توسعه و متنوع کردن نظام انرژی

باید تصمیمهای مهمی درباره نظام انرژی خود بگیریم. باید این تصمیم ها را اتخاذ كنیم و در مكان مقتضی، به طور هماهنگ و یكسان عمل كنیم. می خواهیم منابع انرژی ایجاد كنیم و آنها را متنوع كنیم. باید كارایی نظام انرژی، عرضه و توزیع انرژی و نیز مصرف نهایی انرژی را افزایش دهیم.برای رفع این چالشها، باید به طور نظام مند، اهداف و ابزار سیاستهای انرژی خودمان را مورد بازنگری قرار دهیم. سپس باید كاری كنیم تا هر ابزاری كه در اختیار داریم، بیشترین كمك را به راهبرد كلی انرژی كند. این اهداف برای اروپا عبارت است از توسعه پایدار، امنیت عرضه و رقابت. موضوع انرژی تجدیدپذیر و كارایی انرژی ارتباط تنگاتنگی با این اهداف دارد. كمیسیون انرژی اتحادیه اروپا از نتایج این نشست و نیز رایزنی هایی كه در چارچوب سند سبز كارایی انرژی صورت می گیرد، استفاده خواهد كرد. رایزنی های عمومی تا اسفند ماه طول می كشد. كمیسیون انرژی با استفاده از توصیه های به دست آمده، برنامه ای را با اقدامات مشخص برای تقویت صرفه جویی در انرژی در اروپا تهیه خواهد كرد.
برنامه اروپایی
افزایش فعلی بهای انرژی باعث شده است تا این كمیسیون برنامه ای پنج ماده ای برای مقابله با این وضع تصویب كند. انرژی تجدیدپذیر و نیز كارایی انرژی و مدیریت تقاضا عناصر اصلی این طرح پنج ماده ای است. این عناصر سه وجه مشترك دارد. اول در بخشهایی كه اروپا می تواند پیشگام باشد، اشتغال زایی كند. دوم كمك قابل توجهی به حل مسئله تغییر آب و هوا و كاهش گازهای گلخانه ای كند. آخر آنكه از اتكای ما به منابع وارداتی انرژی كم كند. اولین اقدام ما باید صرفه جویی در انرژی و كاهش تقاضا باشد. از زمانی كه در این سمت قرار گرفتم، اولویت را این موضوع قرار داده ام. كمیسیون در ژوئن ۲۰۰۵ سند سبز كارایی انرژی را تصویب كرد كه نشان می دهد اروپا به طور بالقوه می تواند ۲۰ درصد از مصرف جاری انرژی را صرفه جویی كند. چنانچه مقررات فعلی به طور كامل اجرا شود، می تواند باعث ۱۰درصد صرفه جویی در انرژی شود.
منابع انرژی تجدیدپذیراروپا به علاوه باید مصرف دیگر انواع انرژی را افزایش دهد. منطقی ترین پاسخ به افزایش بهای نفت، استفاده از منابع انرژی قابل رقابت و مناسب با محیط زیست دیگر است. مثلا باید قابلیت بالقوه عظیم سوختهای گیاهی در اتحادیه اروپا را توسعه داد. كمیسیون به زودی برنامه علمی سوخت گیاهی را تصویب خواهد كرد. این طرح شامل استفاده از سوختهای گیاهی در حمل و نقل و تولید برق است. اتحادیه اروپا معین كرده است تا سال ،۲۰۱۰ سهم استفاده از سوختهای گیاهی در اتحادیه اروپا در سطح ملی كشورها به ۷۵/۵ درصد برسد. با توجه به بالاماندن بهای نفت، كمیسیون قصد دارد در اوایل سال ،۲۰۰۶ اهداف مستمری را در ارتباط با سوختهای گیاهی در اتحادیه اروپا اعلام كند.به علاوه باید تحقیقات در زمینه انرژی، خورشید، هیدروژن و تفكیك زغال سنگ و كربن را گسترش دهیم. همان طور كه می دانید انرژیهای تجدیدپذیر یكی از اولویتهای من است. كارآمدی انرژی تحویلی، هزینه انرژی تجدیدپذیر، توسعه فناوری، جنبه های بازار داخلی و غیره را باید در نظر گرفت.
