تقابل جدید شورای عالی اطلاع‌رسانی و وزارت‌ آی.سی.تی

حدود یک سال پیش بود که طرح ارزیابی وبگاه‌های دولتی به عنوان یکی از زیر شاخه‌های جشنواره تسما توسط شورای عالی اطلاع‌رسانی کلید خورد.
سازمان‌های دولتی با مراجعه به سایت جشنواره تسما، وب‌سایت‌های‌شان را ثبت‌نام می‌کردند تا در این ارزیابی مورد بررسی و داوری قرار گیرند.
پس از انجام مراحل ثبت‌نام، بررسی و داوری وب‌سایت‌ها، که توسط تیمی از دانشگاه تهران انجام می‌شد، چند ماهی طول کشید و در نهایت در مرداد ماه امسال نتایج این ارزیابی و برندگان جایزه ملی وب‌گاه‌های دولتی اعلام شدند.
هر چند که ستاد تبصره ۱۳ دولت طی حکمی تمامی ارگان‌ها و نهادهای دولتی را موظف به ثبت‌نام و شرکت در این ارزیابی کرده بود، اما ثبت‌نام نکردن برخی سازمان‌های دولتی از جمله مجموعه سایت‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در این ارزیابی، از همان ابتدا نشانه عدم همراهی و به نوعی مخالفت وزارتخانه با این طرح تفسیر شد و اختلافات قدیمی بر سر تولی‌گری حوزه آی.تی کشور را زنده کرد.
● ارزیابی شورای عالی اطلاع‌رسانی
پروژه ارزیابی سایت‌های دولتی و جایزه وب‌گاه‌های دولتی ایران به همت دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی، ستاد تبصره ۱۳ و با پشتیبانی علمی دانشگاه تهران انجام شده است.
برگزیدگان این بررسی که توسط تیم پژوهشی دانشگاه تهران از مردادماه سال گذشته تا تیر ماه امسال با ارزیابی بین ۱۸۶ سایت دولتی انجام شده بود، دوم مرداد ماه امسال با برگزاری مراسمی معرفی شدند.
در این مراسم برگزیدگان در بخش وب‌گاه‌های جامع و همچنین بر اساس شش معیار دیگر معرفی شدند. شهرداری تهران، وزارت آموزش‌ و پرورش و مرکز آمار ایران رتبه‌های اول تا سوم بخش وب‌گاه‌های جامع را به خود اختصاص دادند. در معیار «محتوا» سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور رتبه اول، راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران رتبه دوم و مجلس شورای اسلامی رتبه سوم را کسب کرد.
در معیار «خدمات» تنها شرکت پست جمهوری اسلامی ایران رتبه اول را کسب کرد و شرکت مخابرات استان خراسان شمالی و شرکت مخابرات استان سمنان قابل تقدیر شناخته شدند.
در معیار «تعامل» هیچ وب‌گاهی رتبه اول تا سوم را کسب نکرد و سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، سازمان امور اقتصاد و دارایی استان کرمان و سازمان آب و فاضلاب استان تهران قابل تقدیر شناخته شدند.
در معیار «کاربرپسندی» راه‌آهن جمهوری اسلامی رتبه اول و دو سازمان امور اقتصادی و دارایی استان آذربایجان شرقی و سازمان امور اقتصاد و دارایی استان یزد به صورت یکسان رتبه سوم را کسب کردند، در این معیار هیچ وب‌گاهی رتبه دوم را کسب نکرد.
در معیار «طراحی» نیز مرکز گسترش فناوری اطلاعات رتبه اول، بانک صنعت و معدن رتبه دوم و مجلس شورای اسلامی رتبه سوم را کسب کردند.
در معیار «فناوری» هم بنیاد شهید و امور ایثارگران رتبه اول، بانک مرکزی رتبه دوم و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران رتبه سوم را به خود اختصاص دادند.
● ارزیابی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
اما تنها چند هفته پس از برگزاری مراسم شورای عالی اطلاع‌رسانی از وزارت ارتباطات هم خبر رسید که پروژه مشابهی در حال انجام است.
