اثرات تنش شوری بر روی شاخص‌های رشد و تبعیض ایزوتوپ کربن در ۳ پایه پسته

جهت بررسی اثرات شوری بر روی خصوصیات فیزیولوژیکی و میزان تبعیض ایزوتوپ کربن پایه های درختان پسته، سه پایه بادامی زرند، سرخس و قزوینی انتخاب و در گلدان های ۸ لیتری در خاک کاشته شد. تیمارهای شوری در غلظت های ۰، ۷۵، ۱۵۰ و ۲۲۵ میلی مولار کلریدسدیم بکار برده شد. قبل از شروع تیمارها و بعد از ۳۰ و ۶۰ روز از شروع تیمارها، از هر واحد آزمایشی نهال ها برداشت شدند و صفات مختلف بر روی گیاهان برداشت شده، اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میزان سرعت رشد نسبی با افزایش سطح شوری و زمان شروع تیمار کاهش یافت، از طرفی تیمارهای شوری بخصوص در غلظت های بالا باعث کاهش میزان سرعت فتوسنتز خالص گردید. همچنین نتایج مشخص نمود شوری اثری معنی دار بر روی میزان نسبت وزن برگی و پتانسیل آب برگ، میزان کلروفیل و میزان کلروفیل فلئورسانس نداشت اگر چه با افزایش میزان غلظت کلرید سدیم و زمان تیمار، میزان انباشت پرولین در برگ ها افزایش یافت و از پایه های مورد مطالعه پایه قزوینی نسبت به پایه های دیگر پرولین بیشتری در برگ ها انباشت نمود، به همین دلیل نسبت به پایه بادامی زرند و سرخس نسبت به شوری بیشتر مقاومت نشان داد. در ارتباط با میزان تبعیض ایزوتوپ کربن، نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش شوری میزان تبعیض ایزوتوپ کربن را هم در برگ و هم در ساقه کاهش داد اما بین پایه های مورد آزمایش اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بنابراین مشخص شد که شاخص تبعیض ایزوتوپ کربن، شاخص مناسبی برای مشخص نمودن تنش شوری در پسته می باشد ولی شاخصی برای غربال گیری ارقام مقاوم شوری نمی تواند باشد زیرا آزمایش های گلخانه ای و آنالیز شاخص های رشد نشان داد که پایه قزوینی نسبت به دو پایه دیگر به شوری مقاوم تر است اما ترکیب تبعیض ایزوتوپ کربن این مساله را مشخص نکرد.

حسین حکم آبادی
کاظم ارزانی
پائولین گریرسون

منبع : پایگاه اطلاعات علمی