خاورمیانه موجب شده، مسئولیت پذیر كرده باشد. هدف از این قانون تنبیه سوریه به اتهام ارتباط با گروههای تروریستی وتلاش جهت گسترش سلاحهای كشار جمعی بود. این قانون كه مانع از ورود و انتقال فناوری های دو منظوره به سوریه می شد اعمال مجموعه ای از تحریمها بر ضد سوریه را در نظر داشت. این تحریمها عبارت بودند از:كاهش روابط دیپلماتیك با سوریه، منع صادرات آمریكا (به جز غذا و دارو) به سوریه، ممانعت آمریكا از سرمایه‌گذاری بخش های تجاری این كشور در سوریه، ایجاد محدودیت برای سفر دیپلماتهای سوری در آمریكا، ممنوعیت پرواز هواپیماهای سوری در آسمان آمریكا و در نهایت مصادره دارایی های سوریه در آمریكا. گر چه این مصوبه قوه مجریه را ملزم به اعمال حداقل دو مورد از تحریمهای پیشنهادی می‌كرد اما در عین حال دست رئیس جمهور را باز می گذاشت تا در صورت مضر بودن اینگونه تحریمها برای منافع ملی آمریكا، ازآنها صرفنظر كند.
كمیته USCFL با تمجید از رهبری سناتور انجل (Engel) در پیشبرد و تصویب طرح مذكور در مجلس، مراتب سپاس و قدردانی خود را از حمایت قاطع سناتور الینا راس لهتینن ((Ileana Ros Lehtinen و باربارا باكسر (Barbara Boxer) و ریك سنتوروم(Rich Santorum) به خاطر پیشگامی آنها در مجلس سنا اعلام داشت. انتصاب دیوید ورمسر كه یكی از هواداران قدیمی اقدام نظامی علیه سوریه است، به عنوان یكی از اعضای ستاد چنی (Cheney) – معاون رئیس جمهور- در سپتامبر سال ۲۰۰۳ كه در پی امضای قانون مسئولیت پذیری سوریه از سوی رئیس جمهور در دسامبر ۲۰۰۳ صورت گرفت، آشكارا نشانه دیگری بود از اینكه جنگ صلیبی آمریكا برای سازماندهی مجدد منطقه خاورمیانه، در مسیر خود به سمت دمشق در حال حركت است. اگر در این موضوع، بوش به جای اتخاذ كانالهای دیپلماتیك اقدام به تحریم سوریه كند، احتمالا به رژیم سوریه نیز همان برچسب هولناكی زده خواهد شدكه توجیه گر حمله آمریكا به عراق بود. با وجود وضعیت كنونی در عراق اشغالی و متواری بودن بن لادن، دولت بوش ناگزیر است این بار افكار عمومی را متوجه شرور دیگری نماید كه البته به طور كاملا غیر اتفاقی این شرور جدید اولویت نخست دار و دسته حزب لیكود اسرائیل است!

تالیف تام بری۱ Tom Barry
ترجمه: علی گل محمدی
پی نوشت
تام بری (Tom Barry) مدیر سیاستگذاری مركز تدابیر و چاره یابی شمال - جنوب (IRC) است. دسترسی به پایگاه اطلاع رسانی این مركز با نشانی www.irc-online.org امكان پذیر است.

منبع : ماهنامه زمانه