بارداری:تغییرات شایع پوستی در بارداران

بارداری دوره‌ای از تغییرات هورمونی است كه بدن آن را برای مدت نسبتاً كوتاهی تحمل می‌كند و در طی آن تغییرات متعددی در پوست، ناخن و موها بروز می‌كند، تغییرات پوستی در طول بارداری فوق‌العاده شایع هستند، به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار، این تغییرات می‌توانند سبب بروز نگرانی‌هایی شوند كه ممكن است مربوط به زیبایی ظاهری، احتمال عود در بارداری‌های بعدی، ‌اثرات بالقوه روی جنین و یا مجموعه‌ای از آنها باشد.
● كلواسما یا ماسك حاملگی
كلواسما یا لك ناشی از حاملگی، یكی از شایع‌ترین علل ایجاد لك صورت است. كلواسما یك لك قهوه‌ای رنگ بوده كه به صورت آهسته و قرینه به وجود می‌آید. علت اصلی كلواسما مشخص نیست، ولی در بیشتر موارد ارتباط واضحی با فعالیت هورمونی فرد دارد. چون این لك بیشتر در بارداری و با مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری دیده می‌شود.
سایر علل كلواسما عبارتند از: استفاده از داروهای حساس‌كننده به نور آفتاب و اختلال فعالیت تیروئید یا تخمدان. این لك‌ها بیشتر در گونه‌ها، پیشانی و چانه دیده می‌شود و در سبزه‌ها مشخص‌تر است.
تیرگی یا لك پوست معمولاً پس از زایمان ناپدید می‌شود، اما ممكن است برای ماه‌ها یا سال‌ها باقی بماند. این نوع لك صورت ممكن است بدون علت مشخص یا به صورت خانوادگی مخصوصاً در افرادی كه در تماس با نور آفتاب خفیف‌تر تیره می‌شوند، دیده شود.
● خطوط كشش یا استریا
پیدایش استریا یك یافته شایع و مشخص در بیشتر حاملگی‌هاست. این خطوط در ۹۰درصد از زنان باردار در ماه‌های ششم و هفتم حاملگی ابتدا در دیواره شكم ظاهر شده و با شیوع و شدت كمتر ممكن است در سایر نواحی بدن نیز دیده شوند. علت پیدایش این خطوط را به مجموعه‌ای از تغییرات هورمونی، كشش بیش از اندازه پوست و پارگی برخی الیاف بافت نگاهدارنده آن نسبت می‌دهند. طول این خطوط چند سانتی‌متر بوده و پهنای آن از یك تا ۱۰ میلی‌متر متغیر است و به رنگ صورتی یا ارغوانی و گاهی همراه با خارش مختصر ظاهر می‌شوند. رنگ این خطوط معمولاً مدتی پس از خاتمه بارداری تبدیل به رنگ پوست شده، مختصری فرو رفته و سرانجام چروكیده می‌شوند.
● تیره شدن پوست
درجات مختلفی از افزایش رنگدانه در پوست كه منجر به تیره شدن آن می‌شود، در ۹۰درصد زنان باردار اتفاق می‌افتد. این تغییر در خانم‌هایی كه موی تیره و پوست سفید دارند، دیده می‌شود. قسمت‌هایی از بدن كه به طور طبیعی تیره‌تر هستند تیرگی بیشتری پیدا می‌كنند. این تغییر رنگ معمولاً بعد از حاملگی از بین می‌رود، ولی ممكن است درجاتی از آن باقی بماند.
● خال‌ها
در طول بارداری خال‌های تیره ممكن است بزرگ‌تر و یا تیره‌تر شده و خال‌هایی كه قبلاً مورد توجه قرار نگرفته‌اند، مشخص شوند. تغییرات ذكر شده در خال‌ها، به طور كم و بیش یكسان و متناسب است. در صورتی كه تغییرات واضح در اندازه و یا رنگ خال‌ها پیدا و یا دچار علائمی نظیر خارش، سوزش و یا احیاناً خونریزی شود كه در این صورت حتماً باید به متخصص پوست مراجعه كرد.
● عروق عنكبوتی
به شكل یك برجستگی قرمز رنگ به اندازه سر سنجاق است كه دارای یك قسمت مركزی است و از اطراف آن عروق خونی برجسته به شكل شعاعی خارج می‌شود. این ضایعه در افراد طبیعی نیز دیده می‌شود، اما شیوع آن در حاملگی افزایش می‌یابد، به‌گونه‌ای كه در ۷۰درصد زنان باردار بروز می‌كند. پیدایش آنها بین ماه‌های دوم تا پنجم حاملگی بوده و به طور عمده در نیمه فوقانی بدن ظاهر می‌شود و بیشتر در زنان سفیدپوست مشهود است. این ضایعات معمولاً طی سه ماه پس از زایمان از بین می‌روند.
● قرمزی كف دست
قرمزی كف دست در ۴۰ درصد زنان سفیدپوست و ۳۰ درصد زنان تیره‌پوست باردار دیده می‌شود كه ممكن است به صورت نقطه‌نقطه در برجستگی‌های كف دست ظاهر شود.
● آویزهای پوستی
ضایعاتی هستند كه در ماه‌های آخر حاملگی ظاهر و به‌طور نسبی یا كامل پس از زایمان ناپدید می‌شوند. اندازه آنها از سر یك سوزن تا یك نخود متفاوت است و به‌صورت زواید برجسته به رنگ پوست یا كمی تیره‌تر در طرفین صورت، گردن و قسمت فوقانی سینه دیده می‌شوند.
● چه بایدكرد
ـ تمیزكردن مرتب پوست با یك پاك‌كننده ملایم برای جلوگیری از آكنه
ـ بدون تجویز پزشك از هیچ دارویی برای جوش صورت استفاده نكنید. بعضی از آن‌ها مثل خانواده رتینویید عوارض بسیار جدی در جنین ایجاد می‌كند.
ـ از ضد آفتاب مناسب و كلاه در خارج از ساختمان استفاده كنید.
ـ آرایش‌كردن هم برای پوشاندن تیرگی پوست مؤثر است، ولی از محصولاتی كه حاوی جیوه هستند جداً خودداری كنید.
ـ برای جلوگیری از خارش و خشكی، سطح پوست را مرطوب كنید.
ـ هوای گرم و حمام گرم، خارش را بدتر می‌كند.
▪ در موارد زیر حتماً به پزشك مراجعه كنید
ـ خارش، چنانچه همراه سایر علائم مثل زردی پوست، تهوع و استفراغ، ضعف و بی‌اشتهایی باشد.
ـ تیرگی پوست با علائمی مثل خونریزی و درد باشد.
ـ پف كردن با علائم تاری دید، سردرد و افزایش ناگهانی وزن باشد.

منبع : روزنامه تهران امروز