لبنان؛ عرصه نبرد ققنوس ها

بار دیگر و در حالی که گمان می رفت با نزدیک شدن به موعد کنفرانس سان ـ کلو در فرانسه از تنش ها در لبنان کاسته شود، نبرد در نهرالبارد شاهد اوج گیری بی سابقه یی بود. برای اولین بار نیروهای فتح الاسلام اقدام به پرتاب موشک های کاتیوشا به مناطق مسکونی لبنان و مشخصاً منطقه عکار کردند.
چنین اقدامی علاوه بر اینکه اثباتی بر ناتوانی ارتش لبنان در خاتمه بخشیدن به این بحران ۵۸ روزه است، پیامی خطرناک نیز با خود به همراه دارد. ظرف چند روز گذشته به نظر می رسد که قدرت های تأثیرگذار در لبنان، خود را آماده نبردی از نوع دیگر می کنند و آنچه این روزها تحت عنوان کنفرانس پاریس تبدیل به سوژه اصلی شده، صرفاً اقدام بی نتیجه دیگری با هدف اتلاف وقت بیشتر تا فرا رسیدن زمان تحرک اصلی است.
دو گروه درگیر در لبنان موسوم به ۸ و ۱۴ مارس با وابستگی های خارجی خود به نقطه یی رسیده اند که دیگر قدرت تصمیم گیری از دستان شان خارج شده و در حالی که رهبران رده اول حتی قادر به ملاقاتی ساده با هم نیستند، بسیار دور از انتظار است که نمایندگان آنها در فرانسه موفق به حل اختلافات شوند. اطلاعات به دست آمده حاکی از این است که نیکلا سارکوزی با توجه به حساسیت بیش از حد پرونده لبنان، این پرونده را از حوزه اختیارات برنارد کوشنر وزیر خارجه بیرون کشیده و پیگیری مسائل لبنان را به مشاور امنیت ملی و سیاست خارجی خود سپرده است.
بدیهی است که رئیس جمهور جدید فرانسه با توجه به اعلام آشکار این موضوع که سیاست هایش در درجه اول با واشنگتن همخوانی خواهد داشت، هرگز شرایط را برای حل و فصل مشکلات لبنان به گونه یی فراهم نخواهد کرد که جریان مخالفان دولت این کشور به رهبری حزب الله قادر به کسب امتیازی در برابر جناح رقیب باشد.
از طرف دیگر جریان مخالف دولت تاکنون به اقداماتی دست زده که نتیجه مطلوب را از آنها دریافت نکرده است. بیش از هشت ماه تحصن در برابر کاخ نخست وزیری، عملاً تبدیل به حرکتی شده که سودی را برای اعتبار حزب الله به همراه نداشته است.
با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری به عنوان نقطه محوری و سرنوشت ساز، جریان مخالفت دولت برگ برنده یی را تحت عنوان «دولت دوم» مطرح کرده و مدتی روی آن مانور داد. با این حال چنین راه کاری با مخالفت سرسختانه میشل عون و نبیه بری به عنوان شرکای اصلی حزب الله در جریان مخالفت دولت، در نطفه خفه شده و آینده روشنی برای آن مشاهده نمی شود.
در این میان هشتمین گزارش کمیته بین المللی تحقیقات به ریاست برامرتز قاضی بلژیکی نیز منتشر شد. این گزارش همانطور که پیش بینی می شد، اطمینان خاطری به سوریه و هم پیمانان داخلی اش نداده است. اشاره به این موضوع که اسامی افراد بیشتری که در ترور رفیق حریری دست داشته اند به زودی منتشر می شود و نیز عدم اشاره به بی گناهی چهار افسر بازداشت شده امنیتی، خود دلیلی کافی برای نقش بر آب ساختن رویاهای سوریه در فرار از این مصیبت است.
حال چگونه می توان افزایش تنش ها در اردوگاه نهرالبارد و کشته شدن یازده سرباز ارتش لبنان ظرف دو روز گذشته را ارزیابی کرد؟ باید توجه داشت که تحرکات نیروهای وابسته به القاعده در نقاط مختلف لبنان و تهدیدات روزمره این عده بر هدف قرار دادن سربازان یونیفیل، از دایره اقدامات بعدی علیه دادگاه بین المللی خارج نیست؛ دادگاهی که به گفته سرژ برامرتز وارد مرحله اجرایی خود شده است. آنچه قابل پیش بینی است اینکه، دو ماه آینده تا موعد انتخابات ریاست جمهوری، لبنان شاهد روزهایی به غایت دشوار خواهد بود.
شلیک موشک های کاتیوشا از اردوگاه نهرالبارد می تواند اولین پیام با این مفهوم باشد که در صورت پیشرفت طرح دادگاه بدون در نظر گرفتن خواسته های سوریه، لبنان رنگ آرامش را نخواهد دید و سرنوشتی چون عراق در انتظار آن است. باید توجه داشت که ارتش لبنان با لغو خدمت نظام وظیفه در سال گذشته و گرفتار بودن به کمبود نیرو و همچنین طایفه یی بودن خود قادر به مهار تنش هایی از این دست نیست و نزدیک به دو ماه درگیری با یک گروه به ظاهر سیصد نفره دلیلی بارز بر این ادعا است.
پرواضح آنکه اکنون لبنان تبدیل به میدان مبارزه یی شده است که در یک سوی آن محور غرب به رهبری امریکا و اروپا قرار گرفته و در سوی دیگر جریان های مخالف غرب مترصد شکست دادن طرح های محور مقابل هستند. در این شرایط اقدامات ققنوس وار از سوی هر کدام از طرفین به راحتی می تواند معادلات منطقه یی را تغییر داده و روند امور را به جایی برساند که شروع آن ساده و ناگهانی؛ ولی پایانی بر آن متصور نباشد.

علی مهتدی ـ بیروت

منبع : روزنامه اعتماد