خارخاسک

گیاهی است علفی، یك ساله، دارای ساقه های خوابیده با انشعابات گسترده بر سطح خاك و پوشیده از تار كه برگ و ساقه های جوان آن را تارهای ظریف ابریشمی می پوشاند. برگ های آن متقابل غالباً نامساوی و مركب از برگچه های كوچك و ریزی است كه به تعداد ۶-۳ زوج در طرفین دمبرگ اصلی جای دارند. گل ها زرد كوچك و منفرد هستند. میوه آن شیزوكارپ ناشكوفا كه در موقع رسیدن قسمت های پنجگانه آن از هم جدا و پراكنده می شوند.هر یك از این قسمت های پنج گانه در سطح بیرونی خاردار است. قسمت های مورد استفاده این گیاه، میوه، دانه، برگ، ریشه و گاهی كلیه اعضای گیاه است ولی بیش از همه میوه آن مورد استفاده قرار می گیرد. رنگ میوه های آن سبز مایل به زرد، بدون بو و با طعم مشخص است. میوه های این گیاه را در اواخر تابستان و اوایل پاییز جمع آوری می نمایند. این گیاه پراكندگی وسیعی در نواحی مختلف كره زمین دارد. به طوری كه می توان آن را در غالب نواحی دنیا مشاهده كرد. تركیبات شیمیایی گیاه خارخاسك شامل رزین، تاش، روغن ثابت، آلكالوئید، پلی فنل ها و مواد معدنی شامل كلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، گوگرد، ازت و كلر است. پنج نوع ماده گلیكوزیدی نیز دارد كه همه آنها دارای گلوكز است و علاوه بر گلوكز قندهای رامنوز، آرابینوز را هم شامل می شود. خارخاسك به عنوان مدر، دفع كننده سنگ های مجاری ادراری و تقویت كننده قوای جنسی به كار می رود. در طب گذشته برای خارخاسك اثر مدر و دفع كننده سنگ های مجاری ادراری و تقویت كننده قوای جنسی قائل بوده و از آن به عنوان درمان كننده عفونت و التهاب لثه استفاده می شده است. از فرآورده های موجود در بازار می توان قطره پروستاتان، قطره سنكل و قطره آفرودیت را نام برد.

منبع : روزنامه شرق