نکاتی در مورد مراقبت های زیست محیطی خودرو

حفظ محیط‌زیست امروزه به صورت یك مسئله اساسی در آمده است به طوری كه رعایت استاندارهای آن در بسیاری از كشورها اجباری شده است . اگر چه این مطالب برای كشورهای صنعتی چون آمریكا نوشته شده است كه هم تعداد خودروهای آن زیاد است و هم مشكلات آنها متفاوت است اما مرور این مطالب فواید زیادی دارد خصوصا مطالبی كه درمورد شیوه های رانندگی یا عادات راندن ماشین آمده است قابل توجه است اینها نكات ساده ای هستند كه رعایت آنها نتایج قابل توجهی دارد .
گاهی بد نیست كاپوت ماشینتان را بالا بزنید و سیستم برق و شمع‌های آن را چك كنید اینها كارهای نسبتا ساده‌ای هستند و وقت زیادی را هم نمی‌گیرند. تنظیم نبودن موتور علاوه بر اینكه باعث كاهش راندمان موتور شده و سوخت زیادی مصرف می‌كند عملكرد آن را هم كاهش می‌دهد .
مثلا خودداری از گاز دادن های سریع و ترمز كردن‌های ناگهانی و ممتد می‌تواند نقش عمده‌ای در بالا بردن عمر خودرو و كاهش مصرف سوخت شده و محیط‌زیست را هم كمتر آلوده كند. اصولا راننده خوب كسی است كه كمترین استفاده را از ترمز به عمل آورد یا تنظیم باد لاستیكها كه كار ساده‌ای است و تاثیر زیادی در بالا بردن عمر لاستیكها و كاهش مصرف سوخت دارد ضمن اینكه كنترل خودرو نیز بهتر صورت می‌گیرد .
بر طبق گزارش موسسه بهینه‌سازی خدمات خودرو در صورتی كه خودروسواران تغییراتی را در عادات خود بدهند می‌‌توانند به پاكیزگی محیط‌زیست كمك كنند . البته این موضوع ممكن است برای كسانی كه منتظر آمدن خودروهای تركیبی (هیبرید ) و یا خودروهایی با سوخت های جایگزین هستند تعجب‌برانگیز باشد .
بر طبق توصیه‌های موسسه مزبور، انجام تعمیر و نگهداری به موقع و تغییر عادات در رانندگی، دو عاملی هستند كه همواره موثر واقع می‌شوند و بی‌نتیجه نمی‌مانند. در اینجا تعدادی از این توصیه‌هایی كه به آسانی قابل اجرا هستند آمده است:
كاركرد موتور باید همواره در بهترین حالتش باشد. اگر سیستم جرقه تنظیم نباشد این امر باعث كاهش كارآیی سوخت به میزان ۳۰ درصد می‌شود . فیلترها و مایعات مورد استفاده در ماشین را برطبق دستورالعمل سازنده و در مواقع لازم تعویض كنید . توجه داشته باشید كه موتوری كه به خوبی تنظیم شده باشد نسبت به خودرویی كه تنظیم نیست آلودگی كمتری دارد و بنزین كمتری هم مصرف می‌كند. ضمن اینكه عملكرد موتور هنگامی كه تنظیم نباشد به مرور بدتر می‌شود .
هرگاه شما خودتان اقدام به تعمیر خودرو می‌كنید باید رعایت قوانین شهروندی را بعمل آورید . بدین منظور لازم است كه باطری ومایعات دفع شده از خودرو ( روغن موتور – روغن چرخ دنده و آب رادیاتور و... ) را به گونه ای كاملا بهداشتی دفع كنید بطوریكه باعث آلودگی محیط‌زیست نشوند.
توجه داشته باشید كه فقط یك لیتر روغن سوخته موتور می تواند هزاران گالن آب را آلوده كند . ضد یخی كه در داخل رادیاتور خودرو ریخته می شود اگر روی زمین ریخته شود می تواند باعث مسمومیت حیوانات شود . در آمریكا بعضی از مراكز تعمیراتی هستند كه این مواد زائد را دریافت می كنند تا آنها را به گونه‌ای درست دفع نمایند.
باد لاستیكهای خودرو را تنظیم كنید و چرخها را هم از نظر همراستا بودن مورد بررسی قرار دهید . كافی است كه باد لاستیكهای شما فقط چند پوندی كمتر از حد لازم باشند این امر سبب می شود كه موتور خودرو نیروی بیشتری را برای به حركت در آوردن خودرومصرف كند ( كه مفهوم آن سوزاندن سوخت بیشتر است ) . همچنین اگر چرخهای خودرو همراستا نباشند باعث سخت شدن كار خودرو می‌شود ضمنا توجه داشته باشید كه عدم توجه به تعمیر و نگهداری چرخهای خودرو باعث می شود كه لاستیكها سریع تر سائیده شوند كه به این مفهوم است كه لاستیكها عمر كمتری می كنند و سریع تر باید تعویض شوند كه مشكل بازیافت و فرستادن آنها به محلهای دفع لاستیك و موضوعاتی از این قبیل رادر پی خواهد داشت . اگر هم خودرو را به تعمیرگاه می برید آن را به یك تعمیركار خوب و ماهر بسپارید .
