قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری

بخش اول ) بیمه مرکزی ایران
قسمت اول ) تشکیل و موضوع
ماده ۱) به منظور تنظیم و تعمیم و هدایت امر بیمه در ایران و حمایت بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها همچنین به منظور اعمال نظارت دولت براین فعالیت موسسه ای به نام بیمه مرکزی ایران طبق مقررات این قانون به صورت شرکت سهامی تاسیس می گردد.
ماده ۲) سرمایه بیمه مرکزی ایران پانصد میلیون ریال است که به پنجاه سهم ده میلیون ریالی به نام تقسیم می شود و تمامی آن متعلق به دولت و غیر قابل انتقال است و افزایش آن با تصویب مجمع عمومی امکان پذیر است . مبلغ مزبور از محل اندوخته های شرکت سهام بیمه ایران تامین خواهد شد.
ماده ۳) مرکز اصلی بیمه مرکزی ایران تهران است و بیمه مرکزی ایران می تواند در هرجا که لازم بداند به شرکت سهامی بیمه ایران نمایندگی بدهد.
ماده ۴) بیمه مرکزی ایران تابع قوانین و مقررات عمومی مربوط به دولت و دستگاههایی که با سرمایه دولت تشکیل شده اند نمی باشد مگر آنکه درقانون مربوط صراحتا از بیمه مرکزی ایران نام برده شده باشد ولی نسبت به مواردی که دراین قانون پیش بینی نشده باشد بیمه مرکزی ایران تابع قانون تجارت است.
قسمت دوم) وظایف و اختیارات
ماده ۵) بیمه مرکزی ایران دارای وظایف و اختیارات است :
۱) تهیه آیین نامه ها و مقرراتی که برای حسن اجرای امر بیمه در ایران لازم باشد با توجه به مفاد این قانون .
۲) تهیه اطلاعات لازم از فعالیتهای کلیه موسسات بیمه که در ایران کار می کنند.
۳) انجام بیمه های اتکایی اجباری .
۴) قبول بیمه های اتکایی اختیاری از موسسات داخلی یا خارجی .
۵) واگذاری بیمه های اتکایی به موسسات داخلی یا خارجی در هر مورد که مقتضی باشد.
۶) اداره صندوق تامین خسارتهای بدنی و تنظیم آیین نامه آن , موضوع ماده ۱۰ قانون بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب دی ماه ۱۳۴۷.
۷) ارشاد و هدایت و نظارت بر موسسات بیمه و حمایت از آنها درجهت حفظ سلامت بازار بیمه و تنظیم امور نمایندگی و دلالی بیمه و نظارت بر امور بیمه اتکایی و جلوگیری از رقابت های مکارانه و ناسالم .
▪ تبصره – بیمه مرکزی ایران ملزم به حفظ اسرار موسساتی است که به موجب این قانون حق نظارت بر آنها را دارا می باشد و به هیچ وجه نباید از اطلاعاتی که درجهت اجرای این قانون بدست می آورد جز در مواردی که قانون معین می نماید استفاده کند .
قسمت سوم) ارکان بیمه مرکزی ایران
ماده ۶) بیمه مرکزی ایران دارای ارکان زیر است :‌
۱) مجمع عمومی .
۲) شورای عالی بیمه .
۳) هیات عامل .
۴) بازرسان .
فصل اول ) مجمع عمومی
ماده ۷) مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران مرکب از وزیر امور اقتصادی و دارایی , وزیر بازرگانی , وزیر کار و امور اجتماعی , هیات عامل و بازرسان بدون داشتن حق رای در جلسه شرکت خواهند کرد.
ماده ۸) مجمع عمومی عادی به دعوت رئیس کل بیمه مرکزی ایران سالی یک مرتبه حداکثر تا پایان شهریور ماه تشکیل می شود.
مجمع عمومی فوق العاده به دعوت رئیس کل بیمه مرکزی ایران و یا به پیشنهاد هریک از اعضاء‌ مجمع تشکیل خواهد شد.
رئیس کل بیمه مرکزی ایران موظف است ظرف ده روز پس از دریافت پیشنهاد تشکیل جلسه مجمع عمومی را کتبا دعوت کند. در دعوتنامه دستور جلسه , روز و ساعت و محل انعقاد جلسه ذکر خواهد شد.
۱) به موجب تصویبنامه شماره ۴۹۷۰۸ مورخ ۲۶/۸/۱۳۵۳ هیات وزیران مستند به ماده ۴ قانون تشکیل وزارت امور اقتصادی و دارایی به شرح متن اصلاح شده است.
هیچ موضوعی را نمی توان در مجمع عمومی عادی یا فوق العاده مطرح کرد مگر آنکه قبلا جزو دستور قرارداده شده باشد.
ماده ۹) وظایف مجمع عمومی به شرح زیر است :‌
الف) تعیین خط مشی کلی .
ب) رسیدگی و اظهار نظر نسبت به گزارش سالانه رئیس کل بیمه مرکزی ایران.
