رقابت بر سر چیست؟

انتخابات عمومی كه در میان دوره تصدی چهارساله رئیس جمهور آمریكا برگزار شود به انتخاب میاندوره ای شهرت دارد.در این انتخابات كه در سطوح فدرال و ایالتی برگزار می شود مردم تعدادی از فرمانداران ایالتی و نمایندگان كنگره را تعیین می كنند.
كنگره آمریكا متشكل از دو مجلس نمایندگان و سناست. این نهاد قانونگذار كه حدود ۱۲ سال است تحت كنترل حزب جمهوریخواه یعنی حزب جورج بوش رئیس جمهور این كشور بوده محور اصلی انتخابات میاندوره ای امسال است.
امسال هم مانند دوره های پیش كسب یك سوم كرسی های مجلس سنا و تمام كرسی های مجلس نمایندگان كنگره محور مبارزات انتخاباتی دو حزب دموكرات و جمهوریخواه است.
كنگره آمریكا عموماً نسبت به كاخ سفید و دیوان عالی این كشور از محبوبیت عمومی كمتری برخوردار است. با این همه این نهاد قانونگذار اختیارات وسیعی به ویژه در زمینه بودجه سالانه و تجارت خارجی دارد.
آلن لیچمان استاد علوم سیاسی در دانشگاه «امریكن» می گوید هر چند قانون اساسی، دو مجلس سنا و نمایندگان را برابر می داند ولی در عمل مجلس نمایندگان كه به «خانه مردم» هم شهرت دارد نهاد ضعیف تر است.
«نقش مجلس نمایندگان در زمینه سیاست خارجی بسیار محدود است اما پروسه بودجه سالانه در مجلس نمایندگان آغاز می شود و این نهاد می تواند استیضاح مقامهای قوه مجریه به ویژه رئیس جمهور را آغاز كند. در مجموع قدرت سنا از مجلس نمایندگان بیشتر است.»
مجلس نمایندگان آمریكا معادل مجلس عوام نظام های پارلمانی است و۴۳۵ عضو آن با رأی مستقیم مردم برای دو سال انتخاب می شوند.
در مقایسه، سنا به مجالس اعیان حكومت های پارلمانی شباهت دارد و مردم ۱۰۰ عضو آن را برای مدت ۶ سال برمی گزینند.
توماس مان كارشناس امور سیاسی مؤسسه تحقیقاتی بروكینگز اختیارات سنا را كلیدی می خواند: «سنا به ویژه در زمینه انتصاب قضات فدرال از اهمیت زیادی برخوردار است چرا كه می تواند قضات فدرال انتخاب شده از طرف رئیس جمهور را رد كند. تأیید سفرا و رؤسای سازمان های كلیدی دولت هم به عهده سناست. به علاوه تمام معاهدات بین المللی كه دولت به آن ملحق می شود نیز باید به تصویب سنا برسد.»
هر یك از ۵۰ ایالت آمریكا دو كرسی در سنا دارند ولی سهم كرسی های مجلس نمایندگان براساس جمعیت هر ایالت تعیین می شود.
امسال دموكرات ها برای پیروزی در كنگره به ۱۵ كرسی اضافی در مجلس نمایندگان و ۶ كرسی اضافی در سنا نیاز دارند.
نظام سیاسی آمریكا به گونه ای طراحی شده كه افكار عمومی فوراً در مجلس نمایندگان، كه تمامی اعضای آن هر دو سال یك بار با انتخابات روبرو هستند، خودنمایی كند و در مقابل سنا نهادی پایدارتر و در عین حال متحول شونده است.
دوره نمایندگی سناتورها شش سال است اما به جای آنكه تمام كرسی های سنا هر شش سال یكبار یكجا به رأی گذاشته شود، یك سوم كرسی ها هردو سال یك بار به رأی گذاشته می شود، یعنی دوره آغاز و پایان خدمت سناتورها همزمان نیست.
در روز هفتم نوامبر همچنین در ۳۶ ایالت انتخابات فرمانداری برگزار می شود كه مكان خوبی برای یافتن نامزدهای آینده انتخابات ریاست جمهوری است.
در حال حاضر جمهوریخواهان ۲۳۱ كرسی مجلس نمایندگان را در مقابل ۲۰۱ كرسی برای دموكرات ها در اختیار دارند. دو كرسی خالی است و یك نماینده نیز مستقل است.
در سنا ۵۵ كرسی متعلق به جمهوریخواهان و ۴۴ كرسی متعلق به دموكرات ها است. یك عضو نیز مستقل است.
انتخابات میاندوره ای اغلب رویدادهای جلب توجه كننده ای نیستند.
اما وقتی قدرت جابه جا می شود منادی تغییرات عمده در جامعه آمریكا است.
پیروزی گسترده سال ۱۹۹۴ جمهوریخواهان یكی از این نمونه هاست و آثار آن هنوز احساس می شود، هر چند آن حادثه مانع انتخاب مجدد بیل كلینتون از حزب دموكرات به عنوان رئیس جمهور در سال ۱۹۹۶ شد.
در سال ۱۹۳۰ برعكس بود.
استیلای جمهوریخواهان برمجلس نمایندگان كنگره از سال ۱۹۹۴ كه اكثریت را از آن خود كردند ادامه داشته است، حادثه ای كه منادی آغاز «استیلای جمهوریخواهان» بود.
این واقعه نخستین بار از سال ۱۹۵۴ بود كه جمهوریخواهان اكثریت را به دست می گرفتند و هر چند تسلط آنها بر سنا از آن زمان دائمی نبوده است اما مسلماً حال و روز بسیار خوبی داشته اند.
امسال دموكرات ها امیدوارند كه مشكلاتی كه پرزیدنت بوش با آنها روبروست، به خصوص در عراق، به آنها مجال پیروزی دهد.
بخت از یك نظر دیگر هم با آنها یار است: حزب رئیس جمهور اغلب در انتخابات میاندوره ای تعدادی كرسی از دست می دهد، به خصوص در دوره دوم ریاست جمهوری.
با این حال كاخ سفید همچنان می تواند به دلیل شماری از عوامل از جمله قدرت حزب حاكم و نحوه توزیع كرسی های مجلس نمایندگان كار را بر دموكرات ها مشكل كند. بنابراین برای آنكه دموكرات ها پیروز شوند لازم است یك جابه جایی چشمگیر در افكار عمومی روی دهد.

منبع : روزنامه ایران