اگر خودرو شما دارای كولر است برای بازدید آن به یك تعمیر كار ماهر مراجعه كنید تا از گازهایی كه برای لایه اوزون بی خطر هستند در كولر خودرو استفاده شود ( البته باید سیستم كمپرسور كولر با این گازها تطابق داشته باشد ) چون كولر های قدیمی دارای گازهای فرئون هستند كه رها شدن آنها در جو باعث صدمه به لایه اوزون می‌شود .
از گاز دادن‌های شدید و ترمز گرفتن‌های تند و ناگهانی خودداری كنید. هر دو این عادات ناپسند باعث بلعیدن مقدار زیادی سوخت می‌شوند ضمن اینكه سبب فرسودگی و صدمه دیدن قطعات موتور، جعبه دنده ، سیستم فرمان و فنربندی و سایر بخش‌های خودرو هم می‌گردد. سعی كنید با تبعیت از الگوی ترافیكی موجود در جاده، كنترل عملكرد خودرو را به دست گیرید بطوریكه استفاده از ترمزها جزو آخرین كارهای شما باشد (تا جایی كه امكان دارد به گونه‌ای رانندگی كنید كه كمترین استفاده را از ترمز به عمل آورید).
قطعات اضافی را از روی خودرو باز كنید. مثلا باربند ماشین را وقتی از تعطیلات بر می‌گردید از روی خودرو باز كنید چون هر چقدر وزن ماشین كمتر باشد سوخت كمتری را هم مصرف می‌كند. ضمن اینكه قطعاتی چون باربند به دلیل ایجاد مقاومت در برابر هوا باعث مصرف سوخت بیشتری هم می‌شوند .
مراقبت از ماشین و رعایت نكات گفته شده نه تنها باعث جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست می‌شود بلكه باعث بالا رفتن عمر مفید خودرو نیز می گردد و به این جهت وضعیتی كاملا مطلوب برای شما بوجود می آورد كه ضمن حفظ محیط‌زیست باعث صرفه‌جویی در پول شما هم می شود .
یکی از مواردی که می‌تواند از صدمه زدن به محیط‌زیست جلوگیری کند استفاده از خودروهای ترکیبی است.
● خودروهای تركیبی (هیبریدی )
فناوری ساخت خودرو روز به روز در حال تغییر و دگرگونی است و روند ساخت خودروها به سمتی می‌رود كه مصرف و آلودگی زیست محیطی كمتر و بازده بالاتری داشته باشند. یكی از تحولاتی كه اخیرا در این زمینه پدید آمده است استفاده از خودروهای تركیبی یا هیبریدی است كه تركیبی از یك موتور الكتریكی و یك موتور بنزینی كوچك می‌باشد. موتور الكتریكی از طریق باطریهای قابل شارژ امكان شارژ باطری‌های خود را دارند ضمن اینكه باطری به هنگام رانندگی و ترمز كردن هم می‌تواند شارژ شود .
با اینگونه خودروها می‌توان مسافت‌های بیشتری را با مصرف سوخت كمتر طی كرد. هم اكنون شركتهای خودروسازی مانند هوندا در این زمینه پیشرو هستند و خودروهای مدل سیویك و آكورد خود را با سیستم هیبرید به بازار عرضه كرده اند كه خلاصه‌ای از مشخصات آنها را در اینجا آورده‌ایم. جالب است كه این خودروها با تكنولوژی پیشرفته‌ای كه دارند حدود ۱۷ تا ۲۰ میلیون تومان قیمت دارند.
● خودروهای تركیبی (هیبرید ) چگونه كار می كنند ؟
حتما تا به حال برای شما اتفاق افتاده است كه در پایان روز برای بنزین زدن به پمپ بنزین رفته‌اید و از قیمتی كه برای بنزین پرداخت كرده‌اید شوكه شده‌اید. با خودتان فكر كرده‌اید كه كاش می‌شد خودرویی داشته باشید كه مصرف سوخت آن كمتر باشد. شاید هم شما از آن دسته افرادی باشید كه دغدغه مسائل زیست محیطی را دارند و از اینكه با خودروتان موجب آلودگی محیط زیست می‌شوید و باعث تشدید اثر گلخانه‌ای می‌شوید نگران و ناراحت هستید .
هم‌اكنون صنایع خودروسازی به فناوری دست پیدا كرده‌اند و راه‌حلی برای این مشكل پیدا كرده‌اند و آن استفاده از خودروهای تركیبی یا هیبرید است. این روزها مدلهای مختلفی از اینگونه خودروها در بازار موجود است و اغلب سازندگان خودرو اعلام كرده‌اند كه برنامه‌هایی برای ساخت اینگونه خودروها در دست دارند.