غلبه بر موانع
روشن است كه استفاده كافی از برق تولیدشده از منابع غیرآلاینده انرژی در آینده مستلزم اتخاذ اقداماتی حمایتگرانه است تا اهداف مورد نظر به دست آید. به علاوه كشورهای عضو باید موانع اداری و ساختاری توسعه انرژیهای تجدیدپذیر را شناسایی كنند. روشهای ثبت پیچیده و استفاده اندك از انرژی تجدیدپذیر در برنامه ریزی محلی در اروپا دیده می شود. در این مقطع معتقدم هنوز زود است كه برنامه حمایتی یكسانی در سراسر اروپا به اجرا درآید. دست كم در دوره گذار، می توان در هر كشور برنامه های حمایتی متفاوتی را به مرحله اجرا درآورد در عین حال، در كوتاه و میان مدت، باید نظامهای موجود در سطح اروپا را هماهنگ كنیم.به نظر می رسد در حال حاضر اكثریت افراد با وجود طرحهای حمایتی مختلف در كنار هم موافق هستند. در حال حاضر حركت به سوی نظام یكپارچه خیلی زود است. این امر به نفع ثبات قانون است. باید از تجربه ای كه به دست می آوریم، بهترین استفاده را بكنیم و به موضوعهایی كه باید به آن بپردازیم، فكر كنیم، به خصوص در مورد سهم برق تولیدی از منابع انرژی تجدیدپذیر.حفظ ثبات شبكه ها و استفاده منقطع از برق تولیدی از منابع انرژی تجدیدپذیر شایسته بررسی است. شاید بهتر باشد گروهی را متشكل از گردانندگان شبكه انتقال و نمایندگان صنعت باد برای بررسی دقیق این موضوع تشكیل داد. موضوع دیگری كه باید بررسی كرد، نحوه اداره بخش قابل توجه برق تولیدی از منابع تجدیدپذیر است كه به بهای تضمینی در بازار رقابتی وارد شبكه می شود. در حال حاضر این موضوع مهمی نیست چون سهم منابع تجدیدپذیر محدود است، اما در آینده این مسئله بروز خواهد كرد.
كارایی انرژی
كارایی انرژی اولویت اصلی من در سال ۲۰۰۵ است. سند سبز هدف بلند پروازانه ای را معین كرده و از این انگاره شروع می كند كه تا سال ۲۰۲۰ باید ۲۰ درصد از مصرف فعلی انرژی را در اتحادیه اروپا بكاهیم. از سالهای دهه ۱۹۷۰ بهبود كارایی انرژی بیشتر از هر منبع انرژی دیگری به جز نفت به توازن انرژی ما كمك كرده است و این سهم بیش از زغال سنگ، گاز و انرژی هسته ای یا تجدیدپذیر بوده است.بنابراین ارزانترین، پاك ترین و ایمن ترین شكل انرژی برای اتحادیه اروپا همچنان انرژی صرفه جویی شده است. بهبود در كارایی انرژی در آینده ادامه خواهد یافت و كمك زیادی به كاهش مشكل امنیت عرضه و بهبود رقابت خواهد كرد. انتظار می رود كارایی انرژی بیش از نیمی از كاهش دی اكسیدكربن براساس پروتكل كیوتو را در اتحادیه اروپا باعث شود. در واقع اگر مقررات ساختمان سازی و پیش نویس خدمات انرژی به موقع و كامل توسط كشورهای عضو اجرا شود، نیمی از ۲۰ درصد توان بالقوه محقق خواهد شد. نیمی دیگر از محل ابتكارهای جدید صورت خواهد گرفت كه فكر اولیه آن در سند سبز ذكر شده است.سند سبز صرفه جویی انرژی را حدود ۶۰ میلیارد یورو تعیین كرده است و البته رقم دقیق به تغییر بهای انرژی بستگی دارد. شایان ذكر است كه این صرفه جویی براساس هر شبكه ۳۰ دلار برآورد شده است. به نظر می رسد بهای انرژی به سرعت به این سطح باز نمی گردد و بنابراین صرفه جویی بیش از انتظار ماست. برای تحقق صرفه جویی در زمینه انرژی، این پول باید در اقتصاد اتحادیه اروپا سرمایه گذاری شود. این سرمایه برای ایجاد رشد و اشتغال لازم است كه اهداف بنیادی راهبرد لیسبن است. كارایی انرژی باعث كاهش اتلاف منابع و تقویت امنیت عرضه ما خواهد شد. به علاوه توان رقابتی ما را در عرصه ای كه اروپا در آن موقعیت خوبی دارد، تقویت خواهد كرد و فعالیتهای تحقیقاتی و توسعه را در اتحادیه اروپا گسترش خواهد داد.
