درس خواندن برای دختران فقیر؛ ممنوع

آروندا تنها دختری است که توانسته از یک روستای دورافتاده راجستان به کالج پزشکی راه پیدا کند. در منطقه یی که دختران فقط می توانند تا پنج کلاس درس بخوانند این پیشرفت، اتفاق بزرگی است. نیتو نیز دختری از یک خانواده برهمن است که مادری تحصیلکرده دارد. اما با شجاعت اعتراف می کند که بعد از اتمام دوره متوسطه اش ادامه تحصیل نخواهد داد. او می گوید؛ «ترجیح می دهم با کار کردن تا قبل از ازدواج پول هایم را جمع کنم چون بعد از ازدواج در نهایت خانه نشین می شوم،» اما همه دختران همانند آروندا و نیتو نیستند زیرا بسیاری از آنان از نشستن پشت میزهای مدرسه محرومند چه برسد به اینکه تحصیلات متوسطه را تمام کنند یا به کالج و دانشگاه بروند.
مطابق آخرین آمار رسمی از سوی مرکز اطلاعات تحصیلی هندوستان در سال ۲۰۰۶-۲۰۰۵، تحصیلات ابتدایی و بالاتر از آن به ترتیب در مناطق کرالا، دهلی، تامی نادو، کاماتاکا و هیماچال پرادش بیشترین آمار را به خود اختصاص داده اند. در حالی که مناطق غرب بنگال، اوتارپرادش و آسام در پایین ترین رتبه قرار داشتند و بیهار نیز آخرین جایگاه را به خود اختصاص داده است.
هرچند در سال های اخیر شاهد رشد سواد زنان در هندوستان بوده ایم ولی در مقایسه با جمعیت این کشور میزان تحصیلات زنان هنوز به سطح قابل قبولی نرسیده است زیرا با افزایش رشد اقتصادی که در ۱۰ سال اخیر در این کشور روی داده وضعیت تحصیل زنان دستخوش تغییراتی شده است. هرچند این نگاه مثبت می تواند امیدی بر بهبود وضعیت سواد در هندوستان باشد اما در کنار آن مسائلی همچون تبعیض جنسیتی، سیستم کاست، طبقات اجتماعی و جغرافیایی هنوز تغییر پیدا نکرده است و همین باعث می شود تا به خاطر فقر، عدم تحصیلات و کمبود امکانات بهداشتی، آمار رفاه اجتماعی این کشور در مقایسه با دیگر کشورهای آسیایی همچنان پایین باقی بماند.
با نگاهی به آمار سال های ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰ می توان به رشد ۲۲درصدی سواد در میان زنان و ۳۹ درصدی در میان مردان اشاره کرد. این در حالی است که میزان سواد در میان مناطق شهری و روستایی متفاوت بوده و مناطق روستایی از آمار پایین تری برخوردار بوده اند. به طور مثال رشد سواد در مناطق شهری ۶۴ درصد و در مناطق روستایی ۳۱ درصد اعلام شده است. اما با تمام این شواهد کشور هندوستان هنوز فاصله زیادی تا استاندارد جهانی دارد.
● موانع تحصیل در هندوستان
پایین بودن سطح تحصیل در هندوستان به عوامل مختلفی بستگی دارد که عمده ترین دلیل آن فقر است. به گزارش بانک جهانی بیش از یک سوم جمعیت هندوستان زیر خط فقر زندگی می کنند. هرچند ثبت نام در مدارس به صورت رایگان انجام می گیرد اما رفت و آمد، تهیه لوازم تحصیل و لباس مخصوص مدرسه، هزینه هایی را بر خانواده تحمیل می کند. بسیاری از خانواده های فقیر و پرفرزند ترجیح می دهند دختران خود را برای کمک در کارهای خانه و نگهداری از فرزندان کوچک تر در خانه نگه دارند تا آنان را به مدرسه بفرستند. در چنین خانواده هایی اگر قرار باشد برای تحصیل یکی از فرزندان پسر یا دختر را انتخاب کنند آن سهم مطمئناً به پسر تعلق دارد.
یکی دیگر از مشکلات تحصیل در هندوستان نبود امکانات اولیه در مدارس است. در بسیاری از ایالت های هند کلاس های درس به اندازه کافی وجود ندارد و حتی اگر کلاسی هم وجود داشته باشد از فضای بسیار غیربهداشتی و نامناسبی برخوردار است. مطابق گزارش بانک جهانی از منطقه اوتارپرادش (یکی از پرجمعیت ترین ایالت های هندوستان) ۵۴ درصد از مدارس فاقد آب آشامیدنی هستند و ۸۰ درصد آنان سرویس بهداشتی ندارند. کارشناسان معتقدند جمعیت زیاد عامل اصلی در بی سوادی تلقی می شود.
نبود معلم زن یکی دیگر از مشکلات دختران برای تحصیل در هندوستان است زیرا اگر دختران معلم زن داشته باشند شانس بیشتری برای تحصیل خواهند داشت. برای کشوری چون هند که وجود مدارس مختلط برای خانواده ها یک مساله به شمار می رود تنها ۲۹ درصد معلمان، زن هستند که در برخی مناطق به ۲۲ درصد نیز می رسد.
● برنامه های دولت برای گسترش سواد
با نگاهی به تحقیقات بین المللی، توسعه و ترقی اقتصادی هندوستان، می توان پی به این نکته برد که امکانات تحصیل برای خیلی از روستاییان فقیر به خصوص دختران در سطح بسیار پایین تر از مناطق شهری قرار دارد. برای همین به تازگی دولت هندوستان در برنامه های اقتصادی خود حرکت جدیدی را آغاز کرده و با افزایش بودجه مناطق روستایی سعی کرده است تا اختلاف میان مناطق شهری و روستایی را کاهش دهد؛ به این شکل که بودجه سلامتی و تحصیل را از ۳/۷ میلیارد دلار به ۳/۱۶ میلیارد دلار در مناطق روستایی افزایش داده است. اما دولت همچنان به خاطر کمبود برخی امکانات و جمعیت زیاد کشور نتوانسته آنطور که باید موفق عمل کند و همین عوامل باعث شدند تا هندوستان در میان کشورهای آسیایی بیشترین آمار بی سوادی را داشته باشد. طبق آمار ارائه شده ۳۳۰ میلیون زن بالای ۷ سال وجود دارند که امروزه بیشتر از ۶۰ درصد آنان یعنی بیش از ۲۰۰ میلیون نفر بی سواد هستند.
این در حالی است که سازمان های غیردولتی برای بالا بردن میزان سواد در هندوستان دست به فعالیت های گسترده یی زده اند. فعال ترین این تشکل های مردمی در حوزه زنان و کودکان کار می کنند. برنامه های دولت در کنار فعالیت سازمان های غیردولتی از جمله حرکت های مثبتی است که آینده روشنی را برای سواد زنان هندی ترسیم می کند.

پاکسیما مجوزی

منبع : روزنامه اعتماد