اما یك خودرو تركیبی چگونه است و چطور كار می‌كند؟ چه چیز در آن قرار داده‌اند كه باعث شده است این خودروها به ازای هر گالن مصرف بنزین، ۲۰ تا ۳۰ مایل مسافت بیشتری را طی كنند؟ چگونه است كه آلایندگی كمتری را ایجاد می‌كنند. در این مقاله ما به بررسی این موضوع می‌پردازیم و حتی بعضی از نكات ضروری را به شما ارائه می‌دهیم كه بتوانید هنگام رانندگی با اینگونه خودروها راندمان بالاتری را داشته باشید .
در حال حاضر برای استفاده از خودروهایی كه با صرفه باشند و كارآیی بالایی داشته باشند و مشكلات زیست محیطی كمتری را ایجاد كنند ۳ نوع فن آوری در پیش روی ما قرار دارد :
▪ موتورهای دیزل
▪ خودروهای هیبریدی بنزینی- الکتریکی
▪ بدنه های کامپوزیتی کربنی
با اصلاح جزئی و ارتقای خودروهای هیبریدی کنونی می توان آنها را برای شارژ کردن با استفاده از پریزی به شبکه برق سراسری متصل و در مسافت‌های کوتاه تنها از انرژی برق استفاده کرد. بیشترین مقدار هدر شدن انرژی در خودرو برای مسافتهای كوتاه زیر ۱۰ كیلومتر می باشد و این مشکل می تواند به راحتی با استفاده از باتری های هیبریدی نیکل- فلزی کنونی حل شود.
هرگونه باتری که در خودروهای هیبریدی قابل شارژ استفاده می شود، باید قابلیت شارژ روزانه را بدون آسیب دیدگی داشته باشد و بتواند توان مورد نیاز خودرو را برای سرعتی مناسب فراهم نماید اینگونه تحقیقات و پژوهش باید از بیشترین اولویت برخوردار باشند، زیرا موجب انقلابی در اقتصاد حمل و نقل خواهد شد ووابستگی به نفت و سوخت های فسیلی را كاهش می دهد.
خودروی هیبریدی را می‌توان از طریق برق منزل شارژ نمود و از این جهت مزیت‌های خودروهای برقی را دارد. خودروهای الکتریکی اگر به منبع الکتریسیته دسترسی نداشته باشند، امکان شارژ کردن باتری هایشان را نخواهند داشت.
اما خودروهای هیبرید مخازن سوخت مایع دارند(بنزین، اتانول، دیزل )، هیبریدهای برقی چنین مشکلی ندارند. به طور معمول می‌توان آنها را شبها شارژ كرد و روزها از آنها استفاده كرد خصوصا كه در بسیاری از كشورهای پیشرفته مانند ژاپن و آمریكا ، هزینه برق مصرفی در شب كمتر است.
● استفاده از مواد كامپوزیتی
خودروی هیبریدی بنزینی- الکتریکی با مصرف ۵۰ مایل برای هر گالن از کامپوزیت‌های کربنی ساخته شود، بازده سوخت آن دو برابر خواهد شد. اگر از اتانول سلولزی با مقیاس ۸۵ درصدی اختلاط با بنزین یا از بیودیزل یا دیگر سوخت‌های تجدیدپذیر استفاده کنیم، از یک گالن فرآورده نفتی می‌توانیم امکان پیمودن صدها مایل را به دست آوریم. اگر باتری‌های لیتیمی کنونی به گونه‌ای ارتقا یابند که سفرهای ۲۰ تا ۳۰ مایلی را پوشش دهند، یک گالن نفت فسیلی برای ۱۰۰۰ مایل مسافرت کافی خواهد بود. آنچه در این میان اهمیت ویژه‌ای دارد، امنیت توزیع و تولید انرژی در دنیای صنعتی ما است.
یكی از مهم‌ترین تصمیماتی كه استفاده‌كنندگان از خودرو می‌توانند بگیرند و بدین‌وسیله تاثیر بسزایی بر روی كاهش آلایندگی محیط‌زیست داشته باشند، استفاده از خودروهای تركیبی یا هیبریدی است . خودروهای تركیبی، انتخابی است كه از نوآوری بیشتری برخوردار است و بعد از سالها مطالعه و تحقیق استفاده از این نوع خودروها هم اكنون امكان پذیر شده است .
در این خودروها از یك موتور بنزینی كوچك كه دارای كارآیی بالایی است به همراه یك موتور الكتریكی كه باعث شتاب گرفتن بیشتر خودرو می‌شود استفاده می‌شود . موتور الكتریكی با استفاده از باطری هایی كار می كند كه به هنگام رانندگی بطور خودكار شارژ می شوند . همین امر باعث می شود كه از موتوری كوچك تر و با راندمان بالاتر استفاده شود .
خاصیت تقویت كردن ترمز: استفاده از موتور الكتریكی باعث می‌شود كه به هنگام ترمز كردن الكتروموتور به مانند یك ژنراتور عمل كرده و ضمن كند كردن سرعت خودرو باعث شارژ باطری‌ها شود .

شهرام اسلامی
منابع:
www.asecert.org
www.hybridcars.com