ج) رسیدگی و تصویب بودجه و ترازنامه و حساب سود و زیان و ترتیب تقیسم سود.
د) تصویب سازمان و آیین نامه های مالی و اداری بیمه مرکزی ایران .
ه) تصویب مقررات استخدامی با رعایت بند پ ماده ۲ قانون استخدام کشوری .
و) انتخاب بازرسان .
ز) تعیین حقوق رئیس کل و اعضای هیئت عامل و حق الزحمه بازرسان .
ح) تصمیم نسبت به هر موضوعی که از طرف رئیس کل بیمه مرکزی ایران جزو دستور قرارداده شده باشد.
فصل دوم) شورای عالی بیمه
ماده ۱۰) شورای عالی بیمه از اشخاص زیر تشکیل می شود :‌
۱) رئیس کل بیمه مرکزی ایران .
۲) معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی.
۳) معاون وزیر بازرگانی .
۴) معاون وزارت کار و امور اجتماعی .
۵) معاون وزارت تعاون و امور روستاها .
۶) رئیس شرکت سهامی بیمه ایران .
۷) مدیر عامل یک از موسسات بیمه به انتخاب سندیکای بیمه گران ایران .
۸) یک نفر کارشناس امور حقوقی به انتخاب مجمع عمومی .
۹) یک نفر کارشناس
۱۰) یک نفر مطلع در امور بیمه به انتخاب رئیس اطاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران
▪ تبصره – اعضاء شورای عالی بیمه موضوع بندهای ۷ و ۸ و ۹ و ۱۰ برای مدت سه سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است .
ماده ۱۱) ریاست شورای عالی بیمه بدون شرکت در اخذ رای با رئیس کل بیمه ایران و در غیاب او با قائم مقام او خواهد بود.
ماده ۱۲) اعضای شورای عالی بیمه قبل از شورع به کار باید در مجمع عمومی سوگند یاد کنند که در انجام وظایف شورای عالی بیمه نهایت دقت و مراقبت را مذول دارند و کلیه تصمیمات خود را به صلاح کشور اتخاذ نمایند و اسرار شورای عالی بیمه را حفظ کنند.
ماده ۱۳) جلسات شورای عالی بیمه حداقل ماهی یکبار به دعوت رئیس شورای عالی بیمه تشکیل خواهد شد و درصورتی که حداقل چهار نفر از اعضای شورای عالی بیمه کتبا تقاضای تشکیل جلسه را بنمایند رئیس شورای عالی بیمه موظف است ظرف یک هفته اعضای شورای عالی را برای تشکیل جلسه دعوت کند.
ماده ۱۴) جلسه شورای عالی بیمه با حضور حداقل شش نفر از اعضاء رسمیت می یابد و تصمیمات با اکثریت پنج رای حاضر درجلسه معتبر و قابل اجرا است. هنگام رسیدگی و اخذ رای نسبت به موسسه بیمه ای که یکی از اعضای شورای عالی به نحوی در آن سهیم است آن عضو در رای شرکت نخواهد کرد.
ماده ۱۵) صورت جلسات مذاکرات شورای عالی بیمه در دفتری ثبت و به امضای رئیس شورای عالی بیمه رسیده و در بیمه مرکزی ایران نگاهداری می شود.
ماده ۱۶) شورای عالی بیمه دارای دبیرخانه خواهد بود که سازمان آنرا شورای عالی بیمه تصویب خواهد کرد , رئیس و کارکنان دبیرخانه از بین کارکنان بیمه مرکزی ایران انتخاب می شوند.
ماده ۱۷) وظایف شورای عالی بیمه به شرح زیر است :
۱) رسیدگی و اظهار نظر نسبت به صدور پروانه تاسیس یا لغو پروانه موسسات بیمه طبق مقررات این قانون و پیشنهاد آن به مجمع عمومی .
۲) تصویب نمونه ترازنامه که باید مورد استفاده موسسات بیمه قرارگیرد.
۳) تعیین انواع معاملات بیمه و شرایط عمومی بیمه نامه ها و نظارت بر امور بیمه های اتکایی.
۴) تعیین میزان کارمزد و حق بیمه مربوط به رشته های مختلف بیمه مستقیم .
۵) تصویب آیین نامه های لازم برای هدایت امر بیمه و فعالیت موسسات بیمه .
۶) رسیدگی و اظهار نظر نسبت به گزارش بیمه مرکزی ایران در باره عملیات و فعالیتهای موسسات بیمه درایران که حداقل هر شش ماه یکبار باید تسلیم شود.
۷) اظهار نظر در باره هرگونه پیشنهاد که از طرف رئیس شورای عالی بیمه به آن ارجاع می شود.
۸)انجام سایر وظایفی که این قانون برای آن تعیین نموده است.
فصل سوم) هیات عامل
ماده ۱۸) هیات عامل بیمه مرکزی ایران مرکب از رئیس کل و قائم مقام رئیس کل و معاونان بیمه مرکزی ایران خواهد بود.
ماده ۱۹) رئیس کل بیمه مرکزی ایران و قائم مقام او به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیات وزیران معاونان بیمه مرکزی ایران به پیشنهاد رئیس کل بیمه مرکزی ایران و موافقت وزیر امور اقتصادی و دارایی به موجب تصویبنامه هیات وزیران منصوب می شوند.
ماده ۲۰) رئیس کل و قام مقام رئیس کل بیمه مرکزی ایران برای مدت چهار سال منصوب می شوند و انتصاب مجدد آنان بلامانع است.
ماده ۲۱) رئیس کل بیمه مرکزی ایران بالاترین مقام اجرایی و اداری بیمه مرکزی ایران می باشد.
ماده ۲۲) وظایف و اختیارات رئیس کل بیمه مرکزی ایران به شرح زیر است:‌
الف) نظارت در اجرای این قانون و آیین نامه های مربوط به آن .
ب) نمایندگی بیمه مرکزی ایران در مقابل اشخاص و موسسات دولتی یا خصوصی و دادگاهها و سایر مراجع قضایی و غیر قضایی با حق توکیل و سازش و سایر اختیارات مندرج در ماده ۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی .
ج) تفویض قسمتی از اختیارات خود و حق امضاء‌ به قائم مقام و یا معاونان و یا روسا یا کارمندان و تعیین وظایف آنان .
د) تقدیم گزارش وضع حسابها و امور بیمه مرکزی ایران به مجمع عمومی .
ه) تقدیم گزارش عملیات و فعالیت های موسسات بیمه در ایران به شورای عالی بیمه .
ماده ۲۳- درغیاب رئیس کل بیمه مرکزی ایران قائم مقام رئیس کل دارای کلیه اختیارات و وظایف قانونی او خواهد بود.
فصل چهارم) بازرسان
ماده ۲۴) بیمه مرکزی ایران دارای دو نفر بازرس که اطلاعات و تجارب کافی در امور بیمهو حسابداری داشته باشند خواهد بود که یکنفر از آنان از طرف وزیر امور اقتصادی و دارایی و دیگری از طرف وزیر بازرگانی پیشنهاد و با تصویب مجمع عمومی برای یک سال تعیین خواهند شد , انتخاب مجدد بازرسان بلامانع است.
ماده ۲۵) بازرسان حق دارند هرگونه اطلاعی را از بیمه مرکزی ایران بخواهند ولی حق دخالت مستقیم در امور بیمه مرکزی ایران را ندارند.
۱) به موجب اساسنامه سازمان حسابرسی مصوب ۱۷/۶/۱۳۶۶ وظیفه بازرسان به سازمان حسابرسی محول گردیده است.
رسیدگی به ترازنامه سالانه وظیفه اصلی بازرسان می باشد ترازنامه بیمه مرکزی ایران یک ماه قبل از تشکیل مجمع عمومی تسلیم بازرسان خواهد شد تا گزارش در باره آن تهیه و ضمن اظهار نظر به مجمع عمومی تسلیم کنند.
قسمت چهارم) مقررات مختلف
ماده ۲۶) رئیس کل و سایر اعضاء هیات عامل در مدت تصدی خود نمی توانند عضویت شرکتها و موسسات را قبول نمایند و یا در سایر دستگاههای دولتی یا ملی سمتی داشته باشند.
▪ تبصره – تدریس در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و قبول سمتهای غیر موظف در موسسات خیریه و اجتماعی و آموزشی بلامانع است.
ماده ۲۷) اسناد مالی و اوراق بهادار و چک های بیمه مرکزی ایران با دو امضاء معتبر خواهد بود.
ماده ۲۸) بیمه مرکزی ایران مجاز خواهد بود که موجودیهای نقدی خود را به صورت حساب جاری و یا سپرده نزد بانک بیمه ایران نگاهداری نماید. یا براساس بودجه مصوب از محل سرمایه و ذخایر و اندوخته های خود و صندوق تامین خسارتهای بدنی تا مبلغ یکصد میلیون ریال در هرسال با تصویب هیات عامل و مازاد بر آن با تصویب مجمع عمومی به هر نوع عملیات دیگر از جمله خرید سهام و مشارکت در بانکها و شرکت های دیگر با حق فروش و انتقال آنها که برای توسعه و پیشرفت وظایف بیمه مرکزی ضروری یا مفید باشد مبادرت نماید.
ماده ۲۹) اعضاء شورای عالی بیمه و مشاورین و اعضاء اداری شورای عالی بیمه و افرادی که شورای عالی بیمه در اجرای وظایف خود به آنها مراجعه می کند و رئیس کل و سایر اعضاء هیات عامل و بازرسان و کلیه کارکنان بیمه مرکزی ایران باید از افشای اطلاعات محرمانه ای که در اجرای وظایف محوله بدست می آورند خودداری نمایند و الا مشمول مقررات ماده ۱۳۸ قانون مجازات عمومی خواهند بود.