علی ناصری، مدیر کل امور زیربنایی آی.تی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگویی با ایسنا از تهیه پیش‌نویس اولیه‌ طرح تدوین ضوابط سایت‌ها و پورتال‌های دستگاه‌های دولتی خبر داد.
به گفته ناصری دو هزار سایت داخلی از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ارزیابی شده است که نشان داده شرایط مناسبی در وب‌ها نداریم.
به گفته ناصری به منظور تدوین پیش‌نویس ضوابط سایت‌ها، ضوابط و استانداردهای کشورهای موفق در این بخش مثل آمریکا، انگلیس، هند و مالزی بررسی شده است.
ناصری در این گفت‌وگو اضافه کرد: «برای تدوین ضوابط سایت‌ها و پورتال‌های دستگاه‌ها در قدم اول وزارتخانه‌هایی چون امور خارجه، فرهنگ و ارشاد اسلامی، کشور، آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات و دادگستری برای ارزیابی بار حقوقی و در ادامه تعدادی از طراحان موفق وب به این جلسات دعوت خواهند شد.»
● شورا در برابر وزارتخانه
ظاهرا با توجه به اینکه شورای عالی اطلاع‌رسانی نخستین نهادی است که در این زمینه دست‌به‌کار شده خود را متولی این مسئله می‌داند و در سایتش می‌نویسند: «می‌توان گفت شورای عالی اطلاع‌رسانی، رسما عهده‌دار استانداردسازی وب‌سایت‌های دولتی است و اولین دوره آن را برگزار کرده است و بنابر اعلام حجت‌الاسلام سعید سالاریان، معاون پشتیبانی و مالی شورای عالی اطلاع‌رسانی برنامه ارزیابی وب‌گاه‌های دولتی هر ساله تکرار خواهد.»
بر همین مبناست که حمید شهریاری، دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی اقدام وزارت ارتباطات برای ایجاد ضوابط و استاندارد وب‌گاه‌های دولتی را صرفا دوباره کاری محض می‌داند و با آن مخالفت می‌کند.
● باز هم موازی‌کاری
در حالی که سال‌ها بحث کیفیت پایین و لزوم ارزیابی و ارتقای سایت‌های دولتی مورد غفلت و بی‌توجهی واقع شده بود به نظر می‌رسد به ‌ناگاه این مقوله مورد توجه چند نهاد دولتی قرار گرفته و پروژه‌های موازی در این خصوص در حال پیگیری است.
پس از شورای عالی اطلاع‌رسانی حالا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هم وارد ماجرا شده و پس از ارزیابی‌های اولیه به‌زودی متنی با عنوان ضوابط سایت‌ها و پورتال‌های دستگاه‌های دولتی منتشر خواهد کرد.
از سوی دیگر شنیده‌ها حاکی است که مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال به عنوان زیرمجموعه‌ای از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم قرار است پروژه مشابهی را پیگیری کند.
این مرکز این‌روزها سرگرم برگزاری دومین دوره جشنواره رسانه‌های دیجیتال است و طرح ساماندهی سایت‌های فارسی هم از طرح‌های قدیمی همین مرکز است. به این ترتیب یکی دیگر از موضوعات مهم حوزه آی.تی کشور باز هم گرفتار موازی‌کاری‌های نهادهای دولتی مختلف شده است و این نتیجه‌ای جز به هدر رفتن فرصت‌ها و سرمایه‌های ملی نخواهد داشت.
دنیای کامپیوتر و ارتباطات با این امید که پروژه‌های اینچنینی روند واحدی پیدا کنند و در نهایت به ارتقای سطح کیفی وب‌سایت‌های دولتی بینجامند قصد دارد در این شماره و شماره‌های آینده به موضوع ارزیابی سایت‌های دولتی در ایران نگاه ویژه‌ای داشته باشد. در این شماره پروژه شورای عالی اطلاع‌رسانی در زمینه ارزیابی سایت‌ها را بررسی می‌کنیم و تلاش داریم در آینده به پروژه‌های مشابه هم نگاه دقیق‌تری داشته باشیم.

محمد مهدی مولایی

منبع : اخبار فن‌آوری اطلاعات ایتنا