اشتغال زایی
كارایی انرژی باعث اشتغال زایی نیز خواهد شد. برآوردهای حاصله از مطالعات مختلف نشان می دهد اگر اروپا در مورد بهبود ۲۰ درصد كارایی انرژی جدی باشد، حدود یك میلیون شغل می توان ایجاد كرد. این مشاغل عمدتا نیاز به مهارت و فناوری بالا دارد. موضوع مهم دیگر این است كه بسیاری مشاغل مثلا در بخش خدمات انرژی و ساختمان سازی در سطح منطقه ای و محلی ایجاد می شود كه این امر به انسجام اقتصادی و اجتماعی اتحادیه كمك می كند. برداشت من از مذاكرات مجمع این است:تمام شركت كنندگان متفق القول هستند كه برای كارایی انرژی باید اولویت قائل شد. آنان معتقدند كارایی انرژی سریعترین، مؤثرترین و مقرون به صرفه ترین راه برای كاهش گازهای گلخانه ای و كمك به تعهدات بین المللی اتحادیه اروپا در زمینه تغییر آب و هواست. به نظر می رسد برخی كشورهای عضو به ابتكارهای جدید كمیسیون علاقه نشان نمی دهند. تلقی من این است كه سایر شركت كنندگان از پارلمان اروپا گرفته تا سازمانهای غیردولتی خواهان ارائه ابتكارهای جدید از جانب كمیسیون هستند. مثلا آنها به این حقیقت اشاره می كنند كه مثلا بدون مقررات اتحادیه اروپا، تولید انرژی تجدیدپذیر ممكن نبود. به علاوه هیچ نگرش یكدستی به مصرف انرژی در ساختمانها وجود نداشت. در اینجا یك اختلاف عقیده وجود دارد. همه در مورد فوریت و ضرورت بهبود كارایی انرژی اتفاق نظر دارند، در مورد راههای تحقق این هدف اختلاف نظر وجود دارد.
تلقی من از مباحث كارایی انرژی از این قرار است:
* تمام طرفها اقدام در بخش حمل و نقل را ضروری می دانند. حداقل كاری كه باید صورت بگیرد، حركت تدریجی به سوی هنجارهای سختگیرانه در مورد آلودگی و استانداردهای كارایی سوخت است. مالیات نیز به همین اندازه مهم است. هلندیها براساس كارایی سوخت خودرو، مالیات وضع كرده اند.
* تبادل تجربه و گسترش روشهای درست _ مستلزم تلاش بیشتر است. كشورهای عضو طرفدار طرح كارایی انرژی در سطح ملی هستند اما ترجیح می دهند گزارشها سه یا پنج ساله باشد نه سالانه.
* در بخش روابط بین المللی تلاشهای بیشتری لازم است. با این امر موافقم اما این امر نه فقط شامل روسیه بلكه چین، هند، آمریكا و سایر كشورهای در حال توسعه می شود.
* قبل از طرح پیشنهادهای جدید به تقویت مقررات جاری نیاز است.
این دو عرصه یعنی انرژی تجدیدپذیر و كارایی انرژی اولویت كار كمیسیون است.
مترجم: رضا محتشم

منبع : روزنامه همشهری