روش های مختلف سفید کردن دندان

سفید کردن، نوعی دکلره کردن است که با استفاده از عوامل اکسیدکننده انجام می‌گیرد. مهم نیست که با چه روشی این عمل انجام می‌شود. در هر حال هدف این است که اجزاء فعال ماده بر دندان اعمال گردند تا بخش‌هایی از بافت دندانی بی‌رنگ شده یا ذرات دارای رنگ داخل نسوج دندانی جدا گردیده و بی‌رنگ شوند.
در مراحل اولیه این فرآیند، سفیدسازی حلقه‌های کربنی شدیداً رنگدانه پذیرفته را باز نموده و آن‌ها را مبدل به زنجیره‌هایی می‌نماید که سبک‌تر و از نظر رنگی روشن‌ترند و ترکیبات دارای پیوندهای دوگانه کربنی (زرد رنگ) مبدل به گروه‌های هیدروکسی (عموما فاقد رنگ) می‌گردند. سفید کردن آن قدر ادامه می‌یابد که تمامی رنگدانه‌های اولیه اساساً فاقد رنگ شوند. سفید سازی نه تنها، بد رنگی‌ها را از داخل دندان بر می‌دارد، بلکه رنگ ذاتی خود عاج را تغییر داده و روشن‌تر می‌نماید.
در سفید کردن دندان‌های زنده یک روش سفید کردن در خانه است که به کمک دندانپزشک انجام می‌گیرد. نحوه این درمان بدین گونه است که پس از تشخیص دندانپزشک مبنی بر این که رنگی‌ها را می‌توان بدین روش از بین برد، ابتدا دندانپزشک از کل فک بیمار یک قالب تهیه کرده و آن را به لابراتوار می‌فرستد.
در لابراتوار برای دندان‌های شخص یک کاور یا قالب پلاستیکی نرم و شفاف با ضخامت خیلی اندک ساخته می‌شود که تقریبا تا ۲-۳ میلیمتری لثه‌ها گسترش دارد. سپس این قالب شفاف در دهان بیمار امتحان می‌شود که نشست آن روی دندان‌ها به نحو خوبی انجام گیرد. قالب همراه ماده مخصوص عمل سفید کردن به بیمار داده می‌شود تا بین ۲ تا ۶ ساعت در روز از این مواد بر روی دندان‌ها استفاده کند. هنگام استفاده از مواد بلیچینگ باید دقت شود که این مواد سوزاننده هستند و به پوست دست یا مخاط دهان و لثه‌ها آسیب جدی وارد می‌کند.
پس مقدار استفاده از این مواد بایستی کنترل‌شده باشد تا بر روی لثه‌ها نرفته و آسیبی به لثه‌های مجاور نرساند. در صورتی که طی پروسه سفید کردن، دندان‌ها دچار حساسیت شدند بایستی به مدت یکی دو روز این عمل قطع شده و سپس ادامه یابد. این عمل بایستی پس از دو هفته نتیجه‌بخش باشد و ادامه دادن این عمل چندان سودمند نیست.
ماندگاری سفید شدن دندان‌ها دائمی نیست و احتمال برگشت این حالت پس از ۳ تا ۵ سال هست که می‌توان باز هم با تکرار این درمان به نتیجه مطلوب رسید. هر چند این درمان ماندگاری چندین ساله ندارد اما به دلیل محافظه‌کارانه بودن و عدم آسیب جدی به ساختمان دندان، همچنین عدم نیاز به تراش سطح مینای دندان هم از نظر دندانپزشکان، هم از طرف بیماران بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.
روش‌های دیگر سفید کردن که با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد در مطب و توسط دندانپزشک انجام می‌شود. در مطب ماده سفیدکننده روی دندان‌ها قرار داده می‌شود و با نور یا حرارت فعال می‌گردد. زمان استفاده بسته به نوع تغییر رنگ و ماده مورد استفاده متفاوت است اما بیمار در یک جلسه به طور محسوس بهبود رنگ دندان را احساس می‌کند.
پروسه سفید کردن دندان‌ها با استفاده از لیزر هم اخیراً در دندانپزشکی زیبایی، جایگاه خاصی پیدا کرده است که در صورت در دسترس بودن تجهیزات لیزری این عمل هم با سرعت بیشتر و آسیب کمتر به ساختمان دندان‌ها انجام می‌گیرد و نتایج بسیار خوبی را به همراه دارد.
از جمله روش‌های دیگر برای سفید کردن دندان‌ها استفاده از نوارهای سفیدکننده دندان است که به صورت موقت روی دندان‌ها چشبانده می‌شود و طی یک پروسه کند تا حدودی رنگ دندان‌ها را روشن می‌کند. این نوارها بیشتر جنبه تجاری داشته اما در هر صورت قبل از استفاده حتماً بایستی با دندانپزشک هماهنگی لازم انجام گیرد.
کلیه مواد و روش‌هایی که گفته شده باعث بهبود تغییر رنگ‌های داخلی دندان می‌شوند اما تغییر رنگ‌های خارجی دندان که تحت عنوان Stain نام گذاری شده‌اند را می‌توان به راحتی با استفاده از خمیرهای مخصوص و عمل برساژ از سطح دندان حذف کرد تا جایی که رنگ طبیعی دندان آشکار شود. این رنگ‌ها بیشتر در ناحیه طوق دندان و در بیمارانی که از چای یا قهوه زیاد استفاده می‌کنند و بهداشت دهان مناسب و صحیحی ندارند، دیده می‌شود.
بهداشت دهان نه تنها به سلامت دندان‌ها و لثه کمک می‌کند بلکه احتمال نازیبایی دندانی که ناشی از تغییر رنگ‌های موضعی یا عمومی در سطح دندان‌ها است را به حداقل می‌رساند. با تمام اوصاف، مراجعه به دندانپزشک به تشخیص مشکلات دهانی کمک می‌کند و باعث می‌شود که احتمال پیچیده‌تر شدن این مشکلات به حداقل برسد.¨

دکتر پروین میرزاکوچکی

منبع : فصلنامه پزشکی اجتماعی هوم