۱) بان بانک در بانک ملت ادغام شده است.
۲) به موجب قانون اصلاح قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری مصوب ۶/۳/۱۳۵۳ به شرح متن اصلاح شده است
ماده ۳۰) شرکت سهامی بیمه ایران عملیات خود را جز آنچه به موجب بندهای ۱ و ۲ و ۳ و ۶ و ۷ ماده ۵ این قانون جزء وظایف و اختیارات بیمه مرکزی ایران قرارداده شده است بر طبق اساسنامه خود ادامه خواهد داد.
وزارتخانه ها و موسسات و شرکت های دولتی و شهرداری ها و هر موسسه دیگری که اکثریت سرمایه آن متعلق به دولت یا سازمانهای مزبور می باشد و یا تحت نظر دولت ویا سازمانهای مزبور اداره می شوند موظفند بیمه های خود را منحصرا در شرکت سهامی بیمه ایران انجام دهند.
ین حکم شامل شرکت ملی نفت ایران – شرکت ملی ذوب آهن ایران – شرکت هواپیمایی ملی ایران - بانک مرکزی ایران – بانک ملی ایران – سازمان مرکزی گسترش و نوسازی صنایع ایران و صندوق توسعه کشاورزی خواهد بود مگر آنکه مجمع عمومی هریک از این موسسات نسبت به بیمه آنها تصمیم دیگری اتخاذ نماید.
▪ تبصره – دولت مکلف است ظرف چهار ماه از تاریخ تصویب این قانون اساسنامه جدید شرکت مزبور را برای تصویب کمیسیونهای دارایی و استخدام مجلسین تقدیم کند.
بخش دوم )
بخش دوم) بیمه گری
قسمت اول) موسسات بیمه
فصل اول) کلیات
ماده ۳۱) عملیات بیمه در ایران به وسیله شرکتهای سهامی عام ایرانی که کلیه سهام آنها با نام بوده و با رعایت این قانون و طبق قانون تجارت به ثبت رسیده باشند انجام خواهد گرفت .
تبصره ۱) فعالیت موسسات بیمه خارجی مشمول مقررات فصل چهارم این قانون خواهد بود.
تبصره ۲) تشخیص فعالیتهایی که به آن عملیات بیمه اطلاق می شود با شورای عالی بیمه خواهد بود.
ماده ۳۲) تعداد سهامداران یک موسسه بیمه ایرانی نباید کمتر از ده شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
ماده ۳۳) هر شخص حقیقی یا حقوقی نمی تواند از بیش از ۲۰ درصد سهام یک موسسه بیمه ایرانی را دارا باشد , نصاب ۲۰ درصد شامل اقارب نسبی و سببی درجه یک از طبقه اول صاحب سهم نیز خواهد بود.
ماده ۳۴) احکام مواد ۳۱ و ۳۲ و ۳۳ شامل موسسات بیمه ای که صاحب سهم آن دولت یا بنیاد پهلوی است نمی شود.
ماده ۳۵) واگذاری سهام موسسات بیمه ایرانی غیر دولتی به اشخاص حقیقی یا حقوقی تبعه خارج تا بیست درصد با موافقت بیمه مرکزی ایران مجاز است و بیش از آن موکول به پیشنهاد بیمه مرکزایران و تایید شورای عالی بیمه و تصویب هیات وزیران خواهد بود. در مورد اخیر انتقال سود سهام سهامداران خارجی در هرسال نباید از دوازده ردصد مجموع سرمایه پرداخت شده و سود انتقال نیافته سالهای قبل تجاوز کند.
تبصره - انتقال سهام موسسات بیمه ایرانی به دولتهای خارجی یا انتقال بیش از ۴۹ درصد سهام آنها به اشخاص حقیقی یا حقوقی خارجی مطلقا ممنوع است . انتقال سهام بین سهامداران اتباع خارجی باید با موافقت قبلی بیمه مرکزی ایران صورت گیرد.
۱) نام بنیاد یاد شده بعد از انقلاب به بنیاد علوی تغییر یافته است .
۲) به موجب قانون اصلاح قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری مصوب ۶/۳/۱۳۵۳ به شرک متن اصلاح شده است.
ماده ۳۶) موسسات بیمه ایرانی با سرمایه حداقل یکصد میلیون ریال تشکیل می شود که باید ۵۰ درصد آن نقدا پرداخت شده باشد میزان ودیعه ای که عندالاقتضاء برای هر یک از رشته های بیمه در نظر گرفته خواهد شد در آیین نامه ای که از طرف بیمه مرکزی ایران تهیه و به تصوب شورای عالی بیمه می رسد تعیین خواهد شد.
ماده ۳۷) ثبت هر موسسه بیمه در ایران موکول به ارائه پروانه تاسیس که از طرف بیمه مرکزی ایران صادر می شود خواهد بود همچنین ثبت هرگونه تغییرات در اساسنامه و میزان سرمایه و سهام موسسات بیمه ای که به ثبت رسیده باشند موکول به ارائه موافقت بیمه مرکزی ایران می باشد.
فصل دوم ) صدور پروانه
ماده ۳۸) برای انجام عملیات بیمه در تمام رشته ها یا رشته ای معین باید قبلا طبق مقررات این فصل از بیمه مرکزی ایران پروانه تحصیل گردد برای تحصیل پروانه مذکور متقاضی باید مدارک و اطلاعات زیر را به بیمه مرکزی ایران تسلیم کند :‌
۱) اساسنامه موسسه.
۲) میزان سرمایه موسسه.
۳) صورت کامل اسامی شرکاء و مدیران و تابعیت و تعداد سهام هریک از آنها.
۴) میزان سهام نقدی و غیر نقدی و نحوه پرداخت آنها.
۵) اسناد و مدارک و اطلاعات دیگری که بیمه مرکزی ایران برای احراز صلاحیت مالی و فنی موسسه و حسن شهرت مدیران لازم بداند.
ماده ۳۹) تقاضای صدور پروانه به بیمه مرکزی ایران تسلیم می شود بیمه مرکزی ایران مکلف است حداکثر ظرف مدت شصت روز از تاریخ تسلیم آخرین مدارک و اطلاعات خواسته شده با رعایت مفاد بند یک ماده ۱۷ نظر مجمع عمومی را اعم از قبول یا رد تقاضا کتبا به متقاضی اعلام نماید.
هرگاه متقاضی نسبت به نظر اعلام شده اعتراض داشته باشد می تواند ظرف سی روز اعتراض خود را به هیات وزیران تسلیم نماید. نظری که هیات وزیران اتخاذ نماید قطعی خواهد بود.
فصل سوم) ابطال پروانه
ماده ۴۰) پروانه بیمه برای تمام رشته ها و یا رشته های معینی در موارد زیر پس از موافقت شورای عالی بیمه با تصویب مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران ابطال خواهد شد :‌
۱) درصورت تقاضای دارنده پروانه .
۲) درصورتی که موسسه بیمه تا یکسال پس از صدور پروانه عملیات خود را شروع نکرده باشد.
۳) در مواردی که به تشخیص بیمه مرکزی ایران وضع مالی موسسه بیمه طوری باشد که نتواند به تعهدات خود عمل نماید یا بر بیمه مرکزی ایران ثابت گردد که ادامه فعالیت موسسه به زیان بیمه شدگان و بیمه گذاران و یا صاحبان حقوق آنها است.
ماده ۴۱) در مواردی که موسسه برخلاف اساسنامه خود یا قوانین و مقررات بیمه رفتار کند به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و تصویب شورای عالی بیمه بطور موقت از قبول بیمه در رشته های معین ممنوع خواهد شد.
ماده ۴۲) درصورتی که پروانه موسسه بیمه ای طبق ماده ۴۰ باطل گردد موسسه مزبور می تواند ظرف سی روز به هیات وزیران مراجعه و لغو تصمیم متخذه را درخواست کند. نظر هیات وزیران قطعی است .
ماده ۴۳) صدوریا لغو پروانه موسسه بیمه و اطلاعاتی که از لحاظ حفظ منافع بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها لازم باشد به هزینه خود موسسه بیمه توسط بیمه مرکزی ایران در روزنامه رسمی کشور و یکی از روزنامه های کثیر الانتشار تهران و در صورتی که موسسه بیمه در شهر یا شهرهای دیگر شعبه یا نمایندگی داشته باشد در یکی از روزنامه های آن شهرها نیز در دو نوبت به فاصله یک ماه آگهی خواهد شد.
ماده ۴۴) درصورتی که پروانه موسسه بیمه ای برای یک یا چند رشته بطور دائم لغو شود بیمه مرکزی ایران با تصویب شورای عالی بیمه کلیه سوابق و اسناد مربوط به حقوق و تعهدات ( پرتفوی Portefeuille ) موسسه مزبور را به شرکت سهامی بیمه ایران انتقال خواهد داد و یا ترتیب خاص دیگری را که متضمن منافع بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها باشد خواهد داد.
فصل چهارم) مقررات مربوط به موسسات بیمه خارجی
ماده ۴۵) از تاریخ تصویب این قانون شروع فعالیت موسسات بیمه خارجی دراین موکول به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و تایید شورای عالی بیمه و تصویب هیات وزیران خواهد بود.
ماده ۴۶) موسسات بیمه خارجی باید طبق آیین نامه ای که به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران بره تصویب شورای عالی بیمه می رسد مبلغی برای هریک از دو رشته بیمه های زندگی و سایر انواع بیمه نزد بیمه مرکزی ایران تودیع نمایند. مبلغ این ودیعه در هریک از دو مورد مذکور از پانصد هزار دلار یا معادل آن از ارزهای مورد قبول بانک مرکزی ایران کمتر نخواهد بود.
هریک از موسسات بیمه خارجی باید درآمدهای خود را سال به سال به ودیعه مزبور اضافه کند تا در هر مورد مبلغ ودیعه حداقل به دو برابر مبلغ مصوب شورای عالی بیمه برسد.
ماده ۴۷) انتقال درامد موسسات بیمه خارجی پس از تکمیل ودیعه مذکور در ماه ۴۶ به خارج بلامانع خواهد بود مشروط بر اینکه رقم انتقالی در هر سال از ۱۰ درصد مبلغی که بعنوان ودیعه در نزد بیمه مرکزی ایران است تجاوز ننماید.
▪ تبصره – ترتیب انتقال درآمد مازاد بر ودیعه با ماخذ ده درصد در سال مذکور دراین ماده موکول به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و تائید شورای عالی بیمه و تصویب هیات وزیران خواهد بود .
ماده ۴۸) موسسات بیمه خارجی که دراین کار می کنند باید نماینده ای که درایران مقیم و دارای اختیارات لازم برای اداره کردن تمام کارهای موسسه درایران و انجام تعهدات از طرف موسسه بیمه اصلی باشد معرفی نمایند. نماینده مذکور مسوول کلیه عملیات موسسه بیمه اصلی دراین خواهد بود و باید دارای اختیار نامه ای باشد که ضمن آن حدود اختیارات او مشخص گردیده و حق انتخاب نماینده مجاز یا قائم مقام به جای خود به او داده شده باشد.
نماینده مزبور موظف است کلیه بیمه های منعقد شده در ایران را شخصا یا به وسیله قائم مقام یا نماینده مجاز خود بدون اینکه تصویب موسسه بیمه اصلی لازم باشد امضاء نماید و بتواند در دعاوی خوانده یا خواهان قرار گیرد و حق توکیل و سازش داشته باشد.
ماده ۴۹) نماینده موسسات بیمه خارجی فقط تا حدودی که از موسسه بیمه اصلی اختیار دارد اقدام به بیمه درایران خواهد نمود و در صورتی که در هریک از رشته های بیمه از موسسه بیمه اصلی سلب اجازه بیمه کردن بطور موقت یا دائم بشود و یا موسسه بیمه اصلی از نماینده خود جزئا یا کلا سلب اختیار کند باید مراتب را کتبا به بیمه مرکزی ایران اصلاح دهد.
ماده ۵۰) موسسات بیمه خارجی علاوه بر مقررات این قانون و آیین نامه های اجرایی مربوط مشمول مقررات عمومی مربوط به شرکتها و موسسات خارجی نیز خواهند بود.
قسمت دوم) انحلال و ورشکستگی
ماده ۵۱) درصورتی که ورشکستگی یک موسسه بیمه اعلام بشود دادگاه مکلف است قبل از اتخاذ هرگونه تصمیم نظر بیمه مرکزی ایران را جلب نماید. بیمه مرکزی ایران از تاریخ وصول استعلام دادگاه باید ظرف ۱۵ روز نظریه خود را کتبا به دادگاه اعلام دارد. دادگاه با توجه به نظریه بیمه مرکزی ایران تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد کرد .
ماده ۵۲) ابطال پروانه یک موسسه بیمه برای کلیه عملیات بیمه ای از موارد انحلال موسسه است و دراین صورت مفاد ماده ۴۴ این قانون اجرا خواهد شد.
ماده ۵۳) تصفیه موسسه بیمه ورشکسته طبق قانون تجارت بعمل می آید. در نقاطی که اداره تصفیه امور ورشکستگی وجود ندارد دادگاه بیمه مرکزی ایران را بعنوان قائم مقام اداره تصفیه تعیین می نماید و در حوزه دادگاههای شهرستانی که اداره تصفیه در آنجا تاسیس گردیده است اداره تصفیه با معاونت بیمه مرکزی ایران امر تصفیه را انجام خواهد داد.
قسمت سوم) انتقال عملیات و ادغام
ماده ۵۴) موسسات بیمه می توانند با موافقت بیمه مرکزی ایران و تصویب شورای عالی بیمه تمام یا قسمتی از پرتفوی (Portefeuille) خود را با کلیه حقوق و تعهدات ناشی از آن به یک یا چند موسسه بیمه مجاز دیگر واگذار کنند.
ماده ۵۵) تقاضای انتقال پرتفوی( (Portefeuille یک موسسه بیمه به موسسات دیگر بیمه دوبار به فاصله ده روز در روزنامه رسمی کشور و در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار تهران و عند اللزوم دریکی از روزنامه های محلی به هزینه متقاضی از طرف بیمه مرکزی ایران آگهی خواهد شد.
ماده ۵۶) پس از انقضای سه ماه از تاریخ آخرین آگهی بیمه مرکزی ایران درصورت حصول اطمینان از اینکه در این انتقال هیچیک از حقوق بیمه شدگان و بیمه گذاران و صاحبان حقوق آنها تضییع نخواهد شد موافقت خود را با انتقال پرتفوی کتبا به موسسه بیمه متقاضی اعلام خواهد داشت.
ماده ۵۷) درصورت موافقت بیمه مرکزی ایران با انتقال پرتفوی این انتقال برای کلیه بیمه شدگان و بیمه گذاران و صاحبان حقوق آنها از تاریخ انتقال معتبر خواهد بود.
ماده ۵۸) یک یا چند موسسه بیمه می توانند با رعایت مواد ۵۵-۵۶ و ۵۷ با موافقت بیمه مرکزی ایران و تصویب شورای عالی بیمه دریک موسسه بیمه دیگر ادغام شوند.
ماده ۵۹) بیمه مرکزی ایران به منظور حفظ حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها یا به ملاحظات اقتصادی و حمایت امر بیمه می تواند با تایید شورای عالی بیمه و تصویب مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران موسسات بیمه ای را که وضع مالی یا اداری آنها رضایت بخش نیست مکلف نماید که دریکی از موسسات بیمه دیگری که موافق باشند ادغام شوند ودرصورتی که ادغام صورت نگیرد پروانه موسسه که وضع مالی یا اداری آن رضایت بخش نیست طبق مقررات این قانون لغو خواهد شد. تصمیم بیمه مرکزی ایران علاوه بر ابلاغ کتبی به موسسات مورد نظر در روزنامه رسمی کشور و دریکی از روزنامه های کثیر الانتشار تهران و عند اللزوم در یکی از روزنامه های محلی به اطلاع عموم خواهد رسید.
قسمت چهارم ) مقررات مختلف
ماده ۶۰) اموال موسسات بیمه همچنین ودایع مذکور در مواد ۳۶ و ۴۶ تضمین حقوق و مطالبات بیمه گذاران , بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان است و درصورت انحلال یا ورشکستگی موسسه بیمه بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان نسبت به سایر بستانکاران حق تقدم دارند. درمیان رشته های مختلف بیمه حق تقدم با بیمه عمر است.
موسسات بیمه نمی توانند بدون موافقت قبلی بیمه مرکزی ایارن اموال خود را صلح حقوق نمایند و یا به رهن واگذار کنند و یا موضوع هر نوع معامله یا حق استرداد قراردهند.
دفاتر اسناد رسمی موظفند هنگام انجام این قبیل معاملات موافقتنامه بیمه مرکزی ایران را مطالبه و مفاد آنرا در سند منعکس کنند.
ماده ۶۱) موسسات بیمه موظفند اندوخته های فنی و قانونی نگهدارند و در حسابهای خود نحوه بکار افتادن آنها را بطور مشخص منعکس نمایند. انواع اندوخته های فنی و قانونی برای هریک از رشته های بیمه و میزان و طرز محاسبه همچنین ترتیب بکار انداختن این اندوخته ها و نحوه ارزیابی اموال منقول و غیر منقولی که نماینده اندوخته های موسسات بیمه است از طرف شورای عالی بیمه تعیین خواهد شد.
ماده ۶۲) کلیه موسسات بیمه موظفند ترازنامه و حسابهای سود وزیان خود را طبق نمونه ای که از طرف بیمه مرکزی ایران تهیه و به تصویب شورای عالی بیمه می رسد تنظیم نمایند و پس از تصویب نسخه ای از آن را برای بیمه مرکزی ایران ارسال دارند.
ماده ۶۳) موسسات بیمه موظفند ترازنامه خود را در روزنامه رسمی کشور و یکی از روزنامه های کثیر الانتشار تهران درج نمایند.
ماده ۶۴) اشخاصی که درایران یا درخارجه به علت ارتکاب جنایت یا دزدی یا خیانت در امانت یا کلاهبرداری یا صدور چک بی محل یا اختلاس یا معاونت در یکی از جرائم فوق محکوم شده باشند و ورشکستگان یه تقصیر نمی توانند جزو موسسین یا مدیران موسسات بیمه باشند. همچنین واگذاری نمایندگی به این اشخاص و اشتغال به دلالی از طرف آنان ممنوع است .
ماده ۶۵) درصورتی که حکم دادگاه مسلم شود که ورشکستگی موسسه بیمه به علت تقصیر و تقلب مدیر یا مدیران بوده است درصورت عدم تکافوی دارایی موسسه مدیران متضامنا مسوول پرداخت طلب بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان خواهند بود.
ماده ۶۶) عرضه بیمه جز به وسیله اشخاص زیر ممنوع است:
۱) موسسات بیمه .
۲) نمایندگان بیمه .
۳) دلالان رسمی بیمه .
▪ تبصره – هرکارمند یا نماینده بیمه که اقدام به عرضه بیمه نماید باید دارای کارت شناسایی از طرف موسسه بیمه مربوط باشد. نام دلال رسمی یا نماینده بیمه که بیمه نامه وسیله او عرضه شده است باید در بیمه نامه ذکر شود.
ماده ۶۷) موسسات بیمه و نمایندگان دلالان رسمی بیمه مسوول جبران خساراتی می باشند که در اجرای وظایفشان به سبب تقصیر و یا مسامحه آنها یا کارکنانشان به دیگران وارد آید.
ماده ۶۸) پروانه دلالی رسمی بیمه بوسیله بیمه مرکزی ایران صادر خواهد شد و آیین نامه دلالان رسمی بیمه به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران به تصویب شورای عالی بیمه خواهد رسید.
ماده ۶۹) هر موسسه بیمه در رشته یا رشته های معینی که پروانه بیمه ندارد راسا و یا بوسیله نمایندگان خود قبول بیمه نماید مکلف به جبران خسارت زیان دیده خواهد بود.
▪ تبصره – هر شخص حقیقی یا حقوقی که بدون داشتن پروانه از موسسه بیمه تحت عنوان نمایندگی بیمه ایران برای هریک از رشته ها قبول بیمه نماید به مجازات مقرر در ماده ۲۳۸ قانون مجازات عمومی محکوم خواهد شد.
ماده ۷۰) بیمه زیر باید منحصرا بوسیله موسسات بیمه ای که براساس این قانون اجازه فعالیت دارند انجام گیرد:‌
الف) بیمه اموال منقول یا غیر منقول موجود درایران
ب) بیمه حمل و نقل کالای وارداتی که قرارداد خرید آن در ایران منعقد می شود یا اعتبار اسنادی آن دراین باز شده است.
ج) بیمه مربوط به کارگران و مستخدمین خارجی به استثنای بیمه عمر و حوادث شخصی در مدت اقامت درایران .
د) بیمه مربوط به ایرانیان مقیم ایران.
ماده ۷۱) کلیه موسسات بیمه که درایران فعالیت می نمایند باید ۵۰ درصد در رشته بیمه های زندگی و ۲۵ درصد درسایر رشته ها از معاملات بیمه ای مستقیم خود را نزد بیمه مرکزی ایران بیمه اتکایی نمایند. بمه مرکزی ایران مکلف است با توجه به ظرفیت قبولی هریک از موسسات بیمه ای که درایران کار می کنند تمام یا قسمتی از بیمه اتکایی مجدد سهمیه اتکایی اجباری دریافتی را صورت تساوی شرایط به آنها واگذار نماید.
▪ تبصره – آنچه موسسات بیمه به عنوان اتکایی قبول می کنند از شمول این ماده خارج است .
ماده ۷۲) نحوه واگذاری بیمه اتکایی اجباری و میزان کارمزد و مشارکت در سود آن برای هررشته بیمه بوسیله شورای عالی بیمه تعیین خواهد شد.
ماده ۷۳) موسسات بیمه که درایران فعالیت می کنند مظف خواهند بود معادل ۳۰ درصد از مازاد سهمیه بیمه اتکایی اجباری از معاملات مستقیم خود را با همان شرایطی که درخارج بیمه اتکایی می نمایند به بیمه مرکزی ایران واگذار کنند.
درصورتی که بیمه مرکزی ایران به هر علت از قبول آن استنکاف بنماید. موسسات مزبور مجاز خواهند بود در خارج از ایران بیمه اتکایی نمایند. انتقال ارز بابت این ۳۰ درصد موکول به ارائه اجازه بیمه مرکزی ایران خواهد بود.
ماده ۷۴) موسسات بیمه اعم از ایرانی یا خارجی که تا تاریخ تصویب این قانون به موجب مقررات قبلی به ثبت رسیده اند که درآن فعالیت می کنند احتیاج به کسب پروانه جدید نخواهد داشت ولی درهرحال موظفند ظرف هیجده ماه از تاریخ تصویب این قانون وضع خود را با مقررات این قانون تطبیق دهند در غیر این صورت پروانه آنها لغو خواهد شد. شورای عالی بیمه می تواند با توجه به دلایل و مقتضیات این مدت را یکبار تمدید نماید.
ماده ۷۵) موسسات بیمه که درایران کار می کنند عضو سندیکای بیمه گران ایران شناخته می شوند . اساسنامه این سندیکا بوسیله بیمه مرکزی ایران با جلب نظر اعضای سندیکا تدوین می شود و حداکثر ظرف شش ماه پس از تشکیل بیمه مرکزی ایران به تصویب شورای عالی بیمه خواهد رسید.
ماده ۷۶) موسسات بیمه که درایران فعالیت می نمایند ملزم به رعایت دستورات بیمه مرکزی ایران که درحدود این قانون و آیین نامه های اجرایی آن صادر می شود خواهند بود.
ماده ۷۷) کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون از تاریخ تصویب این قانون ملغی است.
قانون فوق مشتمل بر هفتادو هفت ماده و ده تبصره پس از تصویب مجلس سنا در تاریخ روز شنبه ۲۹/۳/۱۳۵۰ در جلسه فوق العاده عصر روز یکشنبه سی ام خرداد ماه یکهزار و سیصدو پنجاه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

منبع : مجله الکترونیک بیمه