صرع و سالمندان

سالیان طولانی، صرع به عنوان بیماری كودكان تلقی میشد. حال می دانیم علی رغم اینكه صرع اغلب در دهه اول زندگی شروع می شود اما احتمال شروع این بیماری د دهه ششم و هفتم زندگی نیز زیاد است. منحنی شیوع صرع در اطفال به اوج خود می رسد، در سالهای بزرگسالی به كفه رسیده و ثابت می ماند و سپس مجددا در سنین بالای ۶۵ سال افزایش می یابد.بعد از بیماری زوال عقل و سكته مغزی، صرع شایعترین بیماری مغزی در سالمندان است. ما هنوز درباره درمان و پیش آگهی آن در این گروه سنی اطلاعات كمی داریم.صرع به خودی خود بدون توجه به سن، تجربه پریشان كننده ای است و تغییرات احتمالی در روش زندگی می تواند استرس زیادی به فرد تحمیل كند. در افرادی كه تمام عمر خود را با صرع زندگی كرده اند، با رسیدن به سنین سالمندی به توجهات خاص نیاز دارند و با چالشهای جدیدی روبرو خواهند شد.
درباره صرع
صرع می تواند با اشكال بسیار متفاوتی از جمله اختلال هوشیاری، لرزشهای حمله ای و تشنج ها خود را نشان دهد.
معمولا حملات طولانی مدت نیستند و بطور معمول یك یا دو دقیقه به طول می انجامد و سپس قطع می شوند.
چه چیزی موجب صرع می شود؟
اغلب موارد ما نمیدانیم چرا صرع رخ می دهد. در موارد محدودی پزشكان ردپای علل خاصی از جمله ضربه به سر ناشی از تصادفات رانندگی عفونتهای جدی مغز مانند مننژیت را پیدا می كنند. ما میدانیم بعد از ۶۰ سالگی فاكتورهای دیگری نقش بازی می كنند. سكته مغزی شایع ترین علت صرع در سنین بالا می باشد.
انسداد عروقی باعث می شود به بعضی قسمتهای مغز خون و اكسیژن نرسد و آسیب حاصل ممكن است منجر به تشنج شود. بیماری قلببی نیز با مكانیسم مشابه منجر به تشنج می شود. این امر به دلیل این است كه میزان خون رسانی به مغز را بیش از حد كاهش می دهد. سایر علل شناخته شده صرع در سنین بعد از ۶۰ سالگی عبارتند از تومورهای مغزی، نارسایی كلیوی و كبدی، ضربه مغزی و در كشورها دیگر مصرف الكل.
درمان
پزشكان برای درمان صرع داروهای ضد صرع را تجویز می كنند این داروها در پیشگیری یا كاهش فركانس تشنج بسیار موفق هستند. به دلیل تغییر در راههای جذب، متابولیسم و دفع داروها در سنین سالمندی غالبا مقادیر كمتری از داروها تجویز می شود. سالمندان اغلب نیاز به مصرف سایر داروها به دلیل بیماریهای دیگر دارند، لذا لازم است پزشك خود را از تمام داروهایی كه مصرف می كنند مطلع سازند. بعضی داروها حتی داروهایی مانند ضد اسید معده یا مسكت ممكت است با داروهای ضد صرع، تداخل عمل منفی داشته باشند. مصرف همزمان بعضی داروها ممكن است منجر به تغییر خلق و خو و رفتار شود.
وقتی یك سالمند به طور ناگهانی دچار افسردگی، فراموشی، اضطراب و احساس خستگی مفرط شود، بایستی به پزشك خود اطلاع دهد. این علائم امكان دارد با تغییر یا تنظیم میزان داروها برطرف شود.
هیچ وقت داروی ضد صرع را خودسرانه قطع نكنید
برای سالمندان ممكن است مصرف صحیح دارو خصوصا وقتی فرد ا حتیاج به مصرف چندین دارو در زمانهای متفاوت روز دارد مشكل باشد، بسیاری از آنان استفاده از جدول دارویی، جعبه های مخصوص مصرف قرص و ساعتهای مچی زنگ دار را در استفاده صحیح دارو مفید می دانند.
رانندگی
هر فرد مبتلا به صرع بدون توجه به سن، بایستی در رابطه با رانندگی با متخصص مغز و اعصاب مشورت كند. در صورتیكه خطر آفرین باشد، بایستی از وسایل نقلیه عمومی استفاده كند.
مسائل متفرقه
وقتی تشخیص صرع برای سالمند گذاشته می شود، یكی از واكنشهای نامطلوب افراد خانواده حمایت بیش از حد از سالمند می باشد.بدین ترتیب علیرغم اینكه بیشترین و مهمترین توجه را اعمال می كنند ولی ممكن است این عمل به قیمت از دست دادن استقلال سالمند تمام شود.سالمندان مصروعی كه از سلامت جسمی خوبی برخوردار هستند می توانند مستقل زندگی كنند. بسیاری از سالمندان به یاد می آورند كه زمانی صرع به عنوان یك بیماری روانی تلقی می شد. در زمانهای نه چندان دور مردم از مصروعن دوری می كردند ولی خوشبختانه زمان در حال تغییر است. اكنون صرع یك بیماری شناخته شده مغزی است كه جدا از سایر بیماری های جسمی نمی باشد. سالمندان مصروع با تنها تغییر كمی در نحوه زندگی می توانند به زندگی زنده، فعال و خلاق ادامه دهند.
گردآوری و تنظیم: دكتر پروین پور طاهریان
زیر نظر: دكتر نسبی